tag:blogger.com,1999:blog-13230500998044352202024-03-13T11:13:32.019-07:00Zulhafizh BjrSELAMAT DATANG -
Orang yang gagal selalu mencari jalan untuk menghindari kesulitan, sementara orang yang sukses selalu menerjang kesulitan untuk menggapai kesuksesan.Zulhafizh Bjrhttp://www.blogger.com/profile/07811516402724454459noreply@blogger.comBlogger7125tag:blogger.com,1999:blog-1323050099804435220.post-52734332184232528792015-04-27T21:50:00.001-07:002015-04-27T21:50:26.269-07:00Edisi 15-18 Januari 2015<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEior89pq6JKWQAqN8AYwYN36vGvVVWwA5BUPspwcZAqnzZ8k7lSpmO4huj9JUohNsEyhyphenhyphen4gxZalaqyHnkUMTAm_HvkYULEkNP9F6VUSbRMJmpPRS8-FPzDgeNXWAPqYhczEUddkSJK5ij0/s1600/DSC00652.JPG" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEior89pq6JKWQAqN8AYwYN36vGvVVWwA5BUPspwcZAqnzZ8k7lSpmO4huj9JUohNsEyhyphenhyphen4gxZalaqyHnkUMTAm_HvkYULEkNP9F6VUSbRMJmpPRS8-FPzDgeNXWAPqYhczEUddkSJK5ij0/s1600/DSC00652.JPG" height="240" width="320" /></a></span></div>
<br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Pada tanggal 15-18 Januari 2015, saya bersama-sama rombongan dari Universitas Riau, Pekanbaru berkunjung ke Universitas Brawijaya. Universitas ini luar biasa, baik dari sistem edukasi yang dijalankan dan persediaan sarana prasarana untuk memenuhi kebutuhan mahasiswa-kampus. Oh ya, di sana saya banyak mendapatkan pengalaman. Sangat banyak. Selesai dari sana, saya beserta teman-teman yang lain meneruskan perjalanan ke Gunung Bromo. </span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgeKtshgoV_-uxxEQc8tyApUyDDmDhQCcdlp3zjq65fpEzOxWpl2m0BD5S-EqU1D2K30s6tgZHbARqaP7lF3aiVPXqSEyDw3KnRmtcrByHl36y-cHgzZeI5RAGcglMYzePFbaye_HbTWdY/s1600/DSC00728.JPG" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgeKtshgoV_-uxxEQc8tyApUyDDmDhQCcdlp3zjq65fpEzOxWpl2m0BD5S-EqU1D2K30s6tgZHbARqaP7lF3aiVPXqSEyDw3KnRmtcrByHl36y-cHgzZeI5RAGcglMYzePFbaye_HbTWdY/s1600/DSC00728.JPG" height="240" width="320" /></a></div>
<br /><br />
</div>
Zulhafizh Bjrhttp://www.blogger.com/profile/07811516402724454459noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-1323050099804435220.post-26392822832354148622015-04-27T21:34:00.001-07:002015-04-27T21:34:30.520-07:00Mengenal Bahasa<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<!--[if gte mso 9]><xml>
<o:DocumentProperties>
<o:Version>12.00</o:Version>
</o:DocumentProperties>
</xml><![endif]--><br />
<!--[if gte mso 9]><xml>
<w:WordDocument>
<w:View>Normal</w:View>
<w:Zoom>0</w:Zoom>
<w:TrackMoves/>
<w:TrackFormatting/>
<w:PunctuationKerning/>
<w:ValidateAgainstSchemas/>
<w:SaveIfXMLInvalid>false</w:SaveIfXMLInvalid>
<w:IgnoreMixedContent>false</w:IgnoreMixedContent>
<w:AlwaysShowPlaceholderText>false</w:AlwaysShowPlaceholderText>
<w:DoNotPromoteQF/>
<w:LidThemeOther>IN</w:LidThemeOther>
<w:LidThemeAsian>X-NONE</w:LidThemeAsian>
<w:LidThemeComplexScript>X-NONE</w:LidThemeComplexScript>
<w:Compatibility>
<w:BreakWrappedTables/>
<w:SnapToGridInCell/>
<w:WrapTextWithPunct/>
<w:UseAsianBreakRules/>
<w:DontGrowAutofit/>
<w:SplitPgBreakAndParaMark/>
<w:DontVertAlignCellWithSp/>
<w:DontBreakConstrainedForcedTables/>
<w:DontVertAlignInTxbx/>
<w:Word11KerningPairs/>
<w:CachedColBalance/>
</w:Compatibility>
<w:BrowserLevel>MicrosoftInternetExplorer4</w:BrowserLevel>
<m:mathPr>
<m:mathFont m:val="Cambria Math"/>
<m:brkBin m:val="before"/>
<m:brkBinSub m:val="--"/>
<m:smallFrac m:val="off"/>
<m:dispDef/>
<m:lMargin m:val="0"/>
<m:rMargin m:val="0"/>
<m:defJc m:val="centerGroup"/>
<m:wrapIndent m:val="1440"/>
<m:intLim m:val="subSup"/>
<m:naryLim m:val="undOvr"/>
</m:mathPr></w:WordDocument>
</xml><![endif]--><!--[if gte mso 9]><xml>
<w:LatentStyles DefLockedState="false" DefUnhideWhenUsed="true"
DefSemiHidden="true" DefQFormat="false" DefPriority="99"
LatentStyleCount="267">
<w:LsdException Locked="false" Priority="0" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Normal"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="heading 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 7"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 8"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 9"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 7"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 8"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 9"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="35" QFormat="true" Name="caption"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="10" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Title"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="1" Name="Default Paragraph Font"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="11" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtitle"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="22" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Strong"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="20" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Emphasis"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="59" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Table Grid"/>
<w:LsdException Locked="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Placeholder Text"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="1" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="No Spacing"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Revision"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="34" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="List Paragraph"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="29" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Quote"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="30" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Quote"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="19" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtle Emphasis"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="21" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Emphasis"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="31" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtle Reference"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="32" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Reference"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="33" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Book Title"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="37" Name="Bibliography"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" QFormat="true" Name="TOC Heading"/>
</w:LatentStyles>
</xml><![endif]--><!--[if gte mso 10]>
<style>
/* Style Definitions */
table.MsoNormalTable
{mso-style-name:"Table Normal";
mso-tstyle-rowband-size:0;
mso-tstyle-colband-size:0;
mso-style-noshow:yes;
mso-style-priority:99;
mso-style-qformat:yes;
mso-style-parent:"";
mso-padding-alt:0cm 5.4pt 0cm 5.4pt;
mso-para-margin-top:0cm;
mso-para-margin-right:0cm;
mso-para-margin-bottom:10.0pt;
mso-para-margin-left:0cm;
line-height:115%;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:11.0pt;
font-family:"Calibri","sans-serif";
mso-ascii-font-family:Calibri;
mso-ascii-theme-font:minor-latin;
mso-hansi-font-family:Calibri;
mso-hansi-theme-font:minor-latin;
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";
mso-bidi-theme-font:minor-bidi;
mso-fareast-language:EN-US;}
</style>
<![endif]-->
<br />
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify; text-indent: 36.0pt;">
<span lang="DE" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: DE;">Tidaklah salah
jika kita mengenal bahasa. Dalam kehidupan, kita tidak pernah lepas dari yang<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>namanya bahasa. Bahasa selalu dibutuhkan oleh
manusia saat melakukan intraksi antar sesama. <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Boleh jadi, tanpa bahasa, kehidupan tidak akan
pernah dapat terjalin.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify; text-indent: 36.0pt;">
<span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: IN;">Sedikit dijelaskan, bahasa
merupakan alat komunikasi yang penting, karena berfungsi untuk meyampaikan
perasaan, baik secara lisan maupun tulisan. Sesuai dengan yang dikatakan Prof.
Dr. Gorys Keraf bahwa bahasa adalah alat komunikasi antar anggota masyarakat
yang berupa simbol bunyi yang dihasilkan oleh alat ucap manusia. Kemudian, beberapa
ahli bahasa seperti Gorys Keraf sendiri, Abdul Chaer, JD Parera, Hendry Guntur
Tarigan, dan banyak lagi yang lainnya mengemukakan beberapa karakteristik
bahasa, yaitu.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span lang="DE" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: DE;">1. Oral</span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span lang="DE" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: DE;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Yang
dimaksud dengan oral adalah bunyi. Ciri bahwa bahasa adalah bunyi adalah wajar
mengingat kenyataan bahwa pengalaman berbahasa yang paling umum pada manusia
adalah berbicara dan menyimak. Kehadiran bunyi bahasa lebih dahulu daripada
kehadiran tulisan.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span lang="DE" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: DE;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Tulisan
atau sistem tulisan hanyalah mampu mewakili sebagian dari isyarat penting yang
terdapat dalam ucapan. Bahkan sistem tulisan bisa mewakili bunyi yang berbeda,
baik dalam bahasa yang sama maupun dalam bahasa yang berbeda. Ada kecenderungan
orang menganggap bunyi dan tulisan sebagai unsur pembeda bahasa, sehingga
dipahami ada bahasa lisan dan ada bahasa tulis. Akan tetapi jika perbedaan
seperti itu diberlakukan, haruslah dipahami pula bahwa bahasa lisan itu
bersifat primer dan bahasa tulis bersifat sekunder. Orang dapat berbahasa tanpa
mengenal tulisannya.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span lang="DE" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: DE;">2. Sistematis</span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span lang="DE" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: DE;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span></div>
<a name='more'></a> <span lang="EN-US" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt;">Kata
sistem dapat kita artikan sebagai `cara`</span><span lang="EN-US" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: IN;"> </span><span lang="EN-US" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt;">atau<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>`aturan`. </span><span lang="DE" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: DE;">Sebagai sebuah sistem, bahasa itu sekaligus bersifat sistematis dan
sistemis. Yang dimaksud dengan <i>sistematis</i> adalah bahwa bahasa itu
tersusun menurut suatu pola; tidak tersusun secara acak atau sembarangan. <i>Sistemis</i>
adalah bahasa itu bukan merupakan sistem tunggal, tetapi terdiri juga dari
sub-subsistem; atau sistem bawahan. </span><br />
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span lang="DE" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: DE;">Perhatikan contoh berikut ini!</span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span lang="DE" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: DE;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Kami
sedang belajar bahasa Indonesia.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span lang="EN-US" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt;">Tidak dapat kita buat menjadi:</span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span lang="EN-US" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="DE" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: DE;">Sedang belajar kami bahasa Indonesia.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span lang="DE" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: DE;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Bahasa
Indonesia sedang belajar kami.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span lang="DE" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: DE;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Kami
bahasa Indonesia sedang belajar. </span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span lang="DE" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: DE;">3. Arbitrer</span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span lang="DE" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: DE;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Kata
<i>arbitrer</i> bisa diartikan ´sewenang-wenang, berubah-ubah, tidak tetap,
mana suka`. Yang dimaksud dengan istilah arbitrer adalah tidak adanya hubungan
wajib antara lambang bahasa (yang berwujud bunyi) dengan konsep atau pengertian
yang dimaksud oleh lambang tersebut. Ciri arbitrer ini tampak pada hubungan
antara lambang dan yang dilambangi dalam pengertian bahwa tidak ada hubungan
langsung antara lambang dan yang dilambangi.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span lang="DE" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: DE;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Dalam
bahasa Indonesia, kita mengenal <i>kerbau</i> sebagai sejenis `binatang memamah
biak yang biasa diternakkan, rupanya seperti lembu tetapi besar, umumnya
berbulu kelabu`. Dari definisi itu kita tidak dapat menjelaskan mengapa
binatang tersebut dilambangkan dengan bunyi [kerbau]. Mengapa tidak dinamakan
[bauker] atau [bakeru] atau lambang lainnya. Begitu juga dengan <i>angin. </i>Kita
tidak dapat menjelaskan hubungan antara bunyi [angin] dengan benda yang
dilambangkannya sebagai `udara yang bergerak`.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span lang="DE" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: DE;">4. Konvensional</span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span lang="DE" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: DE;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Meskipun
hubungan antara lambang bunyi dengan yang dilambangkannya bersifat arbitrer,
tetapi penggunaan lambang tersebut bersifat <i>konvensional</i>. Bahasa itu
dikatakan konvensional sebagai sifat kesepakatan bersama. Hal yang perlu
dipahami adalah kenyataan bahwa kesepakatan itu bukanlah formal yang dinyatakan
melalui musyawarah, sidang rapat, atau kongres, atau rapat raksasa untuk
menentukan lambang tertentu. </span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span lang="DE" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: DE;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Walaupun
peraturan tentang lambang itu tidak ada, namun setiap pemakai bahasa harus
tunduk kepada kesepakatan atau konvensi itu. Disadari atau tidak, pemakai
bahasa sudah melakukan itu. Kalau tidak dipatuhinya, dan menggantikannya dengan
lambang yang lain, maka komunikasi akan terhambat. Bahasanya menjadi tidak bisa
dipahami oleh penutur bahasa Indonesia lainnya dan berarti pula dia telah
keluar dari konvensi itu.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span lang="DE" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: DE;">5. Unik dan Universal</span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span lang="DE" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: DE;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="EN-US" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt;">Setiap
bahasa memiliki ciri khasnya sendiri yang tidak terdapat pada bahasa lain. <i>Unik</i>
artinya mempunyai ciri khas yang spesifik yang tidak dimiliki oleh bahasa yang
lain. </span><span lang="DE" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: DE;">Ciri khas ini bisa menyangkut sistem bunyi, sistem
pembentukan kata, sistem pembentukan kalimat, atau sistem-sistem yang lainnya.
Bahasa Madura memiliki ciri khas dalam bahasanyanya yaitu pada bentuk
pengulangan kata, misalnya <i>lon-alon, nak-kanak, reng-oreng</i> dan
lain-lain.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span lang="DE" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: DE;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Selain
bersifat unik, bahasa juga bersifat <i>universal</i>. Artinya, ada ciri-ciri
yang sama yang dimiliki oleh setiap bahasa yang ada di dunia ini. Misalnya,
pada setiap bahasa terdapat unsur bunyi yang terpilah menjadi dua, yakni <i>vokal</i>
dan <i>konsonan</i>. Bukti lain dari keuniversalan bahasa adalah bahwa setiap
bahasa mempunyai satuan-satuan bahasa yang bermakna, entah satuan yang namanya
kata, frase, klausa, kalimat, dan wacana. Walau pembentukan satuan-satuan itu
mungkin tidak sama, maka hal itu merupakan keunikan dari bahasa itu.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span lang="DE" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: DE;">6. Beragam</span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span lang="DE" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: DE;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Setiap
bahasa digunakan oleh sekelompok orang yang termasuk dalam suatu masyarakat
bahasa. Yang termasuk dalam suatu masyarakat bahasa adalah mereka yang merasa
menggunakan bahasa yang sama. Ragam bahasa bermacam-macam bergantung pada dasar
klasifikasinya. Mengenai ragam bahasa ini, ada tiga istilah yang harus
dipahami, yaitu <i>idiolek, dialek</i>, dan <i>ragam</i>.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span lang="DE" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: DE;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="EN-US" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt;">Idiolek
ialah variasi atau ragam bahasa yang bersifat perseorangan. Setiap orang
mempunyai ciri khas bahasanya masing-masing. <i>Dialek</i> ialah variasi bahasa
yang digunakan oleh sekelompok anggota masyarakat pada suatu tempat atau suatu
waktu. Dialek dapat dibagi berdasarkan wilayah/daerah pemakaiannya dan dialek
berdasarkan kelompok masyarakat pemakainya. <i>Ragam</i> ialah variasi bahasa
yang digunakan dalam situasi, keadaan, atau untuk keperluan tertentu.Untuk
situasi formal digunakan ragam- ragam baku atau ragam standar; untuk situasi
yang tidak formal digunakan ragam yang tidak baku atau ragam nonstandar. Dari
sarana yang digunakan dapat dibedakan adanya ragam lisan dan ragam tulis.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span lang="EN-US" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt;">7. Berkembang</span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span lang="EN-US" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Perkembangan
bahasa yang sangat mencolok pada saat ini terdapat pada unsur leksikon.
Kata-kata seperti <i>sempadan, dampak, kiat, </i>dan <i>senarai</i> merupakan
kata-kata yang menunjukkan perkembangan leksikon dalam bahasa Indonesia,
walaupun di antara kata-kata itu dulu pernah ada pada bahasa Indonesia atau
bahasa Melayu. Kata-kata yang tidak baru pun dapat dirunut berdasarkan
historisnya sebagai kata-kata yang menunjukkan perkembangan suatu bahasa. Dalam
bahasa Indonesia, misalnya, dapat diyakini bahwa kata-kata <i>analisis, metode,
konvensi, operasi, distribusi, konkret</i>, dan lain-lain merupakan kata-kata
yang berasal dari bahasa asing (bahasa Inggris atau bahasa Belanda). Dalam
perkembangannya, unsur-unsur yang merupakan wujud perkembangan itu tidak lagi
disadari oleh penuturnya. Kata <i>data</i>, misalnya, yang dari pola suku
katanya sangat dekat atau sama dengan suku kata bahasa Indonesia, mungkin tidak
lagi disadari sebagai unsur yang berasal dari bahasa asing jika penutur itu
tidak mengerti bahasa Inggris atau bahasa Latin.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span lang="EN-US" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt;">8. Produktif</span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span lang="EN-US" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="DE" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: DE;">Bahasa dikatakan bersifat <i>produktif</i><span style="mso-spacerun: yes;">
</span>karena bahasa itu terus menerus menghasilkan. Artinya, meskipun
unsur-unsur bahasa itu terbatas, tetapi dengan unsur-unsur yang terbatas itu
dapat dibuat satuan-satuan bahasa yang jumlahnya tidak terbatas. Perhatikan
contoh berikut ini!</span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span lang="DE" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: DE;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Dari
fonem /a/,/p/,/s/,/u/ dapat menghasilkan satuan-.satuan:</span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span lang="DE" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: DE;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>-
/s/,/a/,/p/,/u/</span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span lang="DE" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: DE;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>-
/u/,/s/,/a/,/p/</span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span lang="DE" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: DE;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>-
/p/,/u/,/a/,/s/</span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span lang="DE" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: DE;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>-
/p/,/a/,/u/,/s/</span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span lang="DE" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: DE;">9. Dinamis</span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span lang="DE" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: DE;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Bahasa
merupakan fenomena sosial. Bahasa adalah satu-satunya milik manusia yang tidak
pernah lepas dari segala kegiatan dan gerak manusia sepanjang keberadaan
manusia itu sebagai makhluk yang berbudaya dan bermasyarakat. Kita tidak dapat
memisahkan bahasa dari kebudayaan, sebab hubungan antara keduanya sangat erat
karena keterikatan dan keterkaitan bahasa itu dengan manusia, sedangkan dalam
kehidupannya di dalam masyarakat tidak tetap dan selalu berubah, maka bahasa
itu juga menjadi ikut berubah, menjadi tidak tetap, dan menjadi tidak statis.
Inilah yang kita sebut bahasa itu dinamis, artinya selalu mengalami perubahan.
Perubahan itu terjadi pada semua tataran, baik fonologi, morfologi, sintaksis,
semantik, maupun leksikon.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span lang="DE" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: DE;">10.<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>Bersifat Insani</span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span lang="DE" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: DE;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Bahasa
dikatakan bersifat insani karena hanya manusialah yang memiliki bahasa. Bahasa
merupakan suatu aspek perilaku yang bisa dipelajari hanya oleh manusia.
Walaupun binatang juga menggunakan bahasa, namun binatang tidak dapat menggunakan
lambang-lambang bahasa untuk menyatakan pikirannya. Dengan demikian, kita dapat
melihat bahwa bahasa dapat menumbuhkembangkan kemampuan manusia untuk
berkomunikasi dan menempatkan peradabannya jauh di atas berbagai bentuk
kehidupan makhluk yang lebih rendah.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
</div>
Zulhafizh Bjrhttp://www.blogger.com/profile/07811516402724454459noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-1323050099804435220.post-24490897438753531912015-04-27T00:05:00.000-07:002015-04-27T00:09:17.685-07:00Kosakata Baku Bahasa Indonesia<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<!--[if gte mso 9]><xml>
<o:DocumentProperties>
<o:Version>12.00</o:Version>
</o:DocumentProperties>
</xml><![endif]-->
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify; text-indent: 35.45pt;">
<span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: IN; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: IN;">Kata-kata baku adalah kata-kata
yang standar sesuai dengan aturan kebahasaaan yang berlaku, didasarkan atas kajian
berbagai ilmu, termasuk ilmu bahasa dan sesuai dengan perkembangan zaman.
Kebakuan kata amat ditentukan oleh tinjauan disiplin ilmu bahasa dari berbagai
segi yang ujungnya menghasilkan satuan bunyi yang amat berarti sesuai dengan
konsep yang disepakati terbentuk. </span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify; text-indent: 35.45pt;">
<span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: IN; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: IN;">Kata baku dalam bahasa Indonesia
memedomani Pedoman Umum Pembentukan Istilah yang telah ditetapkan oleh Pusat
Pembinaan dan Pengembangan Bahasa bersamaan ditetapkannya pedoman sistem
penulisan dalam Ejaan Yang Disempurnakan. Di samping itu, kebakuan suatu kata
juga ditentukan oleh kaidah morfologis yang berlaku dalam tata bahasa bahasa
Indonesia yang telah dibakukan dalam Tata Bahasa Baku Bahasa Indoensia.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify; text-indent: 35.45pt;">
<span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: IN; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: IN;"></span></div>
<a name='more'></a>Dalam Pedoman UmumPembentukan
istilah (PUPI)diterangkan sistem pembentukqan istilah serta pengindonesiaan
kosa kata atau istilah yang berasal dari bahasa asing. Bila kita memedomani
sistem tesebut akan telihat keberaturan dan kemanapan bahasa Indonesia.<br />
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify; text-indent: 35.45pt;">
<span lang="EN-US" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">Dasar atau kriteria yang dapat digunakan untuk menentukan
atau memilih bahasa baku, antara lain:</span><span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: IN; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: IN;"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; margin-left: 14.2pt; margin-right: 0cm; margin-top: 0cm; mso-list: l0 level1 lfo1; text-align: justify; text-indent: -14.2pt; text-justify: kashida; text-kashida: 0%;">
<span lang="EN-US" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: Arial;"><span style="mso-list: Ignore;">a.<span style="font: 7.0pt "Times New Roman";">
</span></span></span><span lang="EN-US" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">Dasar
otoritas, maksudnya penentuan bahasa baku atau tidak baku berdasar kewenangan
orang yang dianggap ahli, atau pada kewenangan buku tata bahasa atau kamus.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; margin-left: 14.2pt; margin-right: 0cm; margin-top: 0cm; mso-list: l0 level1 lfo1; text-align: justify; text-indent: -14.2pt; text-justify: kashida; text-kashida: 0%;">
<span lang="EN-US" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: Arial;"><span style="mso-list: Ignore;">b.<span style="font: 7.0pt "Times New Roman";">
</span></span></span><span lang="EN-US" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">Dasar
bahasa penulis-penulis terkenal, maksudnya bahasa dari para penulis terkenal
sebaiknya digunakan untuk menjadi patokan bahasa yang baik.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; margin-left: 14.2pt; margin-right: 0cm; margin-top: 0cm; mso-list: l0 level1 lfo1; text-align: justify; text-indent: -14.2pt; text-justify: kashida; text-kashida: 0%;">
<span lang="EN-US" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: Arial;"><span style="mso-list: Ignore;">c.<span style="font: 7.0pt "Times New Roman";">
</span></span></span><span lang="EN-US" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">Dasar
demokrasi, maksudnya menentukan bentuk bahasa yang baik dan tidak benar atau baku
dan tidak baku harus menggunakan data statistik.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; margin-left: 14.2pt; margin-right: 0cm; margin-top: 0cm; mso-list: l0 level1 lfo1; text-align: justify; text-indent: -14.2pt; text-justify: kashida; text-kashida: 0%;">
<span lang="EN-US" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: Arial;"><span style="mso-list: Ignore;">d.<span style="font: 7.0pt "Times New Roman";">
</span></span></span><span lang="EN-US" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">Dasar
logika, maksudnya penentuan baku dan tidak baku digunakan pemikiran logika,
bisa diterima akal atau tidak.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; margin-left: 14.2pt; margin-right: 0cm; margin-top: 0cm; mso-list: l0 level1 lfo1; text-align: justify; text-indent: -14.2pt; text-justify: kashida; text-kashida: 0%;">
<span lang="EN-US" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: Arial;"><span style="mso-list: Ignore;">e.<span style="font: 7.0pt "Times New Roman";">
</span></span></span><span lang="EN-US" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">Dasar
bahasa orang-orang yang dianggap terkemuka dalam masyarakat, maksudnya
penentuan baku dan tidak baku suatu bentuk bahasa didasarkan pada bahasa
orang-orang terkemuka. </span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify; text-indent: 36.0pt; text-justify: kashida; text-kashida: 0%;">
<span lang="EN-US" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">Memilih dan menentukan ragam bahasa
baku ini juga hendaknya mempertimbangkan istilah-istilah teknis, aksen, maupun
dialek yang ada pada bahasa tersebut, juga aspek fonologi, sintaksis dan
leksikon yang ada pada dialek berbahasa. Adapun bentuk bahasa baku, dapat
dilihat pada contoh berikut.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify; text-indent: 36.0pt; text-justify: kashida; text-kashida: 0%;">
<br /></div>
<table border="1" cellpadding="0" cellspacing="0" class="MsoNormalTable" style="border-collapse: collapse; border: none; margin-left: 5.4pt; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-insideh: .5pt solid windowtext; mso-border-insidev: .5pt solid windowtext; mso-padding-alt: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; mso-yfti-tbllook: 480; width: 652px;">
<thead>
<tr style="mso-yfti-firstrow: yes; mso-yfti-irow: 0;">
<td style="background: #D9D9D9; border: solid windowtext 1.0pt; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 233.9pt;" valign="top" width="312">
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<b><span lang="EN-US" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">Baku</span></b><span lang="EN-US" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"></span></div>
</td>
<td style="background: #D9D9D9; border-left: none; border: solid windowtext 1.0pt; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-left-alt: solid windowtext .5pt; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 9.0cm;" valign="top" width="340">
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<b><span lang="EN-US" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">Tidak
Baku</span></b><span lang="EN-US" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"></span></div>
</td>
</tr>
</thead>
<tbody>
<tr style="mso-yfti-irow: 1;">
<td style="border-top: none; border: solid windowtext 1.0pt; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 233.9pt;" valign="top" width="312">
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span lang="EN-US" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">abjad</span></div>
</td>
<td style="border-bottom: solid windowtext 1.0pt; border-left: none; border-right: solid windowtext 1.0pt; border-top: none; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-left-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 9.0cm;" valign="top" width="340">
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span lang="EN-US" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">abjat</span></div>
</td>
</tr>
<tr style="mso-yfti-irow: 2;">
<td style="border-top: none; border: solid windowtext 1.0pt; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 233.9pt;" valign="top" width="312">
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span lang="EN-US" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">atmosfer</span></div>
</td>
<td style="border-bottom: solid windowtext 1.0pt; border-left: none; border-right: solid windowtext 1.0pt; border-top: none; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-left-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 9.0cm;" valign="top" width="340">
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span lang="EN-US" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">atmosfir</span></div>
</td>
</tr>
<tr style="mso-yfti-irow: 3;">
<td style="border-top: none; border: solid windowtext 1.0pt; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 233.9pt;" valign="top" width="312">
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: IN; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">asas</span></div>
</td>
<td style="border-bottom: solid windowtext 1.0pt; border-left: none; border-right: solid windowtext 1.0pt; border-top: none; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-left-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 9.0cm;" valign="top" width="340">
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: IN; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">azas</span></div>
</td>
</tr>
<tr style="mso-yfti-irow: 4;">
<td style="border-top: none; border: solid windowtext 1.0pt; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 233.9pt;" valign="top" width="312">
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span lang="EN-US" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">bazar</span></div>
</td>
<td style="border-bottom: solid windowtext 1.0pt; border-left: none; border-right: solid windowtext 1.0pt; border-top: none; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-left-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 9.0cm;" valign="top" width="340">
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span lang="EN-US" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">basar</span></div>
</td>
</tr>
<tr style="mso-yfti-irow: 5;">
<td style="border-top: none; border: solid windowtext 1.0pt; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 233.9pt;" valign="top" width="312">
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: IN; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">biadab</span></div>
</td>
<td style="border-bottom: solid windowtext 1.0pt; border-left: none; border-right: solid windowtext 1.0pt; border-top: none; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-left-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 9.0cm;" valign="top" width="340">
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span lang="EN-US" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">b</span><span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: IN; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">iadap</span><span lang="EN-US" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"></span></div>
</td>
</tr>
<tr style="mso-yfti-irow: 6;">
<td style="border-top: none; border: solid windowtext 1.0pt; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 233.9pt;" valign="top" width="312">
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: IN; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">bismillah</span></div>
</td>
<td style="border-bottom: solid windowtext 1.0pt; border-left: none; border-right: solid windowtext 1.0pt; border-top: none; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-left-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 9.0cm;" valign="top" width="340">
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: IN; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">bismilah</span><span lang="EN-US" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"></span></div>
</td>
</tr>
<tr style="mso-yfti-irow: 7;">
<td style="border-top: none; border: solid windowtext 1.0pt; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 233.9pt;" valign="top" width="312">
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span lang="EN-US" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">c</span><span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: IN; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">abai</span></div>
</td>
<td style="border-bottom: solid windowtext 1.0pt; border-left: none; border-right: solid windowtext 1.0pt; border-top: none; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-left-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 9.0cm;" valign="top" width="340">
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: IN; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">cabe</span></div>
</td>
</tr>
<tr style="mso-yfti-irow: 8;">
<td style="border-top: none; border: solid windowtext 1.0pt; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 233.9pt;" valign="top" width="312">
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span lang="EN-US" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">cek</span></div>
</td>
<td style="border-bottom: solid windowtext 1.0pt; border-left: none; border-right: solid windowtext 1.0pt; border-top: none; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-left-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 9.0cm;" valign="top" width="340">
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span lang="EN-US" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">check</span></div>
</td>
</tr>
<tr style="mso-yfti-irow: 9;">
<td style="border-top: none; border: solid windowtext 1.0pt; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 233.9pt;" valign="top" width="312">
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span lang="EN-US" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">cicip</span></div>
</td>
<td style="border-bottom: solid windowtext 1.0pt; border-left: none; border-right: solid windowtext 1.0pt; border-top: none; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-left-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 9.0cm;" valign="top" width="340">
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span lang="EN-US" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">cicib</span></div>
</td>
</tr>
<tr style="mso-yfti-irow: 10;">
<td style="border-top: none; border: solid windowtext 1.0pt; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 233.9pt;" valign="top" width="312">
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: IN; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">dasasila</span></div>
</td>
<td style="border-bottom: solid windowtext 1.0pt; border-left: none; border-right: solid windowtext 1.0pt; border-top: none; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-left-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 9.0cm;" valign="top" width="340">
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: IN; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">dasa sila</span></div>
</td>
</tr>
<tr style="mso-yfti-irow: 11;">
<td style="border-top: none; border: solid windowtext 1.0pt; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 233.9pt;" valign="top" width="312">
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span lang="EN-US" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">dialog</span></div>
</td>
<td style="border-bottom: solid windowtext 1.0pt; border-left: none; border-right: solid windowtext 1.0pt; border-top: none; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-left-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 9.0cm;" valign="top" width="340">
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span lang="EN-US" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">dialoh</span></div>
</td>
</tr>
<tr style="mso-yfti-irow: 12;">
<td style="border-top: none; border: solid windowtext 1.0pt; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 233.9pt;" valign="top" width="312">
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: IN; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">draf</span></div>
</td>
<td style="border-bottom: solid windowtext 1.0pt; border-left: none; border-right: solid windowtext 1.0pt; border-top: none; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-left-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 9.0cm;" valign="top" width="340">
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: IN; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">drap</span></div>
</td>
</tr>
<tr style="mso-yfti-irow: 13;">
<td style="border-top: none; border: solid windowtext 1.0pt; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 233.9pt;" valign="top" width="312">
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span lang="EN-US" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">enak</span></div>
</td>
<td style="border-bottom: solid windowtext 1.0pt; border-left: none; border-right: solid windowtext 1.0pt; border-top: none; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-left-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 9.0cm;" valign="top" width="340">
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span lang="EN-US" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">inak</span></div>
</td>
</tr>
<tr style="mso-yfti-irow: 14;">
<td style="border-top: none; border: solid windowtext 1.0pt; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 233.9pt;" valign="top" width="312">
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: IN; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">ekor</span></div>
</td>
<td style="border-bottom: solid windowtext 1.0pt; border-left: none; border-right: solid windowtext 1.0pt; border-top: none; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-left-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 9.0cm;" valign="top" width="340">
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: IN; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">ikor</span></div>
</td>
</tr>
<tr style="mso-yfti-irow: 15;">
<td style="border-top: none; border: solid windowtext 1.0pt; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 233.9pt;" valign="top" width="312">
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: IN; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">februari</span></div>
</td>
<td style="border-bottom: solid windowtext 1.0pt; border-left: none; border-right: solid windowtext 1.0pt; border-top: none; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-left-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 9.0cm;" valign="top" width="340">
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: IN; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">pebruari</span></div>
</td>
</tr>
<tr style="mso-yfti-irow: 16;">
<td style="border-top: none; border: solid windowtext 1.0pt; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 233.9pt;" valign="top" width="312">
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span lang="EN-US" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">fo</span><span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: IN; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">tokopi</span></div>
</td>
<td style="border-bottom: solid windowtext 1.0pt; border-left: none; border-right: solid windowtext 1.0pt; border-top: none; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-left-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 9.0cm;" valign="top" width="340">
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: IN; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">Foto kopi</span></div>
</td>
</tr>
<tr style="mso-yfti-irow: 17;">
<td style="border-top: none; border: solid windowtext 1.0pt; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 233.9pt;" valign="top" width="312">
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: IN; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">frekuensi</span></div>
</td>
<td style="border-bottom: solid windowtext 1.0pt; border-left: none; border-right: solid windowtext 1.0pt; border-top: none; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-left-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 9.0cm;" valign="top" width="340">
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: IN; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">frekwensi</span></div>
</td>
</tr>
<tr style="mso-yfti-irow: 18;">
<td style="border-top: none; border: solid windowtext 1.0pt; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 233.9pt;" valign="top" width="312">
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span lang="EN-US" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">g</span><span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: IN; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">iat</span></div>
</td>
<td style="border-bottom: solid windowtext 1.0pt; border-left: none; border-right: solid windowtext 1.0pt; border-top: none; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-left-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 9.0cm;" valign="top" width="340">
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span lang="EN-US" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">g</span><span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: IN; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">iyat</span></div>
</td>
</tr>
<tr style="mso-yfti-irow: 19;">
<td style="border-top: none; border: solid windowtext 1.0pt; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 233.9pt;" valign="top" width="312">
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: IN; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">gurih</span></div>
</td>
<td style="border-bottom: solid windowtext 1.0pt; border-left: none; border-right: solid windowtext 1.0pt; border-top: none; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-left-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 9.0cm;" valign="top" width="340">
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: IN; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">gurikh</span></div>
</td>
</tr>
<tr style="mso-yfti-irow: 20;">
<td style="border-top: none; border: solid windowtext 1.0pt; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 233.9pt;" valign="top" width="312">
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: IN; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">gugus</span></div>
</td>
<td style="border-bottom: solid windowtext 1.0pt; border-left: none; border-right: solid windowtext 1.0pt; border-top: none; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-left-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 9.0cm;" valign="top" width="340">
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: IN; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">guguz</span></div>
</td>
</tr>
<tr style="mso-yfti-irow: 21;">
<td style="border-top: none; border: solid windowtext 1.0pt; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 233.9pt;" valign="top" width="312">
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span lang="EN-US" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">ha</span><span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: IN; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">diah</span></div>
</td>
<td style="border-bottom: solid windowtext 1.0pt; border-left: none; border-right: solid windowtext 1.0pt; border-top: none; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-left-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 9.0cm;" valign="top" width="340">
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: IN; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">hadiyah</span></div>
</td>
</tr>
<tr style="mso-yfti-irow: 22;">
<td style="border-top: none; border: solid windowtext 1.0pt; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 233.9pt;" valign="top" width="312">
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: IN; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">harap</span></div>
</td>
<td style="border-bottom: solid windowtext 1.0pt; border-left: none; border-right: solid windowtext 1.0pt; border-top: none; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-left-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 9.0cm;" valign="top" width="340">
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: IN; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">harab</span></div>
</td>
</tr>
<tr style="mso-yfti-irow: 23;">
<td style="border-top: none; border: solid windowtext 1.0pt; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 233.9pt;" valign="top" width="312">
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: IN; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">huruf</span></div>
</td>
<td style="border-bottom: solid windowtext 1.0pt; border-left: none; border-right: solid windowtext 1.0pt; border-top: none; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-left-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 9.0cm;" valign="top" width="340">
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: IN; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">hurup</span></div>
</td>
</tr>
<tr style="mso-yfti-irow: 24;">
<td style="border-top: none; border: solid windowtext 1.0pt; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 233.9pt;" valign="top" width="312">
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span lang="EN-US" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">isyarat</span></div>
</td>
<td style="border-bottom: solid windowtext 1.0pt; border-left: none; border-right: solid windowtext 1.0pt; border-top: none; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-left-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 9.0cm;" valign="top" width="340">
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span lang="EN-US" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">isarat</span></div>
</td>
</tr>
<tr style="mso-yfti-irow: 25;">
<td style="border-top: none; border: solid windowtext 1.0pt; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 233.9pt;" valign="top" width="312">
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span lang="EN-US" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">ikhlas</span></div>
</td>
<td style="border-bottom: solid windowtext 1.0pt; border-left: none; border-right: solid windowtext 1.0pt; border-top: none; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-left-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 9.0cm;" valign="top" width="340">
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span lang="EN-US" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">iklas</span></div>
</td>
</tr>
<tr style="mso-yfti-irow: 26;">
<td style="border-top: none; border: solid windowtext 1.0pt; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 233.9pt;" valign="top" width="312">
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: IN; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">isap</span></div>
</td>
<td style="border-bottom: solid windowtext 1.0pt; border-left: none; border-right: solid windowtext 1.0pt; border-top: none; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-left-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 9.0cm;" valign="top" width="340">
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: IN; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">isab</span></div>
</td>
</tr>
<tr style="mso-yfti-irow: 27;">
<td style="border-top: none; border: solid windowtext 1.0pt; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 233.9pt;" valign="top" width="312">
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span lang="EN-US" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">jawab</span></div>
</td>
<td style="border-bottom: solid windowtext 1.0pt; border-left: none; border-right: solid windowtext 1.0pt; border-top: none; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-left-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 9.0cm;" valign="top" width="340">
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span lang="EN-US" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">jawap</span></div>
</td>
</tr>
<tr style="mso-yfti-irow: 28;">
<td style="border-top: none; border: solid windowtext 1.0pt; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 233.9pt;" valign="top" width="312">
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: IN; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">juara</span></div>
</td>
<td style="border-bottom: solid windowtext 1.0pt; border-left: none; border-right: solid windowtext 1.0pt; border-top: none; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-left-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 9.0cm;" valign="top" width="340">
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: IN; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">juwara</span></div>
</td>
</tr>
<tr style="mso-yfti-irow: 29;">
<td style="border-top: none; border: solid windowtext 1.0pt; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 233.9pt;" valign="top" width="312">
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: IN; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">jumat</span></div>
</td>
<td style="border-bottom: solid windowtext 1.0pt; border-left: none; border-right: solid windowtext 1.0pt; border-top: none; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-left-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 9.0cm;" valign="top" width="340">
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: IN; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">jum’at</span></div>
</td>
</tr>
<tr style="mso-yfti-irow: 30;">
<td style="border-top: none; border: solid windowtext 1.0pt; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 233.9pt;" valign="top" width="312">
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: IN; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">kaidah</span></div>
</td>
<td style="border-bottom: solid windowtext 1.0pt; border-left: none; border-right: solid windowtext 1.0pt; border-top: none; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-left-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 9.0cm;" valign="top" width="340">
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: IN; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">kaedah</span></div>
</td>
</tr>
<tr style="mso-yfti-irow: 31;">
<td style="border-top: none; border: solid windowtext 1.0pt; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 233.9pt;" valign="top" width="312">
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span lang="EN-US" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">kontra</span></div>
</td>
<td style="border-bottom: solid windowtext 1.0pt; border-left: none; border-right: solid windowtext 1.0pt; border-top: none; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-left-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 9.0cm;" valign="top" width="340">
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span lang="EN-US" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">kontera</span></div>
</td>
</tr>
<tr style="mso-yfti-irow: 32;">
<td style="border-top: none; border: solid windowtext 1.0pt; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 233.9pt;" valign="top" width="312">
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: IN; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">kuitansi</span></div>
</td>
<td style="border-bottom: solid windowtext 1.0pt; border-left: none; border-right: solid windowtext 1.0pt; border-top: none; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-left-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 9.0cm;" valign="top" width="340">
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: IN; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">kwitansi</span></div>
</td>
</tr>
<tr style="mso-yfti-irow: 33;">
<td style="border-top: none; border: solid windowtext 1.0pt; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 233.9pt;" valign="top" width="312">
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: IN; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">landai</span></div>
</td>
<td style="border-bottom: solid windowtext 1.0pt; border-left: none; border-right: solid windowtext 1.0pt; border-top: none; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-left-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 9.0cm;" valign="top" width="340">
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: IN; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">landei</span></div>
</td>
</tr>
<tr style="mso-yfti-irow: 34;">
<td style="border-top: none; border: solid windowtext 1.0pt; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 233.9pt;" valign="top" width="312">
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span lang="EN-US" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">legalisasi</span></div>
</td>
<td style="border-bottom: solid windowtext 1.0pt; border-left: none; border-right: solid windowtext 1.0pt; border-top: none; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-left-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 9.0cm;" valign="top" width="340">
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span lang="EN-US" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">legalisir</span></div>
</td>
</tr>
<tr style="mso-yfti-irow: 35;">
<td style="border-top: none; border: solid windowtext 1.0pt; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 233.9pt;" valign="top" width="312">
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; tab-stops: center 79.65pt left 114.1pt;">
<span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: IN; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>lokakarya</span></div>
</td>
<td style="border-bottom: solid windowtext 1.0pt; border-left: none; border-right: solid windowtext 1.0pt; border-top: none; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-left-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 9.0cm;" valign="top" width="340">
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: IN; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">loka karya</span><span lang="EN-US" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"></span></div>
</td>
</tr>
<tr style="mso-yfti-irow: 36;">
<td style="border-top: none; border: solid windowtext 1.0pt; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 233.9pt;" valign="top" width="312">
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span lang="EN-US" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">masyarakat</span></div>
</td>
<td style="border-bottom: solid windowtext 1.0pt; border-left: none; border-right: solid windowtext 1.0pt; border-top: none; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-left-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 9.0cm;" valign="top" width="340">
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span lang="EN-US" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">masarakat</span></div>
</td>
</tr>
<tr style="mso-yfti-irow: 37;">
<td style="border-top: none; border: solid windowtext 1.0pt; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 233.9pt;" valign="top" width="312">
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: IN; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">mengubah</span></div>
</td>
<td style="border-bottom: solid windowtext 1.0pt; border-left: none; border-right: solid windowtext 1.0pt; border-top: none; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-left-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 9.0cm;" valign="top" width="340">
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: IN; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">merubah</span></div>
</td>
</tr>
<tr style="mso-yfti-irow: 38;">
<td style="border-top: none; border: solid windowtext 1.0pt; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 233.9pt;" valign="top" width="312">
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span lang="EN-US" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">metode</span></div>
</td>
<td style="border-bottom: solid windowtext 1.0pt; border-left: none; border-right: solid windowtext 1.0pt; border-top: none; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-left-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 9.0cm;" valign="top" width="340">
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span lang="EN-US" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">metoda</span></div>
</td>
</tr>
<tr style="mso-yfti-irow: 39;">
<td style="border-top: none; border: solid windowtext 1.0pt; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 233.9pt;" valign="top" width="312">
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span lang="EN-US" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">nasib</span></div>
</td>
<td style="border-bottom: solid windowtext 1.0pt; border-left: none; border-right: solid windowtext 1.0pt; border-top: none; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-left-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 9.0cm;" valign="top" width="340">
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span lang="EN-US" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">nasip</span></div>
</td>
</tr>
<tr style="mso-yfti-irow: 40;">
<td style="border-top: none; border: solid windowtext 1.0pt; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 233.9pt;" valign="top" width="312">
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: IN; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">nian</span></div>
</td>
<td style="border-bottom: solid windowtext 1.0pt; border-left: none; border-right: solid windowtext 1.0pt; border-top: none; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-left-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 9.0cm;" valign="top" width="340">
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: IN; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">niyan</span></div>
</td>
</tr>
<tr style="mso-yfti-irow: 41;">
<td style="border-top: none; border: solid windowtext 1.0pt; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 233.9pt;" valign="top" width="312">
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; tab-stops: center 79.65pt left 120.25pt;">
<span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: IN; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>nonformal</span></div>
</td>
<td style="border-bottom: solid windowtext 1.0pt; border-left: none; border-right: solid windowtext 1.0pt; border-top: none; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-left-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 9.0cm;" valign="top" width="340">
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: IN; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">non-formal</span></div>
</td>
</tr>
<tr style="mso-yfti-irow: 42;">
<td style="border-top: none; border: solid windowtext 1.0pt; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 233.9pt;" valign="top" width="312">
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: IN; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">objektif</span></div>
</td>
<td style="border-bottom: solid windowtext 1.0pt; border-left: none; border-right: solid windowtext 1.0pt; border-top: none; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-left-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 9.0cm;" valign="top" width="340">
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: IN; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">objektip</span></div>
</td>
</tr>
<tr style="mso-yfti-irow: 43;">
<td style="border-top: none; border: solid windowtext 1.0pt; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 233.9pt;" valign="top" width="312">
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span lang="EN-US" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">operasional</span></div>
</td>
<td style="border-bottom: solid windowtext 1.0pt; border-left: none; border-right: solid windowtext 1.0pt; border-top: none; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-left-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 9.0cm;" valign="top" width="340">
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span lang="EN-US" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">oferasional</span></div>
</td>
</tr>
<tr style="mso-yfti-irow: 44;">
<td style="border-top: none; border: solid windowtext 1.0pt; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 233.9pt;" valign="top" width="312">
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span lang="EN-US" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">o</span><span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: IN; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">ranye</span></div>
</td>
<td style="border-bottom: solid windowtext 1.0pt; border-left: none; border-right: solid windowtext 1.0pt; border-top: none; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-left-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 9.0cm;" valign="top" width="340">
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span lang="EN-US" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">o</span><span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: IN; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">range</span><span lang="EN-US" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"></span></div>
</td>
</tr>
<tr style="mso-yfti-irow: 45;">
<td style="border-top: none; border: solid windowtext 1.0pt; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 233.9pt;" valign="top" width="312">
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span lang="EN-US" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">pasien</span></div>
</td>
<td style="border-bottom: solid windowtext 1.0pt; border-left: none; border-right: solid windowtext 1.0pt; border-top: none; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-left-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 9.0cm;" valign="top" width="340">
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span lang="EN-US" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">pasen</span></div>
</td>
</tr>
<tr style="mso-yfti-irow: 46;">
<td style="border-top: none; border: solid windowtext 1.0pt; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 233.9pt;" valign="top" width="312">
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span lang="EN-US" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">prematur</span></div>
</td>
<td style="border-bottom: solid windowtext 1.0pt; border-left: none; border-right: solid windowtext 1.0pt; border-top: none; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-left-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 9.0cm;" valign="top" width="340">
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span lang="EN-US" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">premat</span><span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: IN; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">o</span><span lang="EN-US" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">r</span></div>
</td>
</tr>
<tr style="mso-yfti-irow: 47;">
<td style="border-top: none; border: solid windowtext 1.0pt; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 233.9pt;" valign="top" width="312">
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: IN; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">pascasarjana</span></div>
</td>
<td style="border-bottom: solid windowtext 1.0pt; border-left: none; border-right: solid windowtext 1.0pt; border-top: none; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-left-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 9.0cm;" valign="top" width="340">
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: IN; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">pasca sarjana</span><span lang="EN-US" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"></span></div>
</td>
</tr>
<tr style="mso-yfti-irow: 48;">
<td style="border-top: none; border: solid windowtext 1.0pt; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 233.9pt;" valign="top" width="312">
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: IN; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">sistem</span></div>
</td>
<td style="border-bottom: solid windowtext 1.0pt; border-left: none; border-right: solid windowtext 1.0pt; border-top: none; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-left-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 9.0cm;" valign="top" width="340">
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: IN; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">sistim</span></div>
</td>
</tr>
<tr style="mso-yfti-irow: 49;">
<td style="border-top: none; border: solid windowtext 1.0pt; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 233.9pt;" valign="top" width="312">
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: IN; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">survei</span></div>
</td>
<td style="border-bottom: solid windowtext 1.0pt; border-left: none; border-right: solid windowtext 1.0pt; border-top: none; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-left-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 9.0cm;" valign="top" width="340">
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: IN; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">survey</span></div>
</td>
</tr>
<tr style="mso-yfti-irow: 50;">
<td style="border-top: none; border: solid windowtext 1.0pt; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 233.9pt;" valign="top" width="312">
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span lang="EN-US" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">syair</span></div>
</td>
<td style="border-bottom: solid windowtext 1.0pt; border-left: none; border-right: solid windowtext 1.0pt; border-top: none; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-left-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 9.0cm;" valign="top" width="340">
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span lang="EN-US" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">sair</span></div>
</td>
</tr>
<tr style="mso-yfti-irow: 51;">
<td style="border-top: none; border: solid windowtext 1.0pt; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 233.9pt;" valign="top" width="312">
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span lang="EN-US" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-bidi-font-style: italic;">telepon</span><span lang="EN-US" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt;"> </span><span lang="EN-US" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"></span></div>
</td>
<td style="border-bottom: solid windowtext 1.0pt; border-left: none; border-right: solid windowtext 1.0pt; border-top: none; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-left-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 9.0cm;" valign="top" width="340">
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span lang="EN-US" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt;">tilpon</span><span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: IN;">;</span><span lang="EN-US" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt;">telpon</span><span lang="EN-US" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"></span></div>
</td>
</tr>
<tr style="mso-yfti-irow: 52;">
<td style="border-top: none; border: solid windowtext 1.0pt; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 233.9pt;" valign="top" width="312">
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span lang="EN-US" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">transportasi
</span></div>
</td>
<td style="border-bottom: solid windowtext 1.0pt; border-left: none; border-right: solid windowtext 1.0pt; border-top: none; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-left-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 9.0cm;" valign="top" width="340">
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span lang="EN-US" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">tranportasi</span></div>
</td>
</tr>
<tr style="mso-yfti-irow: 53;">
<td style="border-top: none; border: solid windowtext 1.0pt; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 233.9pt;" valign="top" width="312">
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span lang="EN-US" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">taksi</span></div>
</td>
<td style="border-bottom: solid windowtext 1.0pt; border-left: none; border-right: solid windowtext 1.0pt; border-top: none; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-left-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 9.0cm;" valign="top" width="340">
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span lang="EN-US" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">taxsi</span></div>
</td>
</tr>
<tr style="mso-yfti-irow: 54;">
<td style="border-top: none; border: solid windowtext 1.0pt; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 233.9pt;" valign="top" width="312">
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: IN; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">teori</span></div>
</td>
<td style="border-bottom: solid windowtext 1.0pt; border-left: none; border-right: solid windowtext 1.0pt; border-top: none; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-left-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 9.0cm;" valign="top" width="340">
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: IN; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">tiori</span></div>
</td>
</tr>
<tr style="mso-yfti-irow: 55;">
<td style="border-top: none; border: solid windowtext 1.0pt; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 233.9pt;" valign="top" width="312">
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: IN; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">tunawicara</span></div>
</td>
<td style="border-bottom: solid windowtext 1.0pt; border-left: none; border-right: solid windowtext 1.0pt; border-top: none; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-left-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 9.0cm;" valign="top" width="340">
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: IN; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">tuna wicara</span><span lang="EN-US" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"></span></div>
</td>
</tr>
<tr style="mso-yfti-irow: 56;">
<td style="border-top: none; border: solid windowtext 1.0pt; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 233.9pt;" valign="top" width="312">
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span lang="EN-US" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">uang</span></div>
</td>
<td style="border-bottom: solid windowtext 1.0pt; border-left: none; border-right: solid windowtext 1.0pt; border-top: none; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-left-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 9.0cm;" valign="top" width="340">
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span lang="EN-US" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">uwang</span></div>
</td>
</tr>
<tr style="mso-yfti-irow: 57;">
<td style="border-top: none; border: solid windowtext 1.0pt; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 233.9pt;" valign="top" width="312">
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: IN; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">ucap</span></div>
</td>
<td style="border-bottom: solid windowtext 1.0pt; border-left: none; border-right: solid windowtext 1.0pt; border-top: none; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-left-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 9.0cm;" valign="top" width="340">
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: IN; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">ucab</span></div>
</td>
</tr>
<tr style="mso-yfti-irow: 58;">
<td style="border-top: none; border: solid windowtext 1.0pt; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 233.9pt;" valign="top" width="312">
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: IN; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">umrah</span></div>
</td>
<td style="border-bottom: solid windowtext 1.0pt; border-left: none; border-right: solid windowtext 1.0pt; border-top: none; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-left-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 9.0cm;" valign="top" width="340">
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: IN; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">umroh</span></div>
</td>
</tr>
<tr style="mso-yfti-irow: 59;">
<td style="border-top: none; border: solid windowtext 1.0pt; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 233.9pt;" valign="top" width="312">
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: IN; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">zakat</span></div>
</td>
<td style="border-bottom: solid windowtext 1.0pt; border-left: none; border-right: solid windowtext 1.0pt; border-top: none; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-left-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 9.0cm;" valign="top" width="340">
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: IN; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">jakat</span></div>
</td>
</tr>
<tr style="mso-yfti-irow: 60;">
<td style="border-top: none; border: solid windowtext 1.0pt; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 233.9pt;" valign="top" width="312">
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span lang="EN-US" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">zaman</span></div>
</td>
<td style="border-bottom: solid windowtext 1.0pt; border-left: none; border-right: solid windowtext 1.0pt; border-top: none; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-left-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 9.0cm;" valign="top" width="340">
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: IN; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">j</span><span lang="EN-US" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">aman</span></div>
</td>
</tr>
<tr style="mso-yfti-irow: 61; mso-yfti-lastrow: yes;">
<td style="border-top: none; border: solid windowtext 1.0pt; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 233.9pt;" valign="top" width="312">
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span lang="EN-US" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">zodiak</span></div>
</td>
<td style="border-bottom: solid windowtext 1.0pt; border-left: none; border-right: solid windowtext 1.0pt; border-top: none; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-left-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 9.0cm;" valign="top" width="340">
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span lang="EN-US" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">jodiak</span></div>
</td>
</tr>
</tbody></table>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify; text-indent: -14.2pt;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<!--[if gte mso 9]><xml>
<w:WordDocument>
<w:View>Normal</w:View>
<w:Zoom>0</w:Zoom>
<w:TrackMoves/>
<w:TrackFormatting/>
<w:PunctuationKerning/>
<w:ValidateAgainstSchemas/>
<w:SaveIfXMLInvalid>false</w:SaveIfXMLInvalid>
<w:IgnoreMixedContent>false</w:IgnoreMixedContent>
<w:AlwaysShowPlaceholderText>false</w:AlwaysShowPlaceholderText>
<w:DoNotPromoteQF/>
<w:LidThemeOther>IN</w:LidThemeOther>
<w:LidThemeAsian>X-NONE</w:LidThemeAsian>
<w:LidThemeComplexScript>X-NONE</w:LidThemeComplexScript>
<w:Compatibility>
<w:BreakWrappedTables/>
<w:SnapToGridInCell/>
<w:WrapTextWithPunct/>
<w:UseAsianBreakRules/>
<w:DontGrowAutofit/>
<w:SplitPgBreakAndParaMark/>
<w:DontVertAlignCellWithSp/>
<w:DontBreakConstrainedForcedTables/>
<w:DontVertAlignInTxbx/>
<w:Word11KerningPairs/>
<w:CachedColBalance/>
</w:Compatibility>
<w:BrowserLevel>MicrosoftInternetExplorer4</w:BrowserLevel>
<m:mathPr>
<m:mathFont m:val="Cambria Math"/>
<m:brkBin m:val="before"/>
<m:brkBinSub m:val="--"/>
<m:smallFrac m:val="off"/>
<m:dispDef/>
<m:lMargin m:val="0"/>
<m:rMargin m:val="0"/>
<m:defJc m:val="centerGroup"/>
<m:wrapIndent m:val="1440"/>
<m:intLim m:val="subSup"/>
<m:naryLim m:val="undOvr"/>
</m:mathPr></w:WordDocument>
</xml><![endif]--><!--[if gte mso 9]><xml>
<w:LatentStyles DefLockedState="false" DefUnhideWhenUsed="true"
DefSemiHidden="true" DefQFormat="false" DefPriority="99"
LatentStyleCount="267">
<w:LsdException Locked="false" Priority="0" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Normal"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="heading 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 7"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 8"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 9"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 7"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 8"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 9"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="35" QFormat="true" Name="caption"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="10" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Title"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="1" Name="Default Paragraph Font"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="11" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtitle"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="22" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Strong"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="20" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Emphasis"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="59" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Table Grid"/>
<w:LsdException Locked="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Placeholder Text"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="1" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="No Spacing"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Revision"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="34" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="List Paragraph"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="29" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Quote"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="30" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Quote"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="19" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtle Emphasis"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="21" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Emphasis"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="31" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtle Reference"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="32" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Reference"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="33" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Book Title"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="37" Name="Bibliography"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" QFormat="true" Name="TOC Heading"/>
</w:LatentStyles>
</xml><![endif]--><!--[if gte mso 10]>
<style>
/* Style Definitions */
table.MsoNormalTable
{mso-style-name:"Table Normal";
mso-tstyle-rowband-size:0;
mso-tstyle-colband-size:0;
mso-style-noshow:yes;
mso-style-priority:99;
mso-style-qformat:yes;
mso-style-parent:"";
mso-padding-alt:0cm 5.4pt 0cm 5.4pt;
mso-para-margin-top:0cm;
mso-para-margin-right:0cm;
mso-para-margin-bottom:10.0pt;
mso-para-margin-left:0cm;
line-height:115%;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:11.0pt;
font-family:"Calibri","sans-serif";
mso-ascii-font-family:Calibri;
mso-ascii-theme-font:minor-latin;
mso-hansi-font-family:Calibri;
mso-hansi-theme-font:minor-latin;
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";
mso-bidi-theme-font:minor-bidi;
mso-fareast-language:EN-US;}
</style>
<![endif]--></div>
Zulhafizh Bjrhttp://www.blogger.com/profile/07811516402724454459noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-1323050099804435220.post-89331053917295611632015-04-26T21:52:00.000-07:002015-04-26T21:52:06.287-07:00Ejaan dan Tanda Baca<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>Pedoman Umum Ejaan Bahasa Indonesia yang Disempurnakan</strong>
edisi kedua berdasarkan Kepotusan Menteri Pendidikan dan Kebudayaan
Republik Indonesia No. 0543a/U/1987, tanggal 9 September 1987,
dicermatkan pada Rapat Kerja ke-30 Panitia Kerja Sama Kebahasaan di
Tugu, tanggal 16–20 Desember 1990 dan diterima pada Sidang ke-30 Majelis
Bahasa Brunei Darussalam-Indonesia-Malaysia di Bandar Seri Begawan,
tanggal 4–6 Maret 1991.</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span><table border="1" cellpadding="0">
<tbody>
<tr>
<td colspan="3"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>Daftar isi</strong>:</span>
<hr size="2" />
</td>
</tr>
<tr>
<td valign="top">
<table border="0" cellpadding="0">
<tbody>
<tr>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>I.</strong></span></td>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong><a href="http://id.wikisource.org/wiki/Pedoman_Umum_Ejaan_Bahasa_Indonesia_yang_Disempurnakan#I._Pemakaian_Huruf">Pemakaian Huruf<br />
</a></strong></span>
<hr size="2" />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><a href="http://id.wikisource.org/wiki/Pedoman_Umum_Ejaan_Bahasa_Indonesia_yang_Disempurnakan#A._Huruf_Abjad">A. Huruf Abjad</a></span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><a href="http://id.wikisource.org/wiki/Pedoman_Umum_Ejaan_Bahasa_Indonesia_yang_Disempurnakan#B._Huruf_Vokal">B. Huruf Vokal</a></span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><a href="http://id.wikisource.org/wiki/Pedoman_Umum_Ejaan_Bahasa_Indonesia_yang_Disempurnakan#C._Huruf_Konsonan">C. Huruf Konsonan</a></span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><a href="http://id.wikisource.org/wiki/Pedoman_Umum_Ejaan_Bahasa_Indonesia_yang_Disempurnakan#D._Huruf_Diftong">D. Huruf Diftong</a></span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><a href="http://id.wikisource.org/wiki/Pedoman_Umum_Ejaan_Bahasa_Indonesia_yang_Disempurnakan#E._Gabungan_Huruf_Konsonan">E. Gabungan Huruf Konsonan</a></span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><a href="http://id.wikisource.org/wiki/Pedoman_Umum_Ejaan_Bahasa_Indonesia_yang_Disempurnakan#F._Pemenggalan_Kata">F. Pemenggalan Kata</a></span></td>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
</tr>
<tr>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>II.</strong></span></td>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong><a href="http://id.wikisource.org/wiki/Pedoman_Umum_Ejaan_Bahasa_Indonesia_yang_Disempurnakan#II._Pemakaian_Huruf_Kapital_dan_Huruf_Miring">Pemakaian Huruf Kapital dan Huruf Miring</a></strong></span>
<hr size="2" />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><a href="http://id.wikisource.org/wiki/Pedoman_Umum_Ejaan_Bahasa_Indonesia_yang_Disempurnakan#A._Huruf_Kapital_atau_Huruf_Besar">A. Huruf Kapital atau Huruf Besar</a></span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><a href="http://id.wikisource.org/wiki/Pedoman_Umum_Ejaan_Bahasa_Indonesia_yang_Disempurnakan#B._Huruf_Miring">B. Huruf Miring</a></span></td>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
</tr>
</tbody>
</table>
</td>
<td valign="top">
<table border="0" cellpadding="0">
<tbody>
<tr>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>III.</strong></span></td>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong><a href="http://id.wikisource.org/wiki/Pedoman_Umum_Ejaan_Bahasa_Indonesia_yang_Disempurnakan#III._Penulisan_Kata">Penulisan Kata</a></strong></span>
<hr size="2" />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><a href="http://id.wikisource.org/wiki/Pedoman_Umum_Ejaan_Bahasa_Indonesia_yang_Disempurnakan#A._Kata_Dasar">A. Kata Dasar</a></span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><a href="http://id.wikisource.org/wiki/Pedoman_Umum_Ejaan_Bahasa_Indonesia_yang_Disempurnakan#B._Kata_Turunan">B. Kata Turunan</a></span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><a href="http://id.wikisource.org/wiki/Pedoman_Umum_Ejaan_Bahasa_Indonesia_yang_Disempurnakan#C._Kata_Ulang">C. Kata Ulang</a></span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><a href="http://id.wikisource.org/wiki/Pedoman_Umum_Ejaan_Bahasa_Indonesia_yang_Disempurnakan#D._Gabungan_Kata">D. Gabungan Kata</a></span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><a href="http://id.wikisource.org/wiki/Pedoman_Umum_Ejaan_Bahasa_Indonesia_yang_Disempurnakan#E._Kata_Ganti_ku.2C_kau.2C_mu.2C_dan_nya">E. Kata Ganti <strong>ku</strong>, <strong>kau</strong>, <strong>mu</strong>, dan <strong>nya</strong></a></span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><a href="http://id.wikisource.org/wiki/Pedoman_Umum_Ejaan_Bahasa_Indonesia_yang_Disempurnakan#F._Kata_Depan_di.2C_ke.2C_dan_dari">F. Kata Depan <strong>di</strong>, <strong>ke</strong>, dan <strong>dari</strong></a></span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><a href="http://id.wikisource.org/wiki/Pedoman_Umum_Ejaan_Bahasa_Indonesia_yang_Disempurnakan#G._Kata_si_dan_sang">G. Kata <strong>si</strong> dan <strong>sang</strong></a></span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><a href="http://id.wikisource.org/wiki/Pedoman_Umum_Ejaan_Bahasa_Indonesia_yang_Disempurnakan#H._Partikel">H. Partikel</a></span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><a href="http://id.wikisource.org/wiki/Pedoman_Umum_Ejaan_Bahasa_Indonesia_yang_Disempurnakan#I._Singkatan_dan_Akronim">I. Singkatan dan Akronim</a></span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><a href="http://id.wikisource.org/wiki/Pedoman_Umum_Ejaan_Bahasa_Indonesia_yang_Disempurnakan#J._Angka_dan_Lambang_Bilangan">J. Angka dan Lambang Bilangan</a></span></td>
</tr>
</tbody>
</table>
</td>
<td valign="top">
<table border="0" cellpadding="0">
<tbody>
<tr>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>IV.</strong></span></td>
<td colspan="2" valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong><a href="http://id.wikisource.org/wiki/Pedoman_Umum_Ejaan_Bahasa_Indonesia_yang_Disempurnakan#IV._Penulisan_Huruf_Serapan">Penulisan Huruf Serapan</a></strong></span>
<hr size="2" />
</td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
</tr>
<tr>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>V.</strong></span></td>
<td colspan="2" valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong><a href="http://id.wikisource.org/wiki/Pedoman_Umum_Ejaan_Bahasa_Indonesia_yang_Disempurnakan#V._Pemakaian_Tanda_Baca">Pemakaian Tanda Baca</a></strong></span>
<hr size="2" />
</td>
</tr>
<tr>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><a href="http://id.wikisource.org/wiki/Pedoman_Umum_Ejaan_Bahasa_Indonesia_yang_Disempurnakan#A._Tanda_Titik_.28..29">A. Tanda Titik</a></span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><a href="http://id.wikisource.org/wiki/Pedoman_Umum_Ejaan_Bahasa_Indonesia_yang_Disempurnakan#B._Tanda_Koma_.28.2C.29">B. Tanda Koma</a></span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><a href="http://id.wikisource.org/wiki/Pedoman_Umum_Ejaan_Bahasa_Indonesia_yang_Disempurnakan#C._Tanda_Titik_Koma_.28.3B.29">C. Tanda Titik Koma</a></span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><a href="http://id.wikisource.org/wiki/Pedoman_Umum_Ejaan_Bahasa_Indonesia_yang_Disempurnakan#D._Tanda_Titik_Dua_.28:.29">D. Tanda Titik Dua</a></span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><a href="http://id.wikisource.org/wiki/Pedoman_Umum_Ejaan_Bahasa_Indonesia_yang_Disempurnakan#E._Tanda_Hubung_.28.E2.80.93.29">E. Tanda Hubung</a></span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><a href="http://id.wikisource.org/wiki/Pedoman_Umum_Ejaan_Bahasa_Indonesia_yang_Disempurnakan#F._Tanda_Pisah_.28.E2.80.94.29">F. Tanda Pisah</a></span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><a href="http://id.wikisource.org/wiki/Pedoman_Umum_Ejaan_Bahasa_Indonesia_yang_Disempurnakan#G._Tanda_Elipsis_.28....29">G. Tanda Elipsis</a></span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><a href="http://id.wikisource.org/wiki/Pedoman_Umum_Ejaan_Bahasa_Indonesia_yang_Disempurnakan#H._Tanda_Tanya_.28.3F.29">H. Tanda Tanya</a></span></td>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><a href="http://id.wikisource.org/wiki/Pedoman_Umum_Ejaan_Bahasa_Indonesia_yang_Disempurnakan#I._Tanda_Seru_.28.21.29">I. Tanda Seru</a></span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><a href="http://id.wikisource.org/wiki/Pedoman_Umum_Ejaan_Bahasa_Indonesia_yang_Disempurnakan#J._Tanda_Kurung_.28.28....29.29">J. Tanda Kurung</a></span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><a href="http://id.wikisource.org/wiki/Pedoman_Umum_Ejaan_Bahasa_Indonesia_yang_Disempurnakan#K._Tanda_Kurung_Siku">K. Tanda Kurung Siku</a></span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><a href="http://id.wikisource.org/wiki/Pedoman_Umum_Ejaan_Bahasa_Indonesia_yang_Disempurnakan#L._Tanda_Petik_.28.22....22.29">L. Tanda Petik</a></span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><a href="http://id.wikisource.org/wiki/Pedoman_Umum_Ejaan_Bahasa_Indonesia_yang_Disempurnakan#M._Tanda_Petik_Tunggal_.28.27....27.29">M. Tanda Petik Tunggal</a></span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><a href="http://id.wikisource.org/wiki/Pedoman_Umum_Ejaan_Bahasa_Indonesia_yang_Disempurnakan#N._Tanda_Garis_Miring_.28.2F.29">N. Tanda Garis Miring</a></span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><a href="http://id.wikisource.org/wiki/Pedoman_Umum_Ejaan_Bahasa_Indonesia_yang_Disempurnakan#O._Tanda_Penyingkat_.28Apostrof.29_.28.27.29">O. Tanda Penyingkat (Apostrof)</a></span></td>
</tr>
</tbody>
</table>
</td>
</tr>
</tbody>
</table>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span><h2>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><a href="http://id.wikisource.org/wiki/Pedoman_Umum_Ejaan_Bahasa_Indonesia_yang_Disempurnakan/Bab_I" title="Pedoman Umum Ejaan Bahasa Indonesia yang Disempurnakan/Bab I">I. Pemakaian Huruf</a></span></h2>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span><h3>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">A. Huruf Abjad</span></h3>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>Abjad yang digunakan dalam ejaan bahasa Indonesia terdiri atas huruf yang berikut. Nama tiap huruf disertakan di sebelahnya.</strong></span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span><table border="1" cellpadding="0" cellspacing="0">
<tbody>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>Huruf</strong></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>Nama</strong></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>Huruf</strong></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>Nama</strong></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>Huruf</strong></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>Nama</strong></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">A a</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">a</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">J j</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">je</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">S s</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">es</span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">B b</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">be</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">K k</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">ka</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">T t</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">te</span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">C c</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">ce</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">L l</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">el</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">U u</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">u</span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">D d</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">de</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">M m</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">em</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">V v</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">fe</span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">E e</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">e</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">N n</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">en</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">W w</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">we</span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">F f</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">ef</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">O o</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">o</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">X x</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">eks</span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">G g</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">ge</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">P p</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">pe</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Y y</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">ye</span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">H h</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">ha</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Q q</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">ki</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Z z</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">zet</span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">I i</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">i</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">R r</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">er</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
</tr>
</tbody>
</table>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span><h3>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">B. Huruf Vokal</span></h3>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong></strong></span><br />
<a name='more'></a><strong>Huruf yang melambangkan vokal dalam bahasa Indonesia terdiri atas huruf <em>a</em>, <em>e</em>, <em>i</em>, <em>o</em>, dan <em>u</em>.</strong><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span><table border="1" cellpadding="0" cellspacing="0">
<tbody>
<tr>
<td rowspan="2"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>Huruf Vokal</strong></span></td>
<td colspan="3"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>Contoh Pemakaian dalam Kata</strong></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>Di Awal</strong></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>Di Tengah</strong></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>Di Akhir</strong></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">a</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>a</em>pi</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">p<em>a</em>di</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">lus<em>a</em></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">e*</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>e</em>nak</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">p<em>e</em>tak</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">sor<em>e</em></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>e</em>mas</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">k<em>e</em>na</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">tip<em>e</em></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">i</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>i</em>tu</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">s<em>i</em>mpan</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">murn<em>i</em></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">o</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>o</em>leh</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">k<em>o</em>ta</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">radi<em>o</em></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">u</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>u</em>lang</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">b<em>u</em>mi</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">ib<em>u</em></span></td>
</tr>
</tbody>
</table>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">* Dalam pengajaran lafal kata, dapat digunakan tanda aksen jika ejaan kata menimbulkan keraguan.</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Misalnya:</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Anak-anak bermain di teras (t<strong>é</strong>ras).</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Upacara itu dihadiri pejabat teras pemerintah.</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Kami menonton film seri (s<strong>é</strong>ri).</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Pertandingan itu berakhir seri.</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span><h3>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">C. Huruf Konsonan</span></h3>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>Huruf yang melambangkan konsonan dalam bahasa Indonesia terdiri atas huruf-huruf <em>b</em>, <em>c</em>, <em>d</em>, <em>f</em>, <em>g</em>, <em>h</em>, <em>j</em>, <em>k</em>, <em>l</em>, <em>m</em>, <em>n</em>, <em>p</em>, <em>q</em>, <em>r</em>, <em>s</em>, <em>t</em>, <em>v</em>, <em>w</em>, <em>x</em>, <em>y</em>, dan <em>z</em>.</strong></span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span><table border="1" cellpadding="0" cellspacing="0">
<tbody>
<tr>
<td rowspan="2"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>Huruf Konsonan</strong></span></td>
<td colspan="3"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>Contoh Pemakaian dalam Kata</strong></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>Di Awal</strong></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>Di Tengah</strong></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>Di Akhir</strong></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">b</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>b</em>ahasa</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">se<em>b</em>ut</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">ada<em>b</em></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">c</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>c</em>akap</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">ka<em>c</em>a</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">–</span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">d</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>d</em>ua</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">a<em>d</em>a</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">aba<em>d</em></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">f</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>f</em>akir</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">ka<em>f</em>ir</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">maa<em>f</em></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">g</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>g</em>una</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">ti<em>g</em>a</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">bali<em>g</em></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">h</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>h</em>ari</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">sa<em>h</em>am</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">tua<em>h</em></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">j</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>j</em>alan</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">man<em>j</em>a</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">mikra<em>j</em></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">k</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>k</em>ami</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">pa<em>k</em>sa</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">sesa<em>k</em></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">–</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">ra<em>k</em>yat*</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">bapa<em>k</em>*</span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">l</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>l</em>ekas</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">a<em>l</em>as</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">kesa<em>l</em></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">m</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>m</em>aka</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">ka<em>m</em>i</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">dia<em>m</em></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">n</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>n</em>ama</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">a<em>n</em>ak</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">dau<em>n</em></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">p</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>p</em>asang</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">a<em>p</em>a</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">sia<em>p</em></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">q**</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>Q</em>uran</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Fur<em>q</em>an</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">–</span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">r</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>r</em>aih</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">ba<em>r</em>a</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">puta<em>r</em></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">s</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>s</em>ampai</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">a<em>s</em>li</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">lema<em>s</em></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">t</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>t</em>ali</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">ma<em>t</em>a</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">rapa<em>t</em></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">v</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>v</em>aria</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">la<em>v</em>a</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">–</span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">w</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>w</em>anita</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">ha<em>w</em>a</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">–</span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">x**</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>x</em>enon</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">–</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">–</span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">y</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>y</em>akin</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">pa<em>y</em>ung</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">–</span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">z</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>z</em>eni</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">la<em>z</em>im</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">ju<em>z</em></span></td>
</tr>
</tbody>
</table>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">* Huruf <em>k</em> di sini melambangkan bunyi hamzah.</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">** Huruf <em>q</em> dan <em>x</em> digunakan khusus untuk nama dan keperluan ilmu.</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span><h3>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">D. Huruf Diftong</span></h3>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>Di dalam bahasa Indonesia terdapat diftong yang dilambangkan dengan <em>ai</em>, <em>au</em>, dan <em>oi</em>.</strong></span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span><table border="1" cellpadding="0" cellspacing="0">
<tbody>
<tr>
<td rowspan="2"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>Huruf Diftong</strong></span></td>
<td colspan="3"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>Contoh Pemakaian dalam Kata</strong></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>Di Awal</strong></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>Di Tengah</strong></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>Di Akhir</strong></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">ai</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>ai</em>n</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">sy<em>ai</em>tan</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">pand<em>ai</em></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">au</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>au</em>la</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">s<em>au</em>dara</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">harim<em>au</em></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">oi</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">–</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">b<em>oi</em>kot</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">amb<em>oi</em></span></td>
</tr>
</tbody>
</table>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span><h3>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">E. Gabungan Huruf Konsonan</span></h3>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>Di dalam bahasa Indonesia terdapat empat gabungan huruf yang melambangkan konsonan, yaitu <em>kh</em>, <em>ng</em>, <em>ny</em>, dan <em>sy</em>.</strong></span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span><table border="1" cellpadding="0" cellspacing="0">
<tbody>
<tr>
<td rowspan="2"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>Gabungan<br />
Huruf<br />
Konsonan</strong></span></td>
<td colspan="3"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>Contoh Pemakaian dalam Kata</strong></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>Di Awal</strong></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>Di Tengah</strong></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>Di Akhir</strong></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">kh</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>kh</em>usus</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">a<em>kh</em>ir</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">tari<em>kh</em></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">ng</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>ng</em>ilu</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">ba<em>ng</em>un</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">sena<em>ng</em></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">ny</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>ny</em>ata</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">ha<em>ny</em>ut</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">–</span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">sy</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>sy</em>arat</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">i<em>sy</em>arat</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">ara<em>sy</em></span></td>
</tr>
</tbody>
</table>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span><h3>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">F. Pemenggalan Kata</span></h3>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span><table border="0" cellpadding="0">
<tbody>
<tr>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>1.</strong></span></td>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>Pemenggalan kata pada kata dasar dilakukan sebagai berikut:</strong></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td>
<table border="0" cellpadding="0">
<tbody>
<tr>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>a.</strong></span></td>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>Jika di tengah kata ada vokal yang berurutan, pemenggalan kata itu dilakukan di antara kedua huruf vokal itu.</strong></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Misalnya: ma-in, sa-at, bu-ah</span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Huruf diftong <em>ai</em>, <em>au</em>, dan <em>oi</em> tidak pernah diceraikan sehingga pemenggalan kata tidak dilakukan di antara kedua huruf itu.</span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Misalnya:</span>
<table border="0" cellpadding="0">
<tbody>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">au-la</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">bukan</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">a-u-la</span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">sau-da-ra</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">bukan</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">sa-u-da-ra</span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">am-boi</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">bukan</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">am-bo-i</span></td>
</tr>
</tbody>
</table>
</td>
</tr>
<tr>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>b.</strong></span></td>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>Jika di tengah kata ada huruf konsonan,
termasuk gabungan huruf konsonan, di antara dua buah huruf vokal,
pemenggalan dilakukan sebelum huruf konsonan.</strong></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Misalnya:</span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">ba-pak, ba-rang, su-lit, la-wan, de-ngan, ke-nyang, mu-ta-khir</span></td>
</tr>
<tr>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>c.</strong></span></td>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>Jika di tengah kata ada dua huruf konsonan yang
berurutan, pemenggalan dilakukan di antara kedua huruf konsonan
itu. Gabungan huruf konsonan tidak pernah diceraikan.</strong></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Misalnya:</span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">man-di, som-bong, swas-ta, cap-lok, Ap-ril, bang-sa, makh-luk</span></td>
</tr>
<tr>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>d.</strong></span></td>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>Jika di tengah kata ada tiga buah huruf
konsonan atau lebih, pemenggalan dilakukan di antara huruf konsonan
yang pertama dan huruf konsonan yang kedua.</strong></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Misalnya:</span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">in-strumen, ul-tra, in-fra, bang-krut, ben-trik, ikh-las</span></td>
</tr>
<tr>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>2.</strong></span></td>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>Imbuhan akhiran dan imbuhan awalan, termasuk
awalan yang mengalami perubahan bentuk serta partikel yang biasanya
ditulis serangkai dengan kata dasarnya, dapat dipenggal pada
pergantian baris.</strong></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Misalnya:</span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">makan-an, me-rasa-kan, mem-bantu, pergi-lah</span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>Catatan</strong>:</span>
<table border="0" cellpadding="0">
<tbody>
<tr>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">a.</span></td>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Bentuk dasar pada kata turunan sedapat-dapatnya tidak dipenggal.</span></td>
</tr>
<tr>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">b.</span></td>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Akhiran <em>-i</em> tidak dipenggal.</span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>(Lihat keterangan tentang tanda hubung, Bab V, Pasal E, Ayat 1.)</em></span></td>
</tr>
<tr>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">c.</span></td>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Pada kata yang berimbuhan sisipan, pemenggalan kata dilakukan sebagai berikut.</span></td>
</tr>
<tr>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Misalnya: te-lun-juk, si-nam-bung, ge-li-gi</span></td>
</tr>
</tbody>
</table>
</td>
</tr>
<tr>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>3.</strong></span></td>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>Jika suatu kata terdiri atas lebih dari satu
unsur dan salah satu unsur itu dapat bergabung dengan unsur lain,
pemenggalan kata dapat dilakukan </strong></span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>(1) di antara unsur-unsur itu atau<br />
(2) pada unsur gabungan itu sesuai dengan kaidah 1a, 1b, 1c, dan 1d di atas.</strong></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Misalnya:</span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">bio-grafi, bi-o-gra-fi</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">foto-grafi, fo-to-gra-fi</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">intro-speksi, in-tro-spek-si</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">kilo-gram, ki-lo-gram</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">kilo-meter, ki-lo-me-ter</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">pasca-panen, pas-ca-pa-nen</span></td>
</tr>
</tbody>
</table>
</td>
</tr>
</tbody>
</table>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span><h3>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Keterangan:</span></h3>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Nama orang, badan hukum, dan nama diri yang lain disesuaikan dengan
Ejaan Bahasa Indonesia yang Disempurnakan kecuali jika ada pertimbangan
khusus.</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span><h2>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="color: black;"><a href="http://id.wikisource.org/wiki/Pedoman_Umum_Ejaan_Bahasa_Indonesia_yang_Disempurnakan/Bab_II" title="Pedoman Umum Ejaan Bahasa Indonesia yang Disempurnakan/Bab II">II. Pemakaian Huruf Kapital dan Huruf Miring</a></span></span></h2>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span><h3>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">A. Huruf Kapital atau Huruf Besar</span></h3>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span><table border="0" cellpadding="0">
<tbody>
<tr>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>1.</strong></span></td>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>Huruf kapital atau huruf besar dipakai sebagai huruf pertama kata pada awal kalimat.</strong></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Misalnya:</span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>D</em>ia mengantuk.</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>A</em>pa maksudnya?</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>K</em>ita harus bekerja keras.</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>P</em>ekerjaan itu belum selesai.</span></td>
</tr>
<tr>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>2.</strong></span></td>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>Huruf kapital dipakai sebagai huruf pertama petikan langsung.</strong></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Misalnya:</span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Adik bertanya, “<em>K</em>apan kita pulang?”</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Bapak menasihatkan, “<em>B</em>erhati-hatilah, Nak!”</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">“<em>K</em>emarin engkau terlambat,” katanya.</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">“<em>B</em>esok pagi,” kata Ibu, “Dia akan berangkat”.</span></td>
</tr>
<tr>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>3.</strong></span></td>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>Huruf kapital dipakai sebagai huruf pertama
dalam ungkapan yang berhubungan dengan nama Tuhan dan kitab suci,
termasuk kata ganti untuk Tuhan.</strong></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Misalnya:</span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>A</em>llah, <em>Y</em>ang <em>M</em>ahakuasa, <em>Y</em>ang <em>M</em>aha <em>P</em>engasih, <em>A</em>lkitab, <em>Q</em>uran, <em>W</em>eda, <em>I</em>slam, <em>K</em>risten</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>T</em>uhan akan menunjukkan jalan yang benar kepada hamba-<em>N</em>ya.</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Bimbinglah hamba-<em>M</em>u, ya <em>T</em>uhan, ke jalan yang <em>E</em>ngkau beri rahmat.</span></td>
</tr>
<tr>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>4.</strong></span></td>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>Huruf kapital dipakai sebagai huruf pertama nama gelar kehormatan, keturunan, dan keagamaan yang diikuti nama orang.</strong></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Misalnya:</span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>M</em>ahaputra Yamin</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>S</em>ultan Hasanuddin</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>H</em>aji Agus Salim</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>I</em>mam Syafii</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>N</em>abi Ibrahim</span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>Huruf kapital tidak dipakai sebagai huruf pertama nama
gelar, kehormatan, keturunan, dan keagamaan yang tidak diikuti nama
orang.</strong></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Misalnya:</span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>D</em>ia baru saja diangkat menjadi <em>s</em>ultan.</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>T</em>ahun ini ia pergi naik <em>h</em>aji.</span></td>
</tr>
<tr>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>5.</strong></span></td>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>Huruf kapital dipakai sebagai huruf pertama
unsur nama jabatan dan pangkat yang diikuti nama orang atau yang
dipakai sebagai pengganti nama orang tertentu, nama instansi, atau
nama tempat.</strong></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Misalnya:</span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>W</em>akil <em>P</em>residen Adam Malik</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>P</em>erdana <em>M</em>enteri Nehru</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>P</em>rofesor Supomo</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>L</em>aksamana <em>M</em>uda <em>U</em>dara Husen Sastranegara</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>S</em>ekretaris <em>J</em>enderal Departemen Pertanian</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>G</em>ubernur Irian Jaya</span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>Huruf kapital tidak dipakai sebagai huruf pertama nama jabatan dan pangkat yang tidak diikuti nama orang, atau nama tempat.</strong></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Misalnya:</span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Siapa <em>g</em>ubernur yang baru dilantik itu?</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Kemarin Brigadir Jenderal Ahmad dilantik menjadi <em>m</em>ayor <em>j</em>enderal.</span></td>
</tr>
<tr>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>6.</strong></span></td>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>Huruf kapital dipakai sebagai huruf pertama unsur-unsur nama orang.</strong></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Misalnya:</span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>A</em>mir <em>H</em>amzah</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>D</em>ewi <em>S</em>artika</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>W</em>age <em>R</em>udolf <em>S</em>upratman</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>H</em>alim <em>P</em>erdanakusumah</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>A</em>mpere</span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>Huruf kapital tidak dipakai sebagai huruf pertama nama orang yang digunakan sebagai nama sejenis atau satuan ukuran.</strong></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Misalnya:</span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">mesin <em>d</em>iesel</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">10 <em>v</em>olt</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">5 <em>a</em>mpere</span></td>
</tr>
<tr>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>7.</strong></span></td>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>Huruf kapital sebagai huruf pertama nama bangsa, suku, dan bahasa.</strong></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Misalnya:</span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">bangsa <em>I</em>ndonesia</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">suku <em>S</em>unda</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">bahasa <em>I</em>nggris</span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>Huruf kapital tidak dipakai sebagai huruf pertama nama
bangsa, suku bangsa, dan bahasa yang dipakai sebagai bentuk dasar kata
turunan.</strong></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Misalnya:</span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">meng<em>i</em>ndonesiakan kata asing</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">ke<em>i</em>nggris-<em>i</em>nggrisan</span></td>
</tr>
<tr>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>8.</strong></span></td>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>Huruf kapital dipakai sebagai huruf pertama nama tahun, bulan, hari, hari raya, dan peristiwa sejarah.</strong></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Misalnya:</span>
<table border="0" cellpadding="0">
<tbody>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">bulan <em>A</em>gustus</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">hari <em>N</em>atal</span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">bulan <em>M</em>aulid</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Perang <em>C</em>andu</span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">hari <em>G</em>alungan</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">tahun <em>H</em>ijriah</span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">hari <em>J</em>umat</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">tarikh <em>M</em>asehi</span></td>
</tr>
</tbody>
</table>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">hari <em>L</em>ebaran</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>P</em>roklamasi <em>K</em>emerdekaan Indonesia</span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>Huruf kapital tidak dipakai sebagai huruf pertama peristiwa sejarah yang tidak dipakai sebagai nama.</strong></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Misalnya:</span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Soekarno dan Hatta mem<em>p</em>roklamasikan kemerdekaan bangsanya.</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Perlombaan senjata membawa risiko pecahnya <em>p</em>erang dunia.</span></td>
</tr>
<tr>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>9.</strong></span></td>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>Huruf kapital dipakai sebagai huruf pertama nama geografi.</strong></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Misalnya:</span>
<table border="0" cellpadding="0">
<tbody>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>A</em>sia <em>T</em>enggara</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>K</em>ali <em>B</em>rantas</span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>B</em>anyuwangi</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>L</em>embah <em>B</em>aliem</span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>B</em>ukit <em>B</em>arisan</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>N</em>garai <em>S</em>ianok</span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>C</em>irebon</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>P</em>egunungan <em>J</em>ayawijaya</span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>D</em>anau <em>T</em>oba</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>S</em>elat <em>L</em>ombok</span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>D</em>aratan <em>T</em>inggi <em>D</em>ieng</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>T</em>anjung <em>H</em>arapan</span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>G</em>unung <em>S</em>emeru</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>T</em>eluk <em>B</em>enggala</span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>J</em>alan <em>D</em>iponegoro</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>T</em>erusan <em>S</em>uez</span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>J</em>azirah <em>A</em>rab</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
</tr>
</tbody>
</table>
</td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>Huruf kapital tidak dipakai sebagai huruf pertama istilah geografi yang tidak menjadi unsur nama diri.</strong></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Misalnya:</span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">berlayar ke <em>t</em>eluk</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">mandi di <em>k</em>ali</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">menyeberangi <em>s</em>elat</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">pergi ke arah <em>t</em>enggara</span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>Huruf kapital tidak dipakai sebagai huruf pertama nama geografi yang digunakan sebagai nama jenis.</strong></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Misalnya:</span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">garam <em>i</em>nggris</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">gula <em>j</em>awa</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">kacang <em>b</em>ogor</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">pisang <em>a</em>mbon</span></td>
</tr>
<tr>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>11.</strong></span></td>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>Huruf kapital dipakai sebagai huruf pertama
semua unsur nama negara, lembaga pemerintahan dan ketatanegaraan,
serta nama dokumen resmi kecuali kata seperti <em>dan</em>.</strong></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Misalnya:</span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>R</em>epublik <em>I</em>ndonesia</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>M</em>ajelis <em>P</em>ermusyawaratan <em>R</em>akyat</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>D</em>epartemen <em>P</em>endidikan dan <em>K</em>ebudayaan</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>B</em>adan <em>K</em>esejahteraan <em>I</em>bu dan <em>A</em>nak</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>K</em>eputusan <em>P</em>residen <em>R</em>epublik <em>I</em>ndonesia, <em>N</em>omor 57, <em>T</em>ahun 1972</span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>Huruf kapital tidak dipakai sebagai huruf pertama kata
yang bukan nama resmi negara, lembaga pemerintah dan ketatanegaraan,
badan, serta nama dokumen resmi.</strong></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Misalnya:</span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">menjadi sebuah <em>r</em>epublik</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">beberapa <em>b</em>adan <em>h</em>ukum</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">kerja sama antara <em>p</em>emerintah dan <em>r</em>akyat</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">menurut <em>u</em>ndang-<em>u</em>ndang yang berlaku</span></td>
</tr>
<tr>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>12.</strong></span></td>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>Huruf kapital dipakai sebagai huruf pertama
setiap unsur bentuk ulang sempurna yang terdapat pada nama badan,
lembaga pemerintah dan ketatanegaraan, serta dokumen resmi.</strong></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Misalnya:</span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Perserikatan <em>B</em>angsa-<em>B</em>angsa</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Yayasan <em>I</em>lmu-<em>I</em>lmu Sosial</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>U</em>ndang-<em>U</em>ndang Dasar Republik Indonesia</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Rancangan <em>U</em>ndang-<em>U</em>ndang Kepegawaian</span></td>
</tr>
<tr>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>13.</strong></span></td>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>Huruf kapital dipakai sebagai huruf pertama
semua kata (termasuk semua unsur kata ulang sempurna) di dalam nama
buku, majalah, surat kabar, dan judul karangan kecuali kata seperti <em>di</em>, <em>ke</em>, <em>dari</em>, <em>dan</em>, <em>yang</em>, dan <em>untuk</em> yang tidak terletak pada posisi awal.</strong></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Misalnya:</span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Saya telah membaca buku D<em>ari</em> A<em>ve</em> M<em>aria ke</em> J<em>alan</em> L<em>ain ke</em> R<em>oma</em>.</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Bacalah majalah B<em>ahasa dan</em> S<em>astra</em>.</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Dia adalah agen surat kabar S<em>inar</em> P<em>embangunan</em>.</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Ia menyelesaikan makalah “<em>A</em>sas-<em>A</em>sas <em>H</em>ukum <em>P</em>erdata”.</span></td>
</tr>
<tr>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>14.</strong></span></td>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>Huruf kapital dipakai sebagai huruf pertama unsur singkatan nama gelar, pangkat, dan sapaan.</strong></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Misalnya:</span>
<table border="0" cellpadding="0">
<tbody>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>Dr</em>.</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">doktor</span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>M.A.</em></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>master of arts</em></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>S.H.</em></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">sarjana hukum</span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>S.S.</em></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">sarjana sastra</span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>Prof.</em></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">profesor</span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>Tn.</em></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">tuan</span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>Ny.</em></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">nyonya</span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>Sdr.</em></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">saudara</span></td>
</tr>
</tbody>
</table>
</td>
</tr>
<tr>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>15.</strong></span></td>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>Huruf kapital dipakai sebagai huruf pertama kata penunjuk hubungan kekerabatan seperti <em>bapak</em>, <em>ibu</em>, <em>saudara</em>, <em>kakak</em>, <em>adik</em>, dan <em>paman</em> yang dipakai dalam penyapaan dan pengacuan.</strong></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Misalnya:</span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">“Kapan <em>B</em>apak berangkat?” tanya Harto.</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Adik bertanya, “Itu apa, <em>B</em>u?”</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Surat <em>S</em>audara sudah saya terima.</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">“Silakan duduk, <em>D</em>ik!” kata Ucok.</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Besok <em>P</em>aman akan datang.</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Mereka pergi ke rumah <em>P</em>ak Camat.</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Para ibu mengunjungi <em>I</em>bu Hasan.</span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>Huruf kapital tidak dipakai sebagai huruf pertama kata
penunjuk hubungan kekerabatan yang tidak dipakai dalam pengacuan atau
penyapaan.</strong></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Misalnya:</span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Kita harus menghormati <em>b</em>apak dan <em>i</em>bu kita.</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Semua <em>k</em>akak dan <em>a</em>dik saya sudah berkeluarga.</span></td>
</tr>
<tr>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>16.</strong></span></td>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>Huruf kapital dipakai sebagai huruf pertama kata ganti <em>Anda</em>.</strong></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Misalnya:</span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Sudahkah <em>A</em>nda tahu?</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Surat <em>A</em>nda telah kami terima.</span></td>
</tr>
</tbody>
</table>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span><h3>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">B. Huruf Miring</span></h3>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span><table border="0" cellpadding="0">
<tbody>
<tr>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>1.</strong></span></td>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>Huruf miring dalam cetakan dipakai untuk menulis nama buku, majalah, dan surat kabar yang dikutip dalam tulisan.</strong></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Misalnya:</span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">majalah <em>Bahasa dan Kesusastraan</em></span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">buku <em>Negarakertagama</em> karangan Prapanca</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">surat kabar <em>Suara Karya</em></span></td>
</tr>
<tr>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>2.</strong></span></td>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>Huruf miring dalam cetakan dipakai untuk menegaskan atau mengkhususkan huruf, bagian kata, kata, atau kelompok kata.</strong></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Misalnya:</span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Huruf pertama kata <em>abad</em> ialah <em>a</em>.</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Dia bukan <em>me</em>nipu, tetapi <em>di</em>tipu.</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Bab ini <em>tidak</em> membicarakan penulisan huruf kapital.</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Buatlah kalimat dengan <em>berlepas tangan</em>.</span></td>
</tr>
<tr>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>3.</strong></span></td>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>Huruf miring dalam cetakan dipakai untuk
menuliskan kata nama ilmiah atau ungkapan asing kecuali yang telah
disesuaikan ejaannya.</strong></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Misalnya:</span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Nama ilmiah buah manggis ialah <em>Carcinia mangostana</em>.</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Politik <em>divide et impera</em> pernah merajalela di negeri ini.</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>Weltanschauung</em> antara lain diterjemahkan menjadi ‘pandangan dunia’.</span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Tetapi:</span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Negara itu telah mengalami empat <em>kudeta</em>.</span></td>
</tr>
</tbody>
</table>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>Catatan:</strong></span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Dalam tulisan tangan atau ketikan, huruf atau kata yang akan dicetak miring diberi satu garis di bawahnya.</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span><h2>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><a href="http://id.wikisource.org/wiki/Pedoman_Umum_Ejaan_Bahasa_Indonesia_yang_Disempurnakan/Bab_III" title="Pedoman Umum Ejaan Bahasa Indonesia yang Disempurnakan/Bab III">III. Penulisan Kata</a></span></h2>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span><h3>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">A. Kata Dasar</span></h3>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span><table border="0" cellpadding="0">
<tbody>
<tr>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>Kata yang berupa kata dasar ditulis sebagai satu kesatuan.</strong></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Misalnya:</span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Ibu percaya bahwa engkau tahu.</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Kantor pajak penuh sesak.</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Buku itu sangat tebal.</span></td>
</tr>
</tbody>
</table>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span><h3>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">B. Kata Turunan</span></h3>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span><table border="0" cellpadding="0">
<tbody>
<tr>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>1.</strong></span></td>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>Imbuhan (awalan, sisipan, akhiran) ditulis serangkai dengan kata dasarnya.</strong></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Misalnya:</span>
<ul>
<li><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>ber</em>geletar</span></li>
<li><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>di</em>kelola</span></li>
<li><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>pe</em>netap<em>an</em></span></li>
<li><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>me</em>nengok</span></li>
<li><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>mem</em>permain<em>kan</em></span></li>
</ul>
</td>
</tr>
<tr>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>2.</strong></span></td>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>Jika bentuk dasar berupa gabungan kata, awalan
atau akhiran ditulis serangkai dengan kata yang langsung mengikuti
atau mendahuluinya.<br />
<em>(Lihat juga keterangan tentang tanda hubung, Bab V, Pasal E, Ayat 5.)</em></strong></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Misalnya:</span>
<ul>
<li><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>ber</em>tepuk tangan</span></li>
<li><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">garis bawah<em>i</em></span></li>
<li><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>meng</em>anak sungai</span></li>
<li><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">sebar luas<em>kan</em></span></li>
</ul>
</td>
</tr>
<tr>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>3.</strong></span></td>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>Jika bentuk dasar yang berupa gabungan kata mendapat awalan dan akhiran sekaligus, unsur gabungan kata itu ditulis serangkai.<br />
<em>(Lihat juga keterangan tentang tanda hubung, Bab V, Pasal E, Ayat 5.)</em></strong></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Misalnya:</span>
<ul>
<li><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>meng</em>garisbawah<em>i</em></span></li>
<li><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>meny</em>ebarluas<em>kan</em></span></li>
<li><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>di</em>lipatganda<em>kan</em></span></li>
<li><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>peng</em>hancurlebur<em>an</em></span></li>
</ul>
</td>
</tr>
<tr>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>4.</strong></span></td>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>Jika salah satu unsur gabungan kata hanya dipakai dalam kombinasi, gabungan kata itu ditulis serangkai.</strong></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Misalnya:</span>
<table border="0" cellpadding="0">
<tbody>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>adi</em>pati</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>maha</em>siswa</span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>aero</em>dinamika</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>manca</em>negara</span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>antar</em>kota</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>multi</em>lateral</span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>anu</em>merta</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>nara</em>pidana</span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>audio</em>gram</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>non</em>kolaborasi</span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>awa</em>hama</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>Panca</em>sila</span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>bi</em>karbonat</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>pan</em>teisme</span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>bio</em>kimia</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>pari</em>purna</span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>catur</em>tunggal</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>poli</em>gami</span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>dasa</em>warsa</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>pramu</em>niaga</span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>deka</em>meter</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>pra</em>sangka</span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>de</em>moralisasi</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>purna</em>wirawan</span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>dwi</em>warna</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>re</em>inkarnasi</span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>eka</em>warna</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>sapta</em>krida</span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>ekstra</em>kurikuler</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>semi</em>profesional</span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>elektro</em>teknik</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>sub</em>seksi</span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>infra</em>struktur</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>swa</em>daya</span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>in</em>konvensional</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>tele</em>pon</span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>intro</em>speksi</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>trans</em>migrasi</span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">kolonial<em>isme</em></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>tri</em>tunggal</span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>ko</em>sponsor</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>ultra</em>modern</span></td>
</tr>
</tbody>
</table>
</td>
</tr>
</tbody>
</table>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong><em>Catatan:</em></strong></span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span><table border="0" cellpadding="0">
<tbody>
<tr>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>(1)</strong></span></td>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>Jika bentuk terikat diikuti oleh kata yang
huruf awalnya adalah huruf kapital, di antara kedua unsur itu
dituliskan tanda hubung (-).</strong></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Misalnya:</span>
<ul>
<li><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>non</em>-Indonesia</span></li>
<li><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>pan</em>-Afrikanisme</span></li>
</ul>
</td>
</tr>
<tr>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>(2)</strong></span></td>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>Jika kata <em>maha</em> sebagai unsur gabungan diikuti oleh kata <em>esa</em> dan kata yang bukan kata dasar, gabungan itu ditulis terpisah.</strong></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Misalnya:</span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Mudah-mudahan Tuhan Yang <em>Maha Esa</em> melindungi kita.</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Marilah kita bersyukur kepada Tuhan Yang <em>Maha Pengasih</em>.</span></td>
</tr>
</tbody>
</table>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span><h3>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">C. Kata Ulang</span></h3>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span><table border="0" cellpadding="0">
<tbody>
<tr>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>Bentuk ulang ditulis secara lengkap dengan menggunakan tanda hubung.</strong></span></td>
</tr>
<tr>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Misalnya:</span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">anak-anak, buku-buku, kuda-kuda, mata-mata, hati-hati,
undang-undang, biri-biri, kupu-kupu, kura-kura, laba-laba, sia-sia,
gerak-gerik, huru-hara, lauk-pauk, mondar-mandir, ramah-tamah,
sayur-mayur, centang-perenang, porak-poranda, tunggang-langgang,
berjalan-jalan, dibesar-besarkan, menulis-nulis, terus-menerus,
tukar-menukar, hulubalang-hulubalang, bumiputra-bumiputra</span></td>
</tr>
</tbody>
</table>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span><h3>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">D. Gabungan Kata</span></h3>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span><table border="0" cellpadding="0">
<tbody>
<tr>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>1.</strong></span></td>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>Gabungan kata yang lazim disebut kata majemuk, termasuk istilah khusus, unsur-unsurnya ditulis terpisah.</strong></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Misalnya:</span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">duta besar, kambing hitam, kereta api cepat luar biasa, mata
pelajaran, meja tulis, model linear, orang tua, persegi panjang, rumah
sakit umum, simpang empat.</span></td>
</tr>
<tr>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>2.</strong></span></td>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>Gabungan kata, termasuk istilah khusus, yang
mungkin menimbulkan kesalahan pengertian, dapat ditulis dengan tanda
hubung untuk menegaskan pertalian di antara unsur yang bersangkutan.</strong></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Misalnya:</span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">alat <em>pandang-dengar</em>, <em>anak-istri</em> saya, buku <em>sejarah-baru</em>, <em>mesin-hitung</em> tangan, <em>ibu-bapak</em> kami, <em>watt-jam</em>, <em>orang-tua</em> muda</span></td>
</tr>
<tr>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>3.</strong></span></td>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>Gabungan kata berikut ditulis serangkai.</strong></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Misalnya:</span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">acapkali, adakalanya, akhirulkalam, alhamdulillah, astagfirullah,
bagaimana, barangkali, bilamana, bismillah, beasiswa, belasungkawa,
bumiputra, daripada, darmabakti, darmasiswa, dukacita, halalbihalal,
hulubalang, kacamata, kasatmata, kepada, keratabasa, kilometer,
manakala, manasuka, mangkubumi, matahari, olahraga, padahal,
paramasastra, peribahasa, puspawarna, radioaktif, sastramarga,
saputangan, saripati, sebagaimana, sediakala, segitiga, sekalipun,
silaturahmi, sukacita, sukarela, sukaria, syahbandar, titimangsa,
wasalam</span></td>
</tr>
</tbody>
</table>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span><h3>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">E. Kata Ganti <em>ku</em>, <em>kau</em>, <em>mu</em>, dan <em>nya</em></span></h3>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Kata ganti <em>ku</em> dan <em>kau</em> ditulis serangkai dengan kata yang mengikutinya; <em>ku</em>, <em>mu</em>, dan <em>nya</em> ditulis serangkai dengan kata yang mendahuluinya.</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Misalnya:</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Apa yang <em>ku</em>miliki boleh <em>kau</em>ambil.</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Buku<em>ku</em>, buku<em>mu</em>, dan buku<em>nya</em> tersimpan di perpustakaan.</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span><h3>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">F. Kata Depan <em>di</em>, <em>ke</em>, dan <em>dari</em></span></h3>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>Kata depan <em>di</em>, <em>ke</em>, dan <em>dari</em>
ditulis terpisah dari kata yang mengikutinya kecuali di dalam gabungan
kata yang sudah lazim dianggap sebagai satu kata seperti <em>kepada</em> dan <em>daripada</em>.<br />
<em>(Lihat juga Bab III, Pasal D, Ayat 3.)</em></strong></span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Misalnya:</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Kain itu terletak <em>di</em> dalam lemari.</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Bermalam sajalah <em>di</em> sini.</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>Di</em> mana Siti sekarang?</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Mereka ada <em>di</em> rumah.</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Ia ikut terjun <em>ke</em> tengah kancah perjuangan.</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>Ke</em> mana saja ia selama ini?</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Kita perlu berpikir sepuluh tahun <em>ke</em> depan.</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Mari kita berangkat <em>ke</em> pasar.</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Saya pergi <em>ke</em> sana-sini mencarinya.</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Ia datang <em>dari</em> Surabaya kemarin.</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>Catatan</strong>:</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Kata-kata yang dicetak miring di bawah ini ditulis serangkai.</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Si Amin lebih tua <em>daripada</em> si Ahmad.</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Kami percaya sepenuhnya <em>kepadanya</em>.</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>Kesampingkan</em> saja persoalan yang tidak penting itu.</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Ia masuk, lalu <em>keluar</em> lagi.</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Surat perintah itu <em>dikeluarkan</em> di Jakarta pada tanggal 11 Maret 1966.</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Bawa <em>kemari</em> gambar itu.</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>Kemarikan</em> buku itu.</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Semua orang <em>terkemuka</em> di desa itu hadir dalam kenduri itu.</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span><h3>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">G. Kata <em>si</em> dan <em>sang</em></span></h3>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span><table border="0" cellpadding="0">
<tbody>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Kata <em>si</em> dan <em>sang</em> ditulis terpisah dari kata yang mengikutinya.</span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Misalnya:</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Harimau itu marah sekali kepada <em>sang</em> Kancil.</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Surat itu dikirimkan kembali kepada <em>si</em> pengirim.</span></td>
</tr>
</tbody>
</table>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span><h3>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">H. Partikel</span></h3>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span><table border="0" cellpadding="0">
<tbody>
<tr>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>1.</strong></span></td>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>Partikel <em>-lah</em>, <em>-kah</em>, dan <em>-tah</em> ditulis serangkai dengan kata yang mendahuluinya.</strong></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Misalnya:</span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Baca<em>lah</em> buku itu baik-baik.</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Jakarta ada<em>lah</em> ibu kota Republik Indonesia.</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Apa<em>kah</em> yang tersirat dalam surat itu?</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Siapa<em>kah</em> gerangan dia?</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Apa<em>tah</em> gunanya bersedih hati?</span></td>
</tr>
<tr>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>2.</strong></span></td>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>Partikel <em>pun</em> ditulis terpisah dari kata yang mendahuluinya.</strong></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Misalnya:</span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Apa <em>pun</em> yang dimakannya, ia tetap kurus.</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Hendak pulang <em>pun</em> sudah tak ada kendaraan.</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Jangan dua kali, satu kali <em>pun</em> engkau belum pernah datang ke rumahku.</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Jika ayah pergi, adik <em>pun</em> ingin pergi.</span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>Catatan</strong>:</span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Kelompok yang lazim dianggap padu, misalnya <em>adapun, andaipun, ataupun, bagaimanapun, biarpun, kalaupun, kendatipun, maupun, meskipun, sekalipun, sungguhpun, walaupun</em> ditulis serangkai.</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Misalnya:</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>Adapun</em> sebab-sebabnya belum diketahui.</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>Bagaimanapun</em> juga akan dicobanya menyelesaikan tugas itu.</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Baik para mahasiswa <em>maupun</em> mahasiswi ikut berdemonstrasi.</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>Sekalipun</em> belum memuaskan, hasil pekerjaannya dapat dijadikan pegangan.</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>Walaupun</em> miskin, ia selalu gembira.</span></td>
</tr>
<tr>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>3.</strong></span></td>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>Partikel <em>per</em> yang berarti ‘mulai’, ‘demi’, dan ‘tiap’ ditulis terpisah dari bagian kalimat yang mendahului atau mengikutinya.</strong></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Misalnya:</span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Pegawai negeri mendapat kenaikan gaji <em>per</em> 1 April.</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Mereka masuk ke dalam ruangan satu <em>per</em> satu.</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Harga kain itu Rp 2.000 <em>per</em> helai.</span></td>
</tr>
</tbody>
</table>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span><h3>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">I. Singkatan dan Akronim</span></h3>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span><table border="0" cellpadding="0">
<tbody>
<tr>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>1.</strong></span></td>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>Singkatan ialah bentuk yang dipendekkan yang terdiri atas satu huruf atau lebih.</strong></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td>
<table border="0" cellpadding="0">
<tbody>
<tr>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>a.</strong></span></td>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>Singkatan nama orang, nama gelar, sapaan, jabatan atau pangkat diikuti dengan tanda titik.</strong></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Misalnya:</span>
<table border="0" cellpadding="0" style="width: 80%px;">
<tbody>
<tr>
<td width="20%"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong> </strong></span></td>
<td width="80%"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong> </strong></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>A.S.</em> Kramawijaya</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>Muh.</em> Yamin</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Suman <em>Hs</em>.</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Sukanto <em>S.A.</em></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">M.B.A.</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>master of business administration</em></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">M.Sc.</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>master of science</em></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">S.E.</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">sarjana ekonomi</span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">S.Kar.</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">sarjana karawitan</span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">S.K.M.</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">sarjana kesehatan masyarakat</span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Bpk.</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">bapak</span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Sdr.</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">saudara</span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Kol.</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">kolonel</span></td>
</tr>
</tbody>
</table>
</td>
</tr>
<tr>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>b.</strong></span></td>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>Singkatan nama resmi lembaga pemerintah dan
ketatanegaraan, badan atau organisasi, serta nama dokumen resmi yang
terdiri atas huruf awal kata ditulis dengan huruf kapital dan tidak
diikuti dengan tanda titik.</strong></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Misalnya:</span>
<table border="0" cellpadding="0" style="width: 80%px;">
<tbody>
<tr>
<td width="20%"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong> </strong></span></td>
<td width="80%"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong> </strong></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">DPR</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Dewan Perwakilan Rakyat</span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">PGRI</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Persatuan Guru Republik Indonesia</span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">GBHN</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Garis-Garis Besar Haluan Negara</span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">SMTP</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Sekolah Menengah Tingkat Pertama</span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">PT</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Perseroan Terbatas</span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">KTP</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Kartu Tanda Penduduk</span></td>
</tr>
</tbody>
</table>
</td>
</tr>
<tr>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>c.</strong></span></td>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>Singkatan umum yang terdiri atas tiga huruf atau lebih diikuti satu tanda titik.</strong></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Misalnya:</span>
<table border="0" cellpadding="0" style="width: 80%px;">
<tbody>
<tr>
<td width="20%"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong> </strong></span></td>
<td width="80%"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong> </strong></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">dll.</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">dan lain-lain</span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">dsb.</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">dan sebagainya</span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">dst.</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">dan seterusnya</span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">hlm.</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">halaman</span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">sda.</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">sama dengan atas</span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Yth. (Sdr. Moh. Hasan)</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Yang terhormat (Sdr. Moh. Hasan)</span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong><em>Tetapi:</em></strong></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">a.n.</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">atas nama</span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">d.a.</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">dengan alamat</span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">u.b.</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">untuk beliau</span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">u.p.</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">untuk perhatian</span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">s.d.</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">sampai dengan</span></td>
</tr>
</tbody>
</table>
</td>
</tr>
<tr>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>d.</strong></span></td>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>Lambang kimia, singkatan satuan ukuran, takaran, timbangan, dan mata uang tidak diikuti tanda titik.</strong></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Misalnya:</span>
<table border="0" cellpadding="0" style="width: 80%px;">
<tbody>
<tr>
<td width="20%"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong> </strong></span></td>
<td width="80%"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong> </strong></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Cu</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">kuprum</span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">TNT</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">trinitrotoluen</span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">cm</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">sentimeter</span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">kVA</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">kilovolt-ampere</span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">l</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">liter</span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">kg</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">kilogram</span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Rp (5.000,00)</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">(lima ribu) rupiah</span></td>
</tr>
</tbody>
</table>
</td>
</tr>
</tbody>
</table>
</td>
</tr>
<tr>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>2.</strong></span></td>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>Akronim ialah singkatan yang berupa gabungan
huruf awal, gabungan suku kata, ataupun gabungan huruf dan suku kata
dari deret kata yang diperlakukan sebagai kata.</strong></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td>
<table border="0" cellpadding="0">
<tbody>
<tr>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>a.</strong></span></td>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>Akronim nama diri yang berupa gabungan huruf awal dari deret kata ditulis seluruhnya dengan huruf kapital.</strong></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Misalnya:</span>
<table border="0" cellpadding="0" style="width: 80%px;">
<tbody>
<tr>
<td width="20%"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong> </strong></span></td>
<td width="80%"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong> </strong></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">ABRI</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Angkatan Bersenjata Republik Indonesia</span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">LAN</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Lembaga Administrasi Negara</span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">PASI</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Persatuan Atletik Seluruh Indonesia</span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">IKIP</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Institut Keguruan dan Ilmu Pendidikan</span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">SIM</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Surat Izin Mengemudi</span></td>
</tr>
</tbody>
</table>
</td>
</tr>
<tr>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>b.</strong></span></td>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>Akronim nama diri yang berupa gabungan suku
kata atau gabungan huruf dan suku kata dari deret kata ditulis
dengan huruf awal huruf kapital.</strong></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Misalnya:</span>
<table border="0" cellpadding="0" style="width: 80%px;">
<tbody>
<tr>
<td width="20%"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong> </strong></span></td>
<td width="80%"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong> </strong></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Akabri</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Akademi Angkatan Bersenjata Republik Indonesia</span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Bappenas</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Badan Perencanaan Pembangunan Nasional</span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Iwapi</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Ikatan Wanita Pengusaha Indonesia</span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Kowani</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Kongres Wanita Indonesia</span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Sespa</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Sekolah Staf Pimpinan Administrasi</span></td>
</tr>
</tbody>
</table>
</td>
</tr>
<tr>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>c.</strong></span></td>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>Akronim yang bukan nama diri yang berupa
gabungan huruf, suku kata, ataupun gabungan huruf dan suku kata dari
deret kata seluruhnya ditulis dengan huruf kecil</strong></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Misalnya:</span>
<table border="0" cellpadding="0" style="width: 80%px;">
<tbody>
<tr>
<td width="20%"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong> </strong></span></td>
<td width="80%"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong> </strong></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">pemilu</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">pemilihan umum</span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">radar</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>radio detecting and ranging</em></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">rapim</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">rapat pimpinan</span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">rudal</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">peluru kendali</span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">tilang</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">bukti pelanggaran</span></td>
</tr>
</tbody>
</table>
</td>
</tr>
</tbody>
</table>
</td>
</tr>
</tbody>
</table>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>Catatan</strong>:</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Jika dianggap perlu membentuk akronim, hendaknya diperhatikan syarat-syarat berikut:</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span><ol>
<li><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Jumlah suku kata akronim jangan melebihi jumlah suku kata yang lazin pada kata Indonesia</span></li>
<li><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Akronim dibentuk dengan mengindahkan keserasian kombinasi vokal dan konsonan yang sesuai dengan pola kata Indonesia yang lazim.</span></li>
</ol>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span><h3>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">J. Angka dan Lambang Bilangan</span></h3>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span><table border="0" cellpadding="0">
<tbody>
<tr>
<td>
<table border="0" cellpadding="0">
<tbody>
<tr>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>1.</strong></span></td>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>Angka dipakai untuk menyatakan lambang bilangan atau nomor. Di dalam tulisan lazim digunakan angka Arab atau angka Romawi.</strong></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td>
<table border="0" cellpadding="0">
<tbody>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Angka Arab</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">:</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">0, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9</span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Angka Romawi</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">:</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">I, II, III, IV, V, VI, VII, VIII, IX, X, L (50), C (100), D (500), M (1.000)</span></td>
</tr>
</tbody>
</table>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Pemakaiannya diatur lebih lanjut dalam pasal-pasal yang berikut ini.</span></td>
</tr>
<tr>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>2.</strong></span></td>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>Angka digunakan untuk menyatakan: </strong></span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>(i) ukuran panjang, berat, luas, dan isi (ii) satuan waktu (iii) nilai uang, dan (iv) kuantitas</strong></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Misalnya:</span>
<table border="0" cellpadding="0">
<tbody>
<tr>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">0,5 sentimeter</span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">5 kilogram</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">4 meter persegi</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">10 liter</span></td>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">1 jam 20 menit</span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">pukul 15.00</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">tahun 1928</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">17 Agustus 1945</span></td>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Rp5.000,00</span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">US$3.50*</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">$5.10*</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">¥100</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">2.000 rupiah</span></td>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">50 dolar Amerika</span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">10 paun Inggris</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">100 yen</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">10 persen</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">27 orang</span></td>
</tr>
</tbody>
</table>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">* tanda titik di sini merupakan tanda desimal.</span></td>
</tr>
<tr>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>3.</strong></span></td>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>Angka lazim dipakai untuk melambangkan nomor jalan, rumah, apartemen, atau kamar pada alamat.</strong></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Misalnya:</span>
<ul>
<li><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Jalan Tanah Abang I No. 15</span></li>
<li><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Hotel Indonesia, Kamar 169</span></li>
</ul>
</td>
</tr>
<tr>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>4.</strong></span></td>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>Angka digunakan juga untuk menomori bagian karangan dan ayat kitab suci.</strong></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Misalnya:</span>
<ul>
<li><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Bab X, Pasal 5, halaman 252</span></li>
<li><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Surah Yasin: 9</span></li>
</ul>
</td>
</tr>
<tr>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>5.</strong></span></td>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>Penulisan lambang bilangan yang dengan huruf dilakukan sebagai berikut:</strong></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td>
<table border="0" cellpadding="0">
<tbody>
<tr>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>a.</strong></span></td>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>Bilangan utuh</strong></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Misalnya:</span>
<table border="0" cellpadding="0">
<tbody>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">dua belas<br />
dua puluh dua<br />
dua ratus dua puluh dua</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">12<br />
22<br />
222</span></td>
</tr>
</tbody>
</table>
</td>
</tr>
<tr>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>b.</strong></span></td>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>Bilangan pecahan</strong></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Misalnya:</span>
<table border="0" cellpadding="0">
<tbody>
<tr>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">setengah<br />
tiga perempat<br />
seperenam belas<br />
tiga dua pertiga<br />
seperseratus<br />
satu persen<br />
satu dua persepuluh</span></td>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">1/2<br />
3/4<br />
1/16<br />
3 2/3<br />
1/100<br />
1%<br />
1,2</span></td>
</tr>
</tbody>
</table>
</td>
</tr>
<tr>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>6.</strong></span></td>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>Penulisan lambang bilangan tingkat dapat dilakukan dengan cara yang berikut.</strong></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Misalnya:</span>
<table border="0" cellpadding="0">
<tbody>
<tr>
<td valign="top">
<ul>
<li><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Paku Buwono X</span></li>
<li><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">pada awal abad XX</span></li>
<li><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">dalam kehidupan pada abad ke-20 ini</span></li>
<li><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">lihat Bab II, Pasal 5</span></li>
<li><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">dalam bab ke-2 buku itu</span></li>
</ul>
</td>
<td valign="top">
<ul>
<li><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">di daerah tingkat II itu</span></li>
<li><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">di tingkat kedua gedung itu</span></li>
<li><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">di tingkat ke-2 itu</span></li>
<li><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">kantornya di tingkat II itu</span></li>
</ul>
</td>
</tr>
</tbody>
</table>
</td>
</tr>
<tr>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>7.</strong></span></td>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>Penulisan lambang bilangan yang mendapat akhiran <em>-an</em> mengikuti</strong></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Misalnya:</span>
<table border="0" cellpadding="0">
<tbody>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">tahun ‘<em>50-an</em><br />
uang <em>5000-an</em><br />
lima uang <em>1000-an</em></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">(tahun <em>lima</em><em> puluhan</em>)<br />
(uang <em>lima</em><em> ribuan</em>)<br />
(lima uang <em>seribuan</em>)</span></td>
</tr>
</tbody>
</table>
</td>
</tr>
<tr>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>8.</strong></span></td>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>Lambang bilangan yang dapat dinyatakan dengan
satu atau dua kata ditulis dengan huruf kecuali jika beberapa
lambang bilangan dipakai secara berurutan, sperti dalam perincian
dan pemaparan.</strong></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Misalnya:</span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Amir menonton drama itu sampai <em>tiga</em> kali.</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Ayah memesan <em>tiga ratus</em> ekor ayam.</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Di antara <em>72</em> anggota yang hadir, <em>52</em> orang setuju, <em>15</em> orang tidak setuju, dan <em>5</em> orang memberikan suara blangko.</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Kendaraan yang ditempah untuk pengangkutan umum terdiri atas <em>50</em> bus, <em>100</em> helicak, <em>100</em> bemo.</span></td>
</tr>
<tr>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>9.</strong></span></td>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>Lambang bilangan pada awal kalimat ditulis
dengan huruf. Jika perlu, susunan kalimat diubah sehingga bilangan
yang tidak dapat dinyatakan dengan satu atau dua kata tidak
terdapat pada awal kalimat.</strong></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Misalnya:</span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>Lima</em><em> belas</em> orang tewas dalam kecelakaan itu.</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Pak Darmo mengundang <em>250</em> orang tamu.</span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Bukan:</span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>15</em> orang tewas dalam kecelakaan itu.</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>Dua ratus lima puluh orang</em> tamu diundang Pak Darmo.</span></td>
</tr>
<tr>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>10.</strong></span></td>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>Angka yang menunjukkan bilangan utuh yang besar dapat dieja sebagian supaya lebih mudah dibaca.</strong></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Misalnya:</span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Perusahaan itu baru saja mendapat pinjaman <em>250</em> juta rupiah.</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Penduduk Indonesia berjumlah lebih dari <em>120</em> juta orang.</span></td>
</tr>
<tr>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>11.</strong></span></td>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>Bilangan tidak perlu ditulis dengan angka dan
huruf sekaligus dalam teks kecuali di dalam dokumen resmi seperti
akta dan kuitansi.</strong></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Misalnya:</span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Kantor kami mempunya <em>dua puluh</em> orang pegawai.</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">DI lemari itu tersimpan <em>805</em> buku dan majalah.</span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Bukan:</span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Kantor kamu mempunyai <em>20</em> (<em>dua puluh</em>) orang pegawai.</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Di lemari itu tersimpan <em>805</em> (<em>delapan ratus lima</em>) buku dan majalah.</span></td>
</tr>
<tr>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>12.</strong></span></td>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>Jika bilangan dilambangkan dengan angka dan huruf, penulisannya harus tepat.</strong></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Misalnya:</span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Saya lampirkan tanda terima uang sebesar Rp999,75 (<em>sembilan ratus sembilan puluh sembilan dan tujuh puluh lima perseratus rupiah).</em></span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Saya lampirkan tanda terima uang sebesar 999,75 (<em>sembilan ratus sembilan puluh sembilan dan tujuh puluh lima perseratus</em>) rupiah.</span></td>
</tr>
</tbody>
</table>
</td>
</tr>
</tbody>
</table>
<h2>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><a href="http://id.wikisource.org/wiki/Pedoman_Umum_Ejaan_Bahasa_Indonesia_yang_Disempurnakan/Bab_IV" title="Pedoman Umum Ejaan Bahasa Indonesia yang Disempurnakan/Bab IV">IV. Penulisan Huruf Serapan</a></span></h2>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Dalam perkembangannya, bahasa Indonesia menyerap unsur dari
pelbagai bahasa lain, baik dari bahasa daerah maupun dari bahasa asing
seperti Sanskerta, Arab, Portugis, Belanda, atau Inggris.</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Berdasarkan taraf integrasinya, unsur pinjaman dalam bahasa Indonesia dapat dibagi atas dua golongan besar.</span><br />
<ol>
<li><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Pertama, unsur pinjaman yang belum sepenuhnya terserap ke dalam bahasa Indonesia, seperti: <em>reshuffle</em>, <em>shuttle cock</em>, <em>I’exploitation de l’homme par I’homme</em>. Unsur-unsur ini dipakai dalam konteks bahasa Indonesia, tetapi pengucapannya masih mengikuti cara asing.</span></li>
<li><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Kedua, unsur pinjaman yang pengucapan dan penulisannya
disesuaikan dengan kaidah bahasa Indonesia. Dalam hal ini
diusahakan agar ejaannya hanya diubah seperlunya sehingga bentuk
Indonesianya masih dapat dibandingkan dengan bentuk asalnya.</span></li>
</ol>
<h3>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Kaidah ejaan</span></h3>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>Kaidah ejaan yang berlaku bagi unsur serapan itu sebagai berikut.</strong></span><br />
<table border="0" cellpadding="0" style="width: 50%px;">
<tbody>
<tr>
<td width="5%"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong> </strong></span></td>
<td width="25%"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong> </strong></span></td>
<td width="25%"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong> </strong></span></td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>aa</em> (Belanda) menjadi <em>a</em></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">p<em>aa</em>l<br />
b<em>aa</em>l<br />
oct<em>aa</em>f</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">p<em>a</em>l<br />
b<em>a</em>l<br />
okt<em>a</em>f</span></td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>ae</em> tetap <em>ae</em> jika tidak bervariasi dengan <em>e</em></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>ae</em>robe</span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>ae</em>rodinamics</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>ae</em>rob</span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>ae</em>rodinamika</span></td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>ae</em>, jika bervariasi dengan <em>e</em>, menjadi <em>e</em></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">h<em>ae</em>moglobin<br />
h<em>ae</em>matite</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">h<em>e</em>moglobin<br />
h<em>e</em>matit</span></td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>ai</em> tetap <em>ai</em></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">tr<em>ai</em>ler<br />
c<em>ai</em>sson</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">tr<em>ai</em>ler<br />
k<em>ai</em>son</span></td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>au</em> tetap <em>au</em></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>au</em>diogram</span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>au</em>totroph<br />
t<em>au</em>tomer<br />
hydr<em>au</em>lic<br />
c<em>au</em>stic</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>au</em>diogram</span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>au</em>totrof<br />
t<em>au</em>tomer<br />
hidr<em>au</em>lik<br />
k<em>au</em>stik</span></td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>c</em> di muka <em>a</em>, <em>u</em>, <em>o</em>, dan konsonan menjadi <em>k</em></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>calomel<br />
construction<br />
cubic<br />
coup<br />
classification<br />
crystal</em></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>k</em>alomel</span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>k</em>onstruksi</span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>k</em>ubik</span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>k</em>up</span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>k</em>lasifikasi</span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>k</em>ristal</span></td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>c</em> di muka <em>e</em>, <em>i</em>, <em>oe</em>, dan <em>y</em> menjadi <em>s</em></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>c</em>entral</span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>c</em>ent</span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>c</em>ybernetics</span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>c</em>irculation</span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>c</em>ylinder</span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>c</em>oelom</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>s</em>entral</span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>s</em>en</span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>s</em>ibernetika</span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>s</em>irkulasi</span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>s</em>ilinder</span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>s</em>elom</span></td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>cc</em> di muka <em>o</em>, <em>u</em>, dan konsonan menjadi <em>k</em></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">a<em>cc</em>omodation<br />
a<em>cc</em>ulturation<br />
a<em>cc</em>limatization<br />
a<em>cc</em>umulation<br />
a<em>cc</em>lamation</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">a<em>k</em>omodasi<br />
a<em>k</em>ulturasi<br />
a<em>k</em>limatisasi<br />
a<em>k</em>umulasi<br />
a<em>k</em>lamasi</span></td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>cc</em> di muka <em>e</em> dan <em>i</em> menjadi <em>ks</em></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">a<em>cc</em>ent<br />
a<em>cc</em>essory<br />
va<em>cc</em>ine</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">a<em>k</em>sen<br />
a<em>k</em>sesori<br />
va<em>k</em>sin</span></td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>cch</em> dan <em>ch</em> di muka <em>a</em>, <em>o</em>, dan konsonan menjadi <em>k</em></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">sa<em>cch</em>arin</span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>ch</em>arisma</span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>ch</em>olera</span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>ch</em>romosome<br />
te<em>ch</em>nique</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">sa<em>k</em>arin</span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>k</em>arisma</span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>k</em>olera</span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>k</em>romosom<br />
te<em>k</em>nik</span></td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>ch</em> yang lafalnya <em>s</em> atau <em>sy</em> menjadi <em>s</em></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">e<em>ch</em>elon<br />
ma<em>ch</em>ine</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">e<em>s</em>elon<br />
me<em>s</em>in</span></td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>ch</em> yang lafalnya <em>c</em> menjadi <em>c</em></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>ch</em>eck</span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>Ch</em>ina</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>c</em>ek</span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>C</em>ina</span></td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>ç</em> (Sanskerta) menjadi <em>s</em></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>ç</em>abda</span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>ç</em>astra</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>s</em>abda</span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>s</em>astra</span></td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>e</em> tetap <em>e</em></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>e</em>ffect<br />
d<em>e</em>scription<br />
synth<em>e</em>sis</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>e</em>fek<br />
d<em>e</em>skripsi<br />
sint<em>e</em>sis</span></td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>ea</em> tetap <em>ea</em></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">id<em>ea</em>list<br />
hab<em>ea</em>s</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">id<em>ea</em>lis<br />
hab<em>ea</em>s</span></td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>ee</em> (Belanda) menjadi <em>e</em></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">stratosf<em>ee</em>r<br />
syst<em>ee</em>m</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">stratosf<em>e</em>r<br />
sist<em>e</em>m</span></td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>ei</em> tetap <em>ei</em></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>ei</em>cosane</span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>ei</em>detic</span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>ei</em>nst<em>ei</em>nium</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>ei</em>kosan</span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>ei</em>detik</span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>ei</em>nst<em>ei</em>nium</span></td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>eo</em> tetap <em>eo</em></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">ster<em>eo</em><br />
g<em>eo</em>metry<br />
z<em>eo</em>lite</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">ster<em>e</em>o<br />
g<em>eo</em>metri<br />
z<em>eo</em>lit</span></td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>eu</em> tetap <em>eu</em></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">n<em>eu</em>tron</span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>eu</em>genol</span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>eu</em>ropium</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">n<em>eu</em>tron</span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>eu</em>genol</span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>eu</em>ropium</span></td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>f</em> tetap <em>f</em></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>f</em>anatic</span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>f</em>actor</span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>f</em>ossil</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>f</em>anatik</span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>f</em>aktor</span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>f</em>osil</span></td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>gh</em> menjadi <em>g</em></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">sor<em>gh</em>um</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">sor<em>g</em>um</span></td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>gue</em> menjadi <em>ge</em></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">i<em>gue</em><br />
gi<em>gue</em></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">i<em>ge</em><br />
gi<em>ge</em></span></td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>i</em> pada awal suku kata di muka vokal tetap <em>i</em></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>i</em>ambus</span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>i</em>on</span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>i</em>ota</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>i</em>ambus</span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>i</em>on</span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>i</em>ota</span></td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>ie</em> (Belanda) menjadi <em>i</em> jika lafalnya <em>i</em></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">polit<em>ie</em>k<br />
r<em>ie</em>m</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">polit<em>i</em>k<br />
r<em>i</em>m</span></td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>ie</em> tetap <em>ie</em> jika lafalnya bukan <em>i</em></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">var<em>ie</em>ty<br />
pat<em>ie</em>nt<br />
effic<em>ie</em>nt</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">var<em>ie</em>tas<br />
pas<em>ie</em>n<br />
efis<em>ie</em>n</span></td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>kh</em> (Arab) tetap <em>kh</em></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>kh</em>usus<br />
a<em>kh</em>ir</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>kh</em>usus<br />
a<em>kh</em>ir</span></td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>ng</em> tetap <em>ng</em></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">conti<em>ng</em>ent<br />
co<em>ng</em>ress<br />
li<em>ng</em>uistics</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">konti<em>ng</em>en<br />
ko<em>ng</em>res<br />
li<em>ng</em>uistik</span></td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>oe</em> (<em>oi</em> Yunani) menjadi <em>e</em></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>oe</em>strogen</span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>oe</em>nology<br />
f<em>oe</em>tus</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>e</em>strogen</span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>e</em>nologi<br />
f<em>e</em>tus</span></td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>oo</em> (Belanda) menjadi <em>o</em></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">cart<em>oo</em>n<br />
pr<em>oo</em>f<br />
p<em>oo</em>l</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">kart<em>u</em>n<br />
pr<em>u</em>f<br />
p<em>u</em>l</span></td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>oo</em> (vokal ganda) tetap <em>oo</em></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">z<em>oo</em>logy<br />
c<em>oo</em>rdination</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">z<em>oo</em>logi<br />
k<em>oo</em>rdinasi</span></td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>ou</em> menjadi <em>u</em> jika lafalnya <em>u</em></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">g<em>ou</em>verneur<br />
c<em>ou</em>pon<br />
cont<em>ou</em>r</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">g<em>u</em>bernur<br />
k<em>u</em>pon<br />
kont<em>u</em>r</span></td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>ph</em> menjadi <em>f</em></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>ph</em>ase</span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>ph</em>ysiology<br />
spectogra<em>ph</em></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>f</em>ase</span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>f</em>isiologi<br />
spektogra<em>f</em></span></td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>ps</em> tetap <em>ps</em></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>ps</em>eudo</span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>ps</em>ychiatry</span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>ps</em>ychosomatic</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>ps</em>eudo</span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>ps</em>ikiatri</span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>ps</em>ikosomatik</span></td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>pt</em> tetap <em>pt</em></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>pt</em>erosaur</span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>pt</em>eridology</span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>pt</em>yalin</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>pt</em>erosaur</span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>pt</em>eridologi</span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>pt</em>ialin</span></td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>q</em> menjadi <em>k</em></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">a<em>q</em>uarium<br />
fre<em>q</em>uency<br />
e<em>q</em>uator</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">a<em>k</em>uarium<br />
fre<em>k</em>uensi<br />
e<em>k</em>uator</span></td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>rh</em> menjadi <em>r</em></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>rh</em>apsody</span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>rh</em>ombus</span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>rh</em>ythm</span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>rh</em>etoric</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>r</em>apsodi</span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>r</em>ombus</span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>r</em>itme</span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>r</em>etorika</span></td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>sc</em> di muka <em>a</em>, <em>o</em>, <em>u</em>, dan konsonan menjadi <em>sk</em></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>sc</em>andium</span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>sc</em>otapia</span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>sc</em>utella</span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>sc</em>lerosis</span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>sc</em>riptie</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>sk</em>andium</span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>sk</em>otapia</span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>sk</em>utela</span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>sk</em>lerosis</span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>sk</em>ripsi</span></td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>sc</em> di muka <em>e</em>, <em>i</em>, dan <em>y</em> menjadi <em>s</em></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>sc</em>enography</span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>sc</em>intillation</span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>sc</em>yphistoma</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>s</em>enografi</span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>s</em>intilasi</span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>s</em>ifistoma</span></td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>sch</em> di muka vokal menjadi <em>sk</em></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>sch</em>ema</span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>sch</em>izophrenia</span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>sch</em>olasticism</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>sk</em>ema</span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>sk</em>izofrenia</span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>sk</em>olastisisme</span></td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>t</em> di muka <em>i</em> menjadi <em>s</em> jika lafalnya <em>s</em></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">ra<em>t</em>io<br />
ac<em>t</em>ion<br />
pa<em>t</em>ient</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">ra<em>s</em>io<br />
ak<em>s</em>i<br />
pa<em>s</em>ien</span></td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>th</em> menjadi <em>t</em></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>th</em>eocracy<br />
or<em>th</em>ography</span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>th</em>iopental</span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>th</em>rombosis<br />
me<em>th</em>ode</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>t</em>eokrasi<br />
or<em>t</em>ografi</span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>t</em>iopental</span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>t</em>rombosis<br />
me<em>t</em>ode</span></td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>u</em> tetap <em>u</em></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>u</em>nit<br />
n<em>u</em>cleolus<br />
str<em>u</em>cture<br />
instit<em>u</em>te</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>u</em>nit<br />
n<em>u</em>kleolus<br />
str<em>u</em>ktur<br />
instit<em>u</em>t</span></td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>ua</em> tetap <em>ua</em></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">d<em>ua</em>lisme<br />
aq<em>u</em>arium</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">d<em>ua</em>lisme<br />
ak<em>ua</em>rium</span></td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>ue</em> tetap <em>ue</em></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">s<em>ue</em>de<br />
d<em>ue</em>t</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">s<em>ue</em>d<br />
d<em>ue</em>t</span></td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>ui</em> tetap <em>ui</em></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">eq<em>ui</em>nox<br />
cond<em>ui</em>te</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">ek<em>ui</em>noks<br />
kond<em>ui</em>te</span></td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>uo</em> tetap <em>uo</em></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">fl<em>uo</em>rescein<br />
q<em>uo</em>rum<br />
q<em>uo</em>ta</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">fl<em>uo</em>resein<br />
k<em>uo</em>rum<br />
k<em>uo</em>ta</span></td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>uu</em> menjadi <em>u</em></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">premat<em>uu</em>r<br />
vac<em>uu</em>m</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">premat<em>u</em>r<br />
vak<em>u</em>m</span></td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>v</em> tetap <em>v</em></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>v</em>itamin<br />
tele<em>v</em>ision<br />
ca<em>v</em>alry</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>v</em>itamin<br />
tele<em>v</em>isi<br />
ka<em>v</em>aleri</span></td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>x</em> pada awal kata tetap <em>x</em></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>x</em>anthate</span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>x</em>enon</span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>x</em>ylophone</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>x</em>antat</span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>x</em>enon</span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>x</em>ilofon</span></td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>x</em> pada posisi lain menjadi <em>ks</em></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">e<em>x</em>ecutive<br />
ta<em>x</em>i<br />
e<em>x</em>udation<br />
late<em>x</em></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">e<em>ks</em>ekutif<br />
ta<em>ks</em>i<br />
e<em>ks</em>udasi<br />
late<em>ks</em></span></td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>xc</em> di muka <em>e</em> dan <em>i</em> menjadi <em>ks</em></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">e<em>x</em>ception<br />
e<em>x</em>cess<br />
e<em>x</em>cision<br />
e<em>x</em>citation</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">e<em>ks</em>epsi<br />
e<em>ks</em>es<br />
e<em>ks</em>isi<br />
e<em>ks</em>itasi</span></td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>xc</em> di muka <em>a</em>, <em>o</em>, <em>u</em>, dan konsonan menjadi <em>ksk</em></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">e<em>x</em>cavation<br />
e<em>x</em>communication<br />
e<em>x</em>cursive<br />
e<em>x</em>clusive</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">e<em>ksk</em>avasi<br />
e<em>ksk</em>omunikasi<br />
e<em>ksk</em>ursif<br />
e<em>ksk</em>lusif</span></td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>y</em> tetap <em>y</em> jika lafalnya <em>y</em></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>y</em>akitori</span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>y</em>angonin</span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>y</em>en</span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>y</em>uan</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>y</em>akitori</span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>y</em>angonin</span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>y</em>en</span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>y</em>uan</span></td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>y</em> menjadi <em>i</em> jika lafalnya <em>i</em></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>y</em>ttrium<br />
d<em>y</em>namo<br />
prop<em>y</em>l<br />
ps<em>y</em>cholog<em>y</em></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>i</em>trium<br />
d<em>i</em>namo<br />
prop<em>i</em>l<br />
ps<em>i</em>kolog<em>i</em></span></td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>z</em> tetap <em>z</em></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>z</em>enith</span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>z</em>irconium</span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>z</em>odiac</span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>z</em>ygote</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>z</em>enith</span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>z</em>irkonium</span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>z</em>odiak</span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>z</em>igot</span></td>
</tr>
</tbody>
</table>
<h3>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Konsonan ganda</span></h3>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>Konsonan ganda menjadi konsonan tunggal kecuali kalau dapat membingungkan.</strong></span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Misalnya:</span><br />
<table border="0" cellpadding="0">
<tbody>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">ga<em>bb</em>ro<br />
a<em>cc</em>u<br />
e<em>ff</em>ect<br />
co<em>mm</em>i<em>s</em>ion<br />
fe<em>rr</em>um<br />
solfe<em>gg</em>io</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">ga<em>b</em>ro<br />
a<em>k</em>i<br />
e<em>f</em>ek<br />
ko<em>m</em>isi<br />
fe<em>r</em>um<br />
solfe<em>g</em>io</span></td>
</tr>
<tr>
<td colspan="2"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong><em>tetapi:</em></strong></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">ma<em>ss</em></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">ma<em>ss</em>a</span></td>
</tr>
</tbody>
</table>
<h3>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Catatan</span></h3>
<ol>
<li><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Unsur pungutan yang sudah lazim dieja secara Indonesia tidak perlu lagi diubah</span></li>
</ol>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Misalnya: <em>kabar</em>, <em>sirsak</em>, <em>iklan</em>, <em>perlu</em>, <em>bengkel</em>, <em>hadir</em>.</span><br />
<ol>
<li><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Sekalipun dalam ejaan yang disempurnakan huruf <em>q</em> dan <em>x</em>
diterima sebagai bagian abjad bahasa Indonesia, kedua
huruf itu diindonesiakan menurut kaidah yang terurai di atas.
Kedua huruf itu digunakan dalam penggunaan tertentu saja seperti dalam
pembedaan nama dan istilah khusus.</span></li>
</ol>
<h3>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Akhiran asing</span></h3>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Di samping pegangan untuk penulisan unsur serapan tersebut di atas,
berikut ini didaftarkan juga akhiran-akhiran asing serta penyesuaiannya
dalam bahasa Indonesia. Akhiran itu diserap sebagai bagian kata
yang utuh.</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Kata seperti <em>standardisasi</em>, <em>efektif</em>, dan <em>implementasi</em> diserap secara utuh di samping kata <em>standar</em>, <em>efek</em>, dan <em>implemen</em>.</span><br />
<table border="0" cellpadding="0" style="width: 60%px;">
<tbody>
<tr>
<td width="5%"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong> </strong></span></td>
<td width="25%"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong> </strong></span></td>
<td width="25%"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong> </strong></span></td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>-aat</em> (Belanda) menjadi <em>-at</em></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">advok<em>aat</em></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">advok<em>at</em></span></td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>-age</em> menjadi <em>-ase</em></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">percent<em>age</em><br />
etal<em>age</em></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">persent<em>ase</em><br />
etal<em>ase</em></span></td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>-al</em>, <em>-eel</em> (Belanda) menjadi <em>-al</em></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">structur<em>al</em>, structur<em>eel</em><br />
form<em>al</em>, form<em>eel</em><br />
norm<em>al</em>, norm<em>aal</em></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">struktur<em>al</em><br />
form<em>al</em><br />
norm<em>al</em></span></td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>-ant</em> menjadi <em>-an</em></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">account<em>ant</em><br />
inform<em>ant</em></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">akunt<em>an</em><br />
inform<em>an</em></span></td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>-ary</em>, <em>-air</em> (Belanda) menjadi <em>-er</em></span></td>
</tr>
<tr>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">complement<em>ary</em>, complement<em>air</em><br />
prim<em>ary</em>, prim<em>air</em><br />
second<em>ary</em>, secund<em>air</em></span></td>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">komplement<em>er</em><br />
prim<em>er</em><br />
sekund<em>er</em></span></td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>-(a)tion</em>, <em>-(a)tie</em> (Belanda) menjadi <em>-asi</em>, <em>-si</em></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">ac<em>tion</em>, ac<em>tie</em><br />
public<em>ation</em>, public<em>atie</em></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">ak<em>si</em><br />
publik<em>asi</em></span></td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>-eel</em> (Belanda) menjadi <em>-el</em></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">ide<em>ëel</em><br />
materi<em>eel</em><br />
mor<em>eel</em></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">ide<em>el</em><br />
materi<em>el</em><br />
mor<em>el</em></span></td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>-ein</em> tetap <em>-ein</em></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">cas<em>ein</em><br />
prot<em>ein</em></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">kas<em>ein</em><br />
prot<em>ein</em></span></td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>-ic</em>, <em>-ics</em>, <em>-ique</em>, <em>-iek</em>, <em>-ica</em> (Belanda) menjadi <em>-ik</em>, <em>-ika</em></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">log<em>ic</em>, log<em>ica</em><br />
phonet<em>ics</em>, phonet<em>iek</em><br />
phys<em>ics</em>, phys<em>ica</em><br />
dialect<em>ics</em>, dialekt<em>ica</em><br />
techn<em>ique</em>, techn<em>iek</em></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">log<em>ika</em><br />
fonet<em>ik</em><br />
fis<em>ika</em><br />
dialekt<em>ika</em><br />
tekn<em>ik</em></span></td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>-ic</em>, <em>-isch</em> (adjektiva Belanda) menjadi <em>-ik</em></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">electron<em>ic</em>, electron<em>isch</em><br />
mechan<em>ic</em>, mechan<em>isch</em><br />
ballist<em>ic</em>, ballist<em>isch</em></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">elektron<em>ik</em><br />
mekan<em>ik</em><br />
balist<em>ik</em></span></td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>-ical</em>, <em>-isch</em> (Belanda) menjadi <em>-is</em></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">econom<em>ical</em>, econom<em>isch</em><br />
pract<em>ical</em>, pract<em>isch</em><br />
log<em>ical</em>, log<em>isch</em></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">ekonom<em>is</em><br />
prakt<em>is</em><br />
log<em>is</em></span></td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>-ile</em>, <em>iel</em> menjadi <em>-il</em></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">percent<em>ile</em>, percent<em>iel</em><br />
mob<em>ile</em>, mob<em>iel</em></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>-ism</em>, <em>-isme</em> (Belanda) menjadi <em>-isme</em></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">modern<em>ism</em>, modern<em>isme</em><br />
commun<em>ism</em>, commun<em>isme</em></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">modern<em>isme</em><br />
komun<em>isme</em></span></td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>-ist</em> menjadi <em>-is</em></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">public<em>ist</em><br />
ego<em>ist</em></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">publis<em>is</em><br />
ego<em>is</em></span></td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>-ive</em>, <em>-ief</em> (Belanda) menjadi <em>-if</em></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">descript<em>ive</em>, descript<em>ief</em><br />
demonstrat<em>ive</em>, demonstrat<em>ief</em></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">deskript<em>if</em><br />
demonstrat<em>if</em></span></td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>-logue</em> menjadi <em>-log</em></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">cata<em>logue</em><br />
dia<em>logue</em></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">kata<em>log</em><br />
dia<em>log</em></span></td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>-logy</em>, <em>-logie</em> (Belanda) menjadi <em>-logi</em></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">techno<em>logy</em>, techno<em>logie</em><br />
physio<em>logy</em>, physio<em>logie</em><br />
ana<em>logy</em>, ana<em>logie</em></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">tekno<em>logi</em><br />
fisio<em>logi</em><br />
ana<em>logi</em></span></td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>-loog</em> (Belanda) menjadi <em>-log</em></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">ana<em>loog</em><br />
epi<em>loog</em></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">ana<em>log</em><br />
epi<em>log</em></span></td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>-oid</em>, <em>-oide</em> (Belanda) menjadi <em>-oid</em></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">homin<em>oid</em>, homin<em>oide</em><br />
anthrop<em>oid</em>, anthrop<em>oide</em></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">homin<em>oid</em><br />
anthrop<em>oid</em></span></td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>-oir(e)</em> menjadi <em>-oar</em></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">trott<em>oir</em><br />
repert<em>oire</em></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">trot<em>oar</em><br />
repert<em>oar</em></span></td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>-or</em>, <em>-eur</em> (Belanda) menjadi <em>-ur</em>, <em>-ir</em></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">direct<em>or</em>, direct<em>eur</em><br />
inspect<em>or</em>, inspect<em>eur</em><br />
amat<em>eur</em><br />
format<em>eur</em></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">direkt<em>ur</em><br />
inspekt<em>ur</em><br />
amat<em>ir</em><br />
format<em>ur</em></span></td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>-or</em> tetap <em>-or</em></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">dictat<em>or</em><br />
correct<em>or</em></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">diktat<em>or</em><br />
korekt<em>or</em></span></td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>-ty</em>, <em>-teit</em> (Belanda) menjadi <em>-tas</em></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">universi<em>ty</em>, universi<em>teit</em><br />
quali<em>ty</em>, quali<em>teit</em></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">universi<em>tas</em><br />
kuali<em>tas</em></span></td>
</tr>
<tr>
<td colspan="3"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>-ure</em>, <em>-uur</em> (Belanda) menjadi <em>-ur</em></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">struct<em>ure</em>, strukt<em>uur</em><br />
premat<em>ure</em>, premat<em>uur</em></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">strukt<em>ur</em><br />
premat<em>ur</em></span></td>
</tr>
</tbody>
</table>
<h2>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><a href="http://id.wikisource.org/wiki/Pedoman_Umum_Ejaan_Bahasa_Indonesia_yang_Disempurnakan/Bab_V" title="Pedoman Umum Ejaan Bahasa Indonesia yang Disempurnakan/Bab V">V. Pemakaian Tanda Baca</a></span></h2>
<h3>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">A. Tanda Titik (.)</span></h3>
<table border="0" cellpadding="0">
<tbody>
<tr>
<td>
<table border="0" cellpadding="0">
<tbody>
<tr>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>1.</strong></span></td>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>Tanda titik dipakai pada akhir kalimat yang bukan pertanyaan atau seruan.</strong></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Misalnya:</span>
<ul>
<li><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Ayahku tinggal di Solo.</span></li>
<li><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Biarlah mereka duduk di sana.</span></li>
<li><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Dia menanyakan siapa yang akan datang.</span></li>
<li><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Hari ini tanggal 6 April 1973.</span></li>
<li><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Marilah kita mengheningkan cipta.</span></li>
<li><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Sudilah kiranya Saudara mengabulkan permohonan ini.</span></li>
</ul>
</td>
</tr>
<tr>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>2.</strong></span></td>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>Tanda titik dipakai di belakang angka atau huruf dalam suatu bagan, ikhtisar, atau daftar.</strong></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Misalnya:</span>
<table border="0" cellpadding="0">
<tbody>
<tr>
<td rowspan="3" valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>a.</strong></span></td>
<td rowspan="3" valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">III.</span></td>
<td colspan="2" valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Departemen Dalam Negri</span></td>
</tr>
<tr>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">A.</span></td>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Direktorat Jendral Pembangunan Masyarakat Desa</span></td>
</tr>
<tr>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">B.</span></td>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Direktorat Jendral Agraria</span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">1.</span></td>
</tr>
</tbody>
</table>
<table border="0" cellpadding="0">
<tbody>
<tr>
<td rowspan="6" valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>b.</strong></span></td>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">1.</span></td>
<td colspan="3" valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Patokan Umum</span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">1.1</span></td>
<td colspan="2"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Isi Karangan</span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">1.2</span></td>
<td colspan="2"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Ilustrasi</span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">1.2.1</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Gambar Tangan</span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">1.2.2</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Tabel</span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">1.2.3</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Grafik</span></td>
</tr>
</tbody>
</table>
</td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>Catatan</strong>:</span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Tanda titik <em>tidak</em> dipakai di belakang angka atau huruf dalam
suatu bagan atau ikhtisar jika angka atau huruf itu merupakan
yang terakhir dalam deretan angka atau huruf.</span></td>
</tr>
<tr>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>3.</strong></span></td>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>Tanda titik dipakai untuk memisahkan angka jam, menit, dan detik yang menunjukkan waktu.</strong></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Misalnya:</span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">pukul 1.35.20 (pukul 1 lewat 35 menit 20 detik)</span></td>
</tr>
<tr>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>4.</strong></span></td>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>Tanda titik dipakai untuk memisahkan angka jam, menit, dan detik yang menunjukkan jangka waktu.</strong></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Misalnya:</span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">1.35.20 jam (1 jam, 35 menit, 20 detik)</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">0.20.30 jam (20 menit, 30 detik)</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">0.0.30 jam (30 detik)</span></td>
</tr>
<tr>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>5.</strong></span></td>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>Tanda titik dipakai di antara nama penulis,
judul tulisan yang tidak berakhir dengan tanda tanya dan tanda
seru, dan tempat terbit dalam daftar pustaka.</strong></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Misalnya:</span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Siregar, Merari. 1920. <em>Azab dan Sengsara</em>. Weltevreden: Balai Poestaka.</span></td>
</tr>
<tr>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>6a.</strong></span></td>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>Tanda titik dipakai untuk memisahkan bilangan ribuan atau kelipatannya.</strong></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Misalnya:</span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Desa itu berpenduduk 24.200 orang.</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Gempa yang terjadi semalam menewaskan 1.231 jiwa.</span></td>
</tr>
<tr>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>6b.</strong></span></td>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>Tanda titik <em>tidak</em> dipakai untuk memisahkan bilangan ribuan atau kelipatannya yang tidak menunjukkan jumlah.</strong></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Misalnya:</span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Ia lahir pada tahun 1956 di Bandung.</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Lihat halaman 2345 dan seterusnya.</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Nomor gironya 5645678.</span></td>
</tr>
<tr>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>7.</strong></span></td>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>Tanda titik <em>tidak</em> dipakai pada akhir judul yang merupakan kepala karangan atau kepala ilustrasi, tabel, dan sebagainya.</strong></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Misalnya:</span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Acara Kunjungan Adam Malik</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Bentuk dan Kedaulatan (Bab I UUD’45)</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Salah Asuhan</span></td>
</tr>
<tr>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>8.</strong></span></td>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>Tanda titik <em>tidak</em> dipakai di belakang </strong></span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>(1) alamat pengirim dan tanggal surat atau<br />
(2) nama dan alamat penerima surat.</strong></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Misalnya:</span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Jalan Diponegoro 82</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Jakarta (tanpa titik)</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">1 April 1985 (tanpa titik)</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Yth. Sdr. Moh. Hasan (tanpa titik)</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Jalan Arif 43 (tanpa titik)</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Palembang (tanpa titik)</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Atau:</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Kantor Penempatan Tenaga (tanpa titik)</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Jalan Cikini 71 (tanpa titik)</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Jakarta (tanpa titik)</span></td>
</tr>
</tbody>
</table>
</td>
</tr>
</tbody>
</table>
<h3>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">B. Tanda Koma (,)</span></h3>
<table border="0" cellpadding="0">
<tbody>
<tr>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>1.</strong></span></td>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>Tanda koma dipakai di antara unsur-unsur dalam suatu perincian atau pembilangan.</strong></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Misalnya:</span>
<ul>
<li><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Saya membeli kertas, pena, dan tinta.</span></li>
<li><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Surat biasa, surat kilat, ataupun surat khusus memerlukan perangko.</span></li>
<li><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Satu, dua, … tiga!</span></li>
</ul>
</td>
</tr>
<tr>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>2.</strong></span></td>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>Tanda koma dipakai untuk memisahkan kalimat
setara yang satu dari kalimat setara berikutnya yang didahului oleh
kata seperti <em>tetapi</em> atau <em>melainkan</em>.</strong></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Misalnya:</span>
<ul>
<li><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Saya ingin datang, <em>tetapi</em> hari hujan.</span></li>
<li><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Didi bukan anak saya, <em>melainkan</em> anak Pak Kasim.</span></li>
</ul>
</td>
</tr>
<tr>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>3a.</strong></span></td>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>Tanda koma dipakai untuk memisahkan anak kalimat dari induk kalimat jika anak kalimat itu mendahului induk kalimatnya.</strong></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Misalnya:</span>
<ul>
<li><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Kalau hari hujan, saya tidak akan datang.</span></li>
<li><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Karena sibuk, ia lupa akan janjinya.</span></li>
</ul>
</td>
</tr>
<tr>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>3b.</strong></span></td>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>Tanda koma <em>tidak</em> dipakai untuk memisahkan anak kalimat dari induk kalimat jika anak kalimat itu mengiringi induk kalimatnya.</strong></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Misalnya:</span>
<ul>
<li><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Saya tidak akan datang kalau hari hujan.</span></li>
<li><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Dia lupa akan janjinya karena sibuk.</span></li>
<li><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Dia tahu bahwa soal itu penting.</span></li>
</ul>
</td>
</tr>
<tr>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>4.</strong></span></td>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>Tanda koma dipakai di belakang kata atau
ungkapan penghubung antarkalimat yang terdapat pada awal kalimat.
Termasuk di dalamnya <em>oleh karena itu</em>, <em>jadi</em>, <em>lagi pula</em>, <em>meskipun begitu</em>, <em>akan tetapi</em>.</strong></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Misalnya:</span>
<ul>
<li><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">… <em>Oleh karena itu</em>, kita harus berhati-hati.</span></li>
<li><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">… <em>Jadi</em>, soalnya tidak semudah itu.</span></li>
</ul>
</td>
</tr>
<tr>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>5.</strong></span></td>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>Tanda koma dipakai untuk memisahkan kata seperti <em>o</em>, <em>ya</em>, <em>wah</em>, <em>aduh</em>, <em>kasihan</em> dari kata yang lain yang terdapat di dalam kalimat.</strong></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Misalnya:</span>
<ul>
<li><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>O</em>, begitu?</span></li>
<li><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>Wah</em>, bukan main!</span></li>
<li><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Hati-hati, <em>ya</em>, nanti jatuh.</span></li>
</ul>
</td>
</tr>
<tr>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>6.</strong></span></td>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>Tanda koma dipakai untuk memisahkan petikan langsung dari bagian lain dalam kalimat.<br />
<em>(Lihat juga pemakaian tanda petik, Bab V, Pasal L dan M.)</em></strong></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Misalnya:</span>
<ul>
<li><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Kata Ibu, “Saya gembira sekali.”</span></li>
<li><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">“Saya gembira sekali,” kata Ibu, “karena kamu lulus.”</span></li>
</ul>
</td>
</tr>
<tr>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>7.</strong></span></td>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>Tanda koma dipakai di antara </strong></span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>(i) nama dan alamat,<br />
(ii) bagian-bagian alamat,<br />
(iii) tempat dan tanggal, dan<br />
(iv) nama tempat dan wilayah atau negeri yang ditulis berurutan.</strong></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Misalnya:</span>
<ul>
<li><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Surat-surat ini harap dialamatkan kepada Dekan Fakultas
Kedokteran, Universitas Indonesia, Jalan Raya Salemba 6, Jakarta.</span></li>
<li><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Sdr. Abdullah, Jalan Pisang Batu 1, Bogor</span></li>
<li><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Surabaya, 10 mei 1960</span></li>
<li><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Kuala Lumpur, Malaysia</span></li>
</ul>
</td>
</tr>
<tr>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>8.</strong></span></td>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>Tanda koma dipakai untuk menceraikan bagian nama yang dibalik susunannya dalam daftar pustaka.</strong></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Misalnya:</span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Alisjahbana, Sutan Takdir. 1949 <em>Tatabahasa Baru Bahasa Indonesia</em>. Jilid 1 dan 2. Djakarta: PT Pustaka Rakjat.</span></td>
</tr>
<tr>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>9.</strong></span></td>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>Tanda koma dipakai di antara bagian-bagian dalam catatan kaki.</strong></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Misalnya:</span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">W.J.S. Poerwadarminta, <em>Bahasa Indonesia untuk Karang-mengarang</em> (Yogyakarta: UP Indonesia, 1967), hlm. 4.</span></td>
</tr>
<tr>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>10.</strong></span></td>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>Tanda koma dipakai di antara nama orang dan
gelar akademik yang mengikutinya untuk membedakannya dari singkatan
nama diri, keluarga, atau marga.</strong></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Misalnya:</span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">B. Ratulangi, S.E.</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Ny. Khadijah, M.A.</span></td>
</tr>
<tr>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>11.</strong></span></td>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>Tanda koma dipakai di muka angka persepuluhan atau di antara rupiah dan sen yang dinyatakan dengan angka.</strong></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Misalnya:</span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">12,5 m</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Rp12,50</span></td>
</tr>
<tr>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>12.</strong></span></td>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>Tanda koma dipakai untuk mengapit keterangan tambahan yang sifatnya tidak membatasi.<br />
<em>(Lihat juga pemakaian tanda pisah, Bab V, Pasal F.)</em></strong></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Misalnya</span>
<ul>
<li><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Guru saya, Pak Ahmad, pandai sekali.</span></li>
<li><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Di daerah kami, misalnya, masih banyak orang laki-laki yang makan sirih.</span></li>
<li><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Semua siswa, baik yang laki-laki maupun yang perempuan, mengikuti latihan paduan suara.</span></li>
</ul>
</td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Bandingkan dengan keterangan pembatas yang pemakaiannya tidak diapit tanda koma:</span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Semua siswa yang lulus ujian mendaftarkan namanya pada panitia.</span></td>
</tr>
<tr>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>13.</strong></span></td>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>Tanda koma dapat dipakai—untuk menghindari salah baca—di belakang keterangan yang terdapat pada awal kalimat.</strong></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Misalnya:</span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Dalam pembinaan dan pengembangan bahasa, kita memerlukan sikap yang bersungguh-sungguh.</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Atas bantuan Agus, Karyadi mengucapkan terima kasih.</span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Bandingkan dengan:</span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Kita memerlukan sikap yang bersungguh-sungguh dalam pembinaan dan pengembangan bahasa.</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Karyadi mengucapkan terima kasih atas bantuan Agus.</span></td>
</tr>
<tr>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>14.</strong></span></td>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>Tanda koma <em>tidak</em> dipakai untuk
memisahkan petikan langsung dari bagian lain yang mengiringinya
dalam kalimat jika petikan langsung itu berakhir dengan tanda tanya
atau tanda seru.</strong></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Misalnya:</span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">“Di mana Saudara tinggal?” tanya Karim.</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">“Berdiri lurus-lurus!” perintahnya.</span></td>
</tr>
</tbody>
</table>
<h3>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">[<a href="http://id.wikisource.org/w/index.php?title=Pedoman_Umum_Ejaan_Bahasa_Indonesia_yang_Disempurnakan/Bab_V&action=edit&section=T-4" title="Pedoman Umum Ejaan Bahasa Indonesia yang Disempurnakan/Bab V">sunting</a>] C. Tanda Titik Koma (;)</span></h3>
<table border="0" cellpadding="0">
<tbody>
<tr>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>1.</strong></span></td>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>Tanda titik koma dapat dipakai untuk memisahkan bagian-bagian kalimat yang sejenis dan setara.</strong></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Misalnya:</span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Malam makin larut; pekerjaan belum selesai juga.</span></td>
</tr>
<tr>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>2.</strong></span></td>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>Tanda titik koma dapat dipakai sebagai
pengganti kata penghubung untuk memisahkan kalimat yang setara di
dalam kalimat majemuk.</strong></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Misalnya:</span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Ayah mengurus tanamannya di kebun itu; Ibu sibuk bekerja di
dapur; Adik menghapal nama-nama pahlawan nasional; saya sendiri
asyik mendengarkan siaran “Pilihan Pendengar”.</span></td>
</tr>
</tbody>
</table>
<h3>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">D. Tanda Titik Dua (:)</span></h3>
<table border="0" cellpadding="0">
<tbody>
<tr>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>1a.</strong></span></td>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>Tanda titik dua dapat dipakai pada akhir suatu pernyataan lengkap jika diikuti rangkaian atau pemerian.</strong></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Misalnya:</span>
<ul>
<li><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Kita sekarang memerlukan perabotan rumah tangga: kursi, meja, dan lemari.</span></li>
<li><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Hanya ada dua pilihan bagi pejuang kemerdekaan itu: hidup atau mati.</span></li>
</ul>
</td>
</tr>
<tr>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>1b.</strong></span></td>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>Tanda titik dua <em>tidak</em> dipakai jika rangkaian atau perian itu merupakan pelengkap yang mengakhiri pernyataan</strong></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Misalnya:</span>
<ul>
<li><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Kita memerlukan kursi, meja, dan lemari.</span></li>
<li><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Fakultas itu mempunyai Jurusan Ekonomi Umum dan Jurusan Ekonomi Perusahaan.</span></li>
</ul>
</td>
</tr>
<tr>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>2.</strong></span></td>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>Tanda titik dua dipakai sesudah kata atau ungkapan yang memerlukan pemerian.</strong></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Misalnya:</span>
<table border="0" cellpadding="0">
<tbody>
<tr>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">a.</span></td>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Ketua<br />
Sekretaris<br />
Bendahara</span></td>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">:<br />
:<br />
:</span></td>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Ahmad Wijaya<br />
S. Handayani<br />
B. Hartawan</span></td>
</tr>
</tbody>
</table>
<table border="0" cellpadding="0">
<tbody>
<tr>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">b.</span></td>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Tempat Sidang<br />
Pengantar Acara<br />
Hari<br />
Waktu</span></td>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">:<br />
:<br />
:<br />
:</span></td>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Ruang 104<br />
Bambang S.<br />
Senin<br />
09.30</span></td>
</tr>
</tbody>
</table>
</td>
</tr>
<tr>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>3.</strong></span></td>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>Tanda titik dua dapat dipakai dalam teks drama sesudah kata yang menunjukkan pelaku dalam percakapan.</strong></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Misalnya:</span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td>
<table border="0" cellpadding="0">
<tbody>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Ibu</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">:</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">(meletakkan beberapa kopor) “Bawa kopor ini, Mir!”</span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Amir</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">:</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">“Baik, Bu.” (mengangkat kopor dan masuk)</span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Ibu</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">:</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">“Jangan lupa. Letakkan baik-baik!” (duduk di kursi besar)</span></td>
</tr>
</tbody>
</table>
</td>
</tr>
<tr>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>4.</strong></span></td>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>Tanda titik dua dipakai: </strong></span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>(i) di antara jilid atau nomor dan halaman,<br />
(ii) di antara bab dan ayat dalam kitab suci,<br />
(iii) di antara judul dan anak judul suatu karangan, serta<br />
(iv) nama kota dan penerbit buku acuan dalam karangan.</strong></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Misalnya:</span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Tempo, I (1971), 34:7</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Surah Yasin:9</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Karangan Ali Hakim, <em>Pendidikan Seumur Hidup: Sebuah Studi</em>, sudah terbit.</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Tjokronegoro, Sutomo, <em>Tjukupkah Saudara membina Bahasa Persatuan Kita?</em>, Djakarta: Eresco, 1968.</span></td>
</tr>
</tbody>
</table>
<h3>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">E. Tanda Hubung (–)</span></h3>
<table border="0" cellpadding="0">
<tbody>
<tr>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>1.</strong></span></td>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>Tanda hubung menyambung suku-suku kata dasar yang terpisah oleh penggantian baris.</strong></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Misalnya:</span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Di samping cara-cara lama itu ada ju-</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">ga cara yang baru.</span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>Suku kata yang berupa satu vokal tidak ditempatkan pada ujung baris atau pangkal baris.</strong></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Misalnya:</span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Beberapa pendapat mengenai masalah itu</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">telah disampaikan ….</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Walaupun sakit, mereka tetap tidak mau</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">beranjak ….</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">atau</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Beberapa pendapat mengenai masalah</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">itu telah disampaikan ….</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Walaupun sakit, mereka tetap tidak</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">mau beranjak ….</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong><em>bukan</em></strong></span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Beberapa pendapat mengenai masalah i-</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">tu telah disampaikan ….</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Walaupun sakit, mereka tetap tidak ma-</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">u beranjak ….</span></td>
</tr>
<tr>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>2.</strong></span></td>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>Tanda hubung menyambung awalan dengan bagian
kata di belakangnya atau akhiran dengan bagian kata di depannya pada
pergantian baris.</strong></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Misalnya:</span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Kini ada cara yang baru untuk meng-</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">ukur panas.</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Kukuran baru ini memudahkan kita me-</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">ngukur kelapa.</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Senjata ini merupakan alat pertahan-</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">an yang canggih.</span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Akhiran <em>-i</em> tidak dipenggal supaya jangan terdapat satu huruf saja pada pangkal baris.</span></td>
</tr>
<tr>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>3.</strong></span></td>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>Tanda hubung menyambung unsur-unsur kata ulang.</strong></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Misalnya:</span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">anak-anak, berulang-ulang, kemerah-merahan.</span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Angka 2 sebagai tanda ulang hanya digunakan pada tulisan cepat dan notula, dan tidak dipakai pada teks karangan.</span></td>
</tr>
<tr>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>4.</strong></span></td>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>Tanda hubung menyambung huruf kata yang <em>dieja</em> satu-satu dan bagian-bagian tanggal.</strong></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Misalnya:</span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">p-a-n-i-t-i-a</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">8-4-1973</span></td>
</tr>
<tr>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>5.</strong></span></td>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>Tanda hubung <em>boleh</em> dipakai untuk memperjelas </strong></span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>(i) hubungan bagian-bagian kata atau ungkapan, dan (ii) penghilangan bagian kelompok kata.</strong></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Misalnya:</span>
<ul>
<li><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">ber-evolusi</span></li>
<li><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">dua puluh lima-ribuan (20 x 5000)</span></li>
<li><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">tanggung jawab-dan kesetiakawanan-sosial</span></li>
</ul>
</td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Bandingkan dengan:</span>
<ul>
<li><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">be-revolusi</span></li>
<li><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">dua-puluh-lima-ribuan (1 x 25000)</span></li>
<li><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">tanggung jawab dan kesetiakawanan sosial</span></li>
</ul>
</td>
</tr>
<tr>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>6.</strong></span></td>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>Tanda hubung dipakai untuk merangkaikan </strong></span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>(i) <em>se-</em> dengan kata berikutnya yang dimulai dengan huruf kapital,<br />
(ii) <em>ke-</em> dengan angka,<br />
(iii) angka dengan <em>-an</em>,<br />
(iv) singkatan berhuruf kapital dengan imbuhan atau kata, dan<br />
(v) nama jabatan rangkap</strong></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Misalnya</span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">se-Indonesia, se-Jawa Barat, hadiah ke-2, tahun 50-an, mem-PHK-kan, hari-H, sinar-X, Menteri-Sekretaris Negara</span></td>
</tr>
<tr>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>7.</strong></span></td>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>Tanda hubung dipakai untuk merangkaikan unsur bahasa Indonesia dengan unsur bahasa asing.</strong></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Misalnya:</span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">di-<em>smash</em>, pen-<em>tackle</em>-an</span></td>
</tr>
</tbody>
</table>
<h3>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">F. Tanda Pisah (—)</span></h3>
<table border="0" cellpadding="0">
<tbody>
<tr>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>1.</strong></span></td>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>Tanda pisah membatasi penyisipan kata atau kalimat yang memberi penjelasan di luar bangun kalimat.</strong></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Misalnya:</span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Kemerdekaan bangsa itu—saya yakin akan tercapai—diperjuangkan oleh bangsa itu sendiri.</span></td>
</tr>
<tr>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>2.</strong></span></td>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>Tanda pisah menegaskan adanya keterangan aposisi atau keterangan yang lain sehingga kalimat menjadi lebih jelas.</strong></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Misalnya:</span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Rangkaian temuan ini—evolusi, teori kenisbian, dan kini juga
pembelahan atom—telah mengubah persepsi kita tentang alam semesta.</span></td>
</tr>
<tr>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>3.</strong></span></td>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>Tanda pisah dipakai di antara dua bilangan atau tanggal dengan arti ‘sampai ke’ atau ‘sampai dengan’.</strong></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Misalnya:</span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">1910—1945</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">tanggal 5—10 April 1970</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Jakarta—Bandung</span></td>
</tr>
</tbody>
</table>
<table border="1" cellpadding="0" cellspacing="0">
<tbody>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>Catatan:</strong></span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Dalam pengetikan, tanda pisah dinyatakan dengan dua buah tanda hubung tanpa spasi sebelum dan sesudahnya.</span></td>
</tr>
</tbody>
</table>
<h3>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">G. Tanda Elipsis (…)</span></h3>
<table border="0" cellpadding="0">
<tbody>
<tr>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>1.</strong></span></td>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>Tanda elipsis dipakai dalam kalimat yang terputus-putus.</strong></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Misalnya:</span>
<ul>
<li><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Kalau begitu … ya, marilah kita bergerak.</span></li>
</ul>
</td>
</tr>
<tr>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>2.</strong></span></td>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>Tanda elipsis menunjukkan bahwa dalam suatu kalimat atau naskah ada bagian yang dihilangkan.</strong></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Misalnya:</span>
<ul>
<li><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Sebab-sebab kemerosotan … akan diteliti lebih lanjut.</span></li>
</ul>
</td>
</tr>
</tbody>
</table>
<table border="1" cellpadding="0" cellspacing="0">
<tbody>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>Catatan</strong>:</span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Jika bagian yang dihilangkan mengakhiri sebuah kalimat, perlu
dipakai empat buah titik; tiga buah untuk menandai penghilangan teks
dan satu untuk menandai akhir kalimat.</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Misalnya:</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Dalam tulisan, tanda baca harus digunakan dengan hati-hati ….</span></td>
</tr>
</tbody>
</table>
<h3>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">[<a href="http://id.wikisource.org/w/index.php?title=Pedoman_Umum_Ejaan_Bahasa_Indonesia_yang_Disempurnakan/Bab_V&action=edit&section=T-9" title="Pedoman Umum Ejaan Bahasa Indonesia yang Disempurnakan/Bab V">sunting</a>] H. Tanda Tanya (?)</span></h3>
<table border="0" cellpadding="0">
<tbody>
<tr>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>1.</strong></span></td>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>Tanda tanya dipakai pada akhir kalimat tanya.</strong></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Misalnya:</span>
<ul>
<li><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Kapan ia berangkat?</span></li>
<li><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Saudara tahu, bukan?</span></li>
</ul>
</td>
</tr>
<tr>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>2.</strong></span></td>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>Tanda tanya dipakai di dalam tanda kurung untuk
menyatakan bagian kalimat yang disangsikan atau yang kurang dapat
dibuktikan kebenarannya.</strong></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Misalnya:</span>
<ul>
<li><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Ia dilahirkan pada tahun 1683 (?).</span></li>
<li><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Uangnya sebanyak 10 juta rupiah (?) hilang.</span></li>
</ul>
</td>
</tr>
</tbody>
</table>
<h3>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">[<a href="http://id.wikisource.org/w/index.php?title=Pedoman_Umum_Ejaan_Bahasa_Indonesia_yang_Disempurnakan/Bab_V&action=edit&section=T-10" title="Pedoman Umum Ejaan Bahasa Indonesia yang Disempurnakan/Bab V">sunting</a>] I. Tanda Seru (!)</span></h3>
<table border="0" cellpadding="0">
<tbody>
<tr>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>Tanda seru dipakai sesudah ungkapan atau
pernyataan yang berupa seruan atau perintah yang menggambarkan
kesungguhan, ketidakpercayaan, ataupun rasa emosi yang kuat.</strong></span></td>
</tr>
<tr>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Misalnya:</span>
<ul>
<li><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Alangkah seramnya peristiwa itu!</span></li>
<li><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Bersihkan kamar itu sekarang juga!</span></li>
<li><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Masakan! Sampai hati juga ia meninggalkan anak-istrinya!</span></li>
<li><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Merdeka!</span></li>
</ul>
</td>
</tr>
</tbody>
</table>
<h3>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">[<a href="http://id.wikisource.org/w/index.php?title=Pedoman_Umum_Ejaan_Bahasa_Indonesia_yang_Disempurnakan/Bab_V&action=edit&section=T-11" title="Pedoman Umum Ejaan Bahasa Indonesia yang Disempurnakan/Bab V">sunting</a>] J. Tanda Kurung ((…))</span></h3>
<table border="0" cellpadding="0">
<tbody>
<tr>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>1.</strong></span></td>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>Tanda kurung mengapit keterangan atau penjelasan.</strong></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Misalnya:</span>
<ul>
<li><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Bagian Perencanaan sudah selesai menyusun DIK (Daftar Isian Kegiatan) kantor itu.</span></li>
</ul>
</td>
</tr>
<tr>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>2.</strong></span></td>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>Tanda kurung mengapit keterangan atau penjelasan yang bukan bagian integral pokok pembicaraan.</strong></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Misalnya:</span>
<ul>
<li><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Sajak Tranggono yang berjudul “Ubud” (nama tempat yang terkenal di Bali) ditulis pada tahun 1962.</span></li>
<li><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Keterangan itu (lihat Tabel 10) menunjukkan arus perkembangan baru dalam pasaran dalam negeri.</span></li>
</ul>
</td>
</tr>
<tr>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>3.</strong></span></td>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>Tanda kurung mengapit huruf atau kata yang kehadirannya di dalam teks dapat dihilangkan.</strong></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Misalnya:</span>
<ul>
<li><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Kata <em>cocaine</em> diserap ke dalam bahasa Indonesia menjadi <em>kokain(a)</em>.</span></li>
<li><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Pejalan kaki itu berasal dari (kota) Surabaya.</span></li>
</ul>
</td>
</tr>
<tr>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>4.</strong></span></td>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>Tanda kurung mengapit angka atau huruf yang memerinci satu urutan keterangan.</strong></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Misalnya:</span>
<ul>
<li><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Faktor produksi menyangkut masalah (a) alam, (b) tenaga kerja, dan (c) modal.</span></li>
</ul>
</td>
</tr>
</tbody>
</table>
<h3>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">[<a href="http://id.wikisource.org/w/index.php?title=Pedoman_Umum_Ejaan_Bahasa_Indonesia_yang_Disempurnakan/Bab_V&action=edit&section=T-12" title="Pedoman Umum Ejaan Bahasa Indonesia yang Disempurnakan/Bab V">sunting</a>] K. Tanda Kurung Siku ([…])</span></h3>
<table border="0" cellpadding="0">
<tbody>
<tr>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>1.</strong></span></td>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>Tanda kurung siku mengapit huruf, kata, atau
kelompok kata sebagai koreksi atau tambahan pada kalimat atau bagian
kalimat yang ditulis orang lain. Tanda itu menyatakan bahwa
kesalahan atau kekurangan itu memang terdapat di dalam naskah asli.</strong></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Misalnya:</span>
<ul>
<li><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Sang Sapurba men[d]engar bunyi gemerisik.</span></li>
</ul>
</td>
</tr>
<tr>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>2.</strong></span></td>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>Tanda kurung siku mengapit keterangan dalam kalimat penjelas yang sudah bertanda kurung.</strong></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Misalnya:</span>
<ul>
<li><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Persamaan kedua proses ini (perbedaannya dibicarakan di dalam Bab II [lihat halaman 35–38]) perlu dibentangkan di sini.</span></li>
</ul>
</td>
</tr>
</tbody>
</table>
<h3>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">L. Tanda Petik (“…”)</span></h3>
<table border="0" cellpadding="0">
<tbody>
<tr>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>1.</strong></span></td>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>Tanda petik mengapit petikan langsung yang berasal dari pembicaraan dan naskah atau bahan tertulis lain.</strong></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Misalnya:</span>
<ul>
<li><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">“Saya belum siap,” kata Mira, “tunggu sebentar!”</span></li>
<li><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Pasal 36 UUD 1945 berbunyi, “Bahasa negara ialah Bahasa Indonesia.”</span></li>
</ul>
</td>
</tr>
<tr>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>2.</strong></span></td>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>Tanda petik mengapit judul syair, karangan, atau bab buku yang dipakai dalam kalimat.</strong></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Misalnya:</span>
<ul>
<li><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Bacalah “Bola Lampu” dalam buku <em>Dari Suatu Masa, dari Suatu Tempat</em>.</span></li>
<li><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Karangan Andi Hakim Nasoetion yang berjudul “Rapor dan Nilai Prestasi di SMA” diterbitkan dalam <em>Tempo</em>.</span></li>
<li><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Sajak “Berdiri Aku” terdapat pada halaman 5 buku itu.</span></li>
</ul>
</td>
</tr>
<tr>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>3.</strong></span></td>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>Tanda petik mengapit istilah ilmiah yang kurang dikenal atau kata yang mempunyai arti khusus.</strong></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Misalnya:</span>
<ul>
<li><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Pekerjaan itu dilaksanakan dengan cara “coba dan ralat” saja.</span></li>
<li><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Ia bercelana panjang yang di kalangan remaja dikenal dengan nama “cutbrai”.</span></li>
</ul>
</td>
</tr>
<tr>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>4.</strong></span></td>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>Tanda petik penutup mengikuti tanda baca yang mengakhiri petikan langsung.</strong></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Misalnya:</span>
<ul>
<li><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Kata Tono, “Saya juga minta satu.”</span></li>
</ul>
</td>
</tr>
<tr>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>5.</strong></span></td>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>Tanda baca penutup kalimat atau bagian kalimat
ditempatkan di belakang tanda petik yang mengapit kata atau ungkapan
yang dipakai dengan arti khusus pada ujung kalimat atau bagian
kalimat.</strong></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Misalnya:</span>
<ul>
<li><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Karena warna kulitnya, Budi mendapat julukan “Si Hitam”.</span></li>
<li><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Bang Komar sering disebut “pahlawan”; ia sendiri tidak tahu sebabnya.</span></li>
</ul>
</td>
</tr>
</tbody>
</table>
<table border="1" cellpadding="0" cellspacing="0">
<tbody>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>Catatan</strong>:</span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Tanda petik pembuka dan tanda petik penutup pada pasangan tanda petik itu ditulis sama tinggi di sebelah atas baris.</span></td>
</tr>
</tbody>
</table>
<h3>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">M. Tanda Petik Tunggal (‘…’)</span></h3>
<table border="0" cellpadding="0">
<tbody>
<tr>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>1.</strong></span></td>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>Tanda petik tunggal mengapit petikan yang tersusun di dalam petikan lain.</strong></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Misalnya:</span>
<ul>
<li><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Tanya Basri, “Kau dengar bunyi ‘kring-kring’ tadi?”</span></li>
<li><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">“Waktu kubuka pintu depan, kudengar teriak anakku, ‘Ibu, Bapak
pulang’, dan rasa letihku lenyap seketika,” ujar Pak Hamdan.</span></li>
</ul>
</td>
</tr>
<tr>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>2.</strong></span></td>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>Tanda petik tunggal mengapit makna, terjemahan,
atau penjelasan kata atau ungkapan asing. (Lihat pemakaian tanda
kurung, Bab V, Pasal J.)</strong></span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Misalnya:</span>
<ul>
<li><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><em>feed-back</em> ‘balikan’</span></li>
</ul>
</td>
</tr>
</tbody>
</table>
<h3>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">] N. Tanda Garis Miring (/)</span></h3>
<table border="0" cellpadding="0">
<tbody>
<tr>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>1.</strong></span></td>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>Tanda garis miring dipakai di dalam nomor surat
dan nomor pada alamat dan penandaan masa satu tahun yang terbagi
dalam dua tahun takwim.</strong></span></td>
</tr>
<tr>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Misalnya:</span>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">No. 7/PK/1973</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Jalan Kramat III/10</span><br />
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">tahun anggaran 1985/1986</span></td>
</tr>
<tr>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>2.</strong></span></td>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>Tanda garis miring dipakai sebagai pengganti kata <em>atau</em>, <em>tiap</em>.</strong></span></td>
</tr>
<tr>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br /></span></td>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Misalnya:</span>
<table border="0" cellpadding="0">
<tbody>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">dikirimkan lewat darat<strong>/</strong>laut</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">(dikirimkan lewat darat atau laut)</span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">harganya Rp25,00<strong>/</strong>lembar</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">(harganya Rp25,00 tiap lembar)</span></td>
</tr>
</tbody>
</table>
</td>
</tr>
</tbody>
</table>
<h3>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">O. Tanda Penyingkat (Apostrof) (‘)</span></h3>
<table border="0" cellpadding="0">
<tbody>
<tr>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><strong>Tanda penyingkat menunjukkan penghilangan bagian kata atau bagian angka tahun.</strong></span></td>
</tr>
<tr>
<td valign="top"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Misalnya:
</span><table border="0" cellpadding="0">
<tbody>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Ali ‘kan kusurati.</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">('kan = akan)</span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Malam ‘lah tiba.</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">('lah = telah)</span></td>
</tr>
<tr>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">1 Januari ’88</span></td>
<td><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">('88 = 1988)</span></td>
</tr>
</tbody>
</table>
</td>
</tr>
</tbody>
</table>
</td>
</tr>
</tbody>
</table>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Sumber: <a href="http://id.wikisource.org/wiki/Pedoman_Umum_Ejaan_Bahasa_Indonesia_yang_Disempurnakan" rel="nofollow">http://id.wikisource.org/wiki/Pedoman_Umum_Ejaan_Bahasa_Indonesia_yang_Disempurnakan</a></span></div>
Zulhafizh Bjrhttp://www.blogger.com/profile/07811516402724454459noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-1323050099804435220.post-79146690344065183142015-04-20T01:04:00.004-07:002015-04-20T01:04:58.276-07:00Konsepsi Bahasa<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<!--[if gte mso 9]><xml>
<o:DocumentProperties>
<o:Version>12.00</o:Version>
</o:DocumentProperties>
</xml><![endif]--><br />
<!--[if gte mso 9]><xml>
<w:WordDocument>
<w:View>Normal</w:View>
<w:Zoom>0</w:Zoom>
<w:TrackMoves/>
<w:TrackFormatting/>
<w:PunctuationKerning/>
<w:ValidateAgainstSchemas/>
<w:SaveIfXMLInvalid>false</w:SaveIfXMLInvalid>
<w:IgnoreMixedContent>false</w:IgnoreMixedContent>
<w:AlwaysShowPlaceholderText>false</w:AlwaysShowPlaceholderText>
<w:DoNotPromoteQF/>
<w:LidThemeOther>IN</w:LidThemeOther>
<w:LidThemeAsian>X-NONE</w:LidThemeAsian>
<w:LidThemeComplexScript>X-NONE</w:LidThemeComplexScript>
<w:Compatibility>
<w:BreakWrappedTables/>
<w:SnapToGridInCell/>
<w:WrapTextWithPunct/>
<w:UseAsianBreakRules/>
<w:DontGrowAutofit/>
<w:SplitPgBreakAndParaMark/>
<w:DontVertAlignCellWithSp/>
<w:DontBreakConstrainedForcedTables/>
<w:DontVertAlignInTxbx/>
<w:Word11KerningPairs/>
<w:CachedColBalance/>
</w:Compatibility>
<w:BrowserLevel>MicrosoftInternetExplorer4</w:BrowserLevel>
<m:mathPr>
<m:mathFont m:val="Cambria Math"/>
<m:brkBin m:val="before"/>
<m:brkBinSub m:val="--"/>
<m:smallFrac m:val="off"/>
<m:dispDef/>
<m:lMargin m:val="0"/>
<m:rMargin m:val="0"/>
<m:defJc m:val="centerGroup"/>
<m:wrapIndent m:val="1440"/>
<m:intLim m:val="subSup"/>
<m:naryLim m:val="undOvr"/>
</m:mathPr></w:WordDocument>
</xml><![endif]--><!--[if gte mso 9]><xml>
<w:LatentStyles DefLockedState="false" DefUnhideWhenUsed="true"
DefSemiHidden="true" DefQFormat="false" DefPriority="99"
LatentStyleCount="267">
<w:LsdException Locked="false" Priority="0" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Normal"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="heading 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 7"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 8"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 9"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 7"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 8"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 9"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="35" QFormat="true" Name="caption"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="10" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Title"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="1" Name="Default Paragraph Font"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="11" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtitle"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="22" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Strong"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="20" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Emphasis"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="59" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Table Grid"/>
<w:LsdException Locked="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Placeholder Text"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="1" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="No Spacing"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Revision"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="34" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="List Paragraph"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="29" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Quote"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="30" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Quote"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="19" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtle Emphasis"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="21" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Emphasis"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="31" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtle Reference"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="32" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Reference"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="33" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Book Title"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="37" Name="Bibliography"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" QFormat="true" Name="TOC Heading"/>
</w:LatentStyles>
</xml><![endif]--><!--[if gte mso 10]>
<style>
/* Style Definitions */
table.MsoNormalTable
{mso-style-name:"Table Normal";
mso-tstyle-rowband-size:0;
mso-tstyle-colband-size:0;
mso-style-noshow:yes;
mso-style-priority:99;
mso-style-qformat:yes;
mso-style-parent:"";
mso-padding-alt:0cm 5.4pt 0cm 5.4pt;
mso-para-margin-top:0cm;
mso-para-margin-right:0cm;
mso-para-margin-bottom:10.0pt;
mso-para-margin-left:0cm;
line-height:115%;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:11.0pt;
font-family:"Calibri","sans-serif";
mso-ascii-font-family:Calibri;
mso-ascii-theme-font:minor-latin;
mso-hansi-font-family:Calibri;
mso-hansi-theme-font:minor-latin;
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";
mso-bidi-theme-font:minor-bidi;
mso-fareast-language:EN-US;}
</style>
<![endif]-->
<br />
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify; text-indent: 36.0pt;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Sampai <span style="mso-tab-count: 1;"></span>dengan<span style="mso-tab-count: 1;"> </span>abad
XXI ini perkembangan ilmu dan teknologi menunjukkan bahwa bahasa Indonesia
sebagai bahasa nasional dan bahasa Inggris sebagai bahasa internasional sangat berperan<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>sebagai<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>sarana komunikasi. Dalam bidang akademik bahasa Indonesia telah
menunjukkan peranannya dalam berbagai disiplin ilmu melalui bentuk-bentuk
tulisan ilmiah seperti makalah dan<span style="mso-spacerun: yes;"> tugas akhir</span>. Pada dasarnya interaksi dan macam kegiatan akademik tidak akan
sempurna atau berjalan dengan baik dan benar. Begitu pentingnya bahasa sebagai sarana komunikasi dalam
menyampaikan ide dan perasaan secara lisan atau tulis.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify; text-indent: 36.0pt;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Konsepsi bahasa tersebut
menunjukkan bahwa sistem lambang bunyi ujaran dan lambang tulisan digunakan untuk
berkomunikasi dalam masyarakat dan lingkungan akademik. Bahasa yang baik
dikembangkan oleh pemakainya berdasarkan kaidah-kaidahnya yang tertata dalam
suatu sistem. Kaidah bahasa dalam<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>sistem
tersebut mencakup beberapa hal berikut.</span></div>
<br />
<ol style="text-align: left;">
<li><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"></span><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Sistem
lambang yang bermakna dapat dipahami dengan baik<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>oleh masyarakatnya.</span><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"> </span></li>
<li style="text-align: justify;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Berdasarkan
kesepakatan masyarakat pemakainya, sistem bahasa itu bersifat konvensional.</span><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-theme-font: minor-latin;"><span style="mso-list: Ignore;"></span></span></span></li>
<li style="text-align: justify;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-theme-font: minor-latin;"><span style="mso-list: Ignore;"><span style="font-feature-settings: normal; font-kerning: auto; font-language-override: normal; font-size-adjust: none; font-size: 7pt; font-stretch: normal; font-style: normal; font-synthesis: weight style; font-variant: normal; font-weight: normal; line-height: normal;"></span></span></span>Lambang
sebagai huruf (fonemis) bersifat manasuka atau kesepakatan pemakainya
(arbitrer).</span></li>
<li style="text-align: justify;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"></span><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><a name='more'></a>Sistem lambang yang terbatas itu (A—Z: 26 huruf) mampu menghasilkan kata,
bentukan kata, frasa, klausa, dan kalimat yang tidak terbatas dan sangat
produktif.</span><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"> </span></li>
<li style="text-align: justify;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Sistem<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>lambang<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>itu<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>(fonemis)<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>tidak<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>sama<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>dengan<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>sistem<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>lambang bahasa lain seperti sistem lambang bahasa Jepang (lambang
hirakana atau silabis).</span></li>
<li style="text-align: justify;"><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Sistem
lambang bahasa itu dibentuk berdasarkan aturan yang bersifat universal sehingga
dapat sana dengan sistem lambang bahasa lain.</span><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"> </span></li>
</ol>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Unsur dalam sistem lambang
tersebut menunjukkan bahwa bahasa itu bersifat unik, khas, dan dapat dipahami
masyarakat.</span></div>
</div>
Zulhafizh Bjrhttp://www.blogger.com/profile/07811516402724454459noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-1323050099804435220.post-41032363242554529622015-04-09T17:36:00.002-07:002015-04-09T17:55:16.811-07:00Pentingkah Bahasa?<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<!--[if gte mso 9]><xml>
<o:DocumentProperties>
<o:Version>12.00</o:Version>
</o:DocumentProperties>
</xml><![endif]--><span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify; text-indent: 1.0cm;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Sengaja judul disuguhkan dengan
pertanyaan. Seyogyanya, pembaca dapat memberikan jawaban, seperti apa
jawabannya, Andalah yang memikirkan itu. Untuk menjawab pertanyaan sub
pembahasan itu, Anda tidak perlu berkerut kening, tidak perlu berkeluh kesah
karena sesungguhnya dalam diri Anda telah ada jawabannya. </span></div>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify; text-indent: 1.0cm;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Sebagai statement pembuka
cakrawala Anda. Saat ini banyak sekali dijumpai kekeliruan dalam berbahasa,
baik dalam tuturan lisan maupun tulisan. Bahkan, jika diperhatikan hasil tes kebahasaan
masih minim dari yang diharapkan. Persoalannya, apakah berbahasa itu sulit?
Mudah dipelajari tapi sulit diterapkan? Atau sulit dipelajari dan sulit
diterapkan? Jika itu menjadi persoalan yang dihadapi, maka perlu kiranya elet
akademisi memikirkannya. Termasuk Anda!</span></div>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify; text-indent: 1.0cm;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Renungkanlah jawaban apa yang ada
bisa diberikan untuk pertanyaan di atas. Sejujurnya, keberadaan bahasa sangat
penting dalam berkomunikasi. Kenyataan ini tidak bisa dipungkiri. Manakala
ingin berkomunikasi dengan orang lain, maka sarana mutlaknya adalah bahasa.
Terbukti dari penggunaannya untuk percakapan sehari-hari, tentu ada peran
bahasa yang membuat satu sama lain dapat berkomunikasi, saling menyampaikan
maksud. Tak hanya dalam bentuk lisan, juga dalam bentuk tulisan. </span></div>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify; text-indent: 1.0cm;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Keberadaan bahasa sangat
diperlukan untuk menunjang hubungan antara satu dengan yang lainnya. Dapat
dibayang betapa sulitnya jika tidak ada bahasa. Seumpama ingin makan atau
meminta sesuatu, sarananya adalah bahasa. Banyak contoh dan persoalan lain yang
kita lakukan dan yang<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>diinginkan, harus
diwujudkan dengan penggunaan bahasa. Apabila bahasa tidak ada, maka segala
interaksi dan berbagai macam kegiatan akan lumpuh.</span></div>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify; text-indent: 1.0cm;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Melalui bahasa yang ada, kita
dapat melakukan interaksi antarsesama. Melalui bahasa, kita dapat bersatu dan
mempersatukan satu dengan yang lainnya. Sebagai wujud terima kasih, bahasa yang
ada hendaknya dikembangkan dan dilestarikan serta dapat diturunkan kegenerasi
masa mendatang. Hal ini dilakukan agar bahasa tidak punah. Sudah banyak bahasa
yang ada di belahan dunia ini punah karena tidak diaplikasikan dalam kehidupan
sehari-hari.</span></div>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify; text-indent: 1.0cm;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Dengan adanya bahasa sebagai alat
komunikasi, kita dapat memahami fenomena-fenomena yang ada di sekitar. Selain
itu, dapat menyesuaikan dan mempererat hubungan antarsesama. Kita juga dapat
memahami dan mempelajari ilmu pengertahuan, kebiasaan, kebudayaan, adat
istiadat yang ada, dan berbagai latar belakang satu sama lainnya.</span></div>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify; text-indent: 1.0cm;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Mengingat begitu pentingnya
bahasa sebagai alat komunikasi, seyogyanya kita harus memahami dan mempelajari
bahasa dengan maksimal. Tingkat pemahaman yang tinggi terhadap bahasa, akan
memungkinkan kita akan lebih baik dalam berbahasa atau berkomunikasi. Bagian
inilah yang diharapkan ketika selesai mempelajari mata kuliah bahasa Indonesia.</span></div>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify; text-indent: 1.0cm;">
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">Sesuai dengan pertanyaan sub
bahasan di atas, bahwasanya berbahasa itu tidaklah sulit. Hanya saja, perlu
memahami dan mempelajari bahasa secara intensif agar mampu berbahasa dengan
baik. Ketidakmampuan dalam berbahasa, hal ini pula akan mempersulit kita dalam
berkomunikasi. Berkomunikasi yang baik membantu kita menjalin hubungan
antarsesama. Yang perlu diingat adalah bahwa kita harus berupaya mempelajari
dan menumbuh kembangkan minat dan semangat berbahasa. Cara ini penting
dilakukan agar dapat berbahasa sesuai dengan yang diharapkan.</span></div>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;">
</span><!--[if gte mso 9]><xml>
<w:WordDocument>
<w:View>Normal</w:View>
<w:Zoom>0</w:Zoom>
<w:TrackMoves/>
<w:TrackFormatting/>
<w:PunctuationKerning/>
<w:ValidateAgainstSchemas/>
<w:SaveIfXMLInvalid>false</w:SaveIfXMLInvalid>
<w:IgnoreMixedContent>false</w:IgnoreMixedContent>
<w:AlwaysShowPlaceholderText>false</w:AlwaysShowPlaceholderText>
<w:DoNotPromoteQF/>
<w:LidThemeOther>IN</w:LidThemeOther>
<w:LidThemeAsian>X-NONE</w:LidThemeAsian>
<w:LidThemeComplexScript>X-NONE</w:LidThemeComplexScript>
<w:Compatibility>
<w:BreakWrappedTables/>
<w:SnapToGridInCell/>
<w:WrapTextWithPunct/>
<w:UseAsianBreakRules/>
<w:DontGrowAutofit/>
<w:SplitPgBreakAndParaMark/>
<w:DontVertAlignCellWithSp/>
<w:DontBreakConstrainedForcedTables/>
<w:DontVertAlignInTxbx/>
<w:Word11KerningPairs/>
<w:CachedColBalance/>
</w:Compatibility>
<w:BrowserLevel>MicrosoftInternetExplorer4</w:BrowserLevel>
<m:mathPr>
<m:mathFont m:val="Cambria Math"/>
<m:brkBin m:val="before"/>
<m:brkBinSub m:val="--"/>
<m:smallFrac m:val="off"/>
<m:dispDef/>
<m:lMargin m:val="0"/>
<m:rMargin m:val="0"/>
<m:defJc m:val="centerGroup"/>
<m:wrapIndent m:val="1440"/>
<m:intLim m:val="subSup"/>
<m:naryLim m:val="undOvr"/>
</m:mathPr></w:WordDocument>
</xml><![endif]--><!--[if gte mso 9]><xml>
<w:LatentStyles DefLockedState="false" DefUnhideWhenUsed="true"
DefSemiHidden="true" DefQFormat="false" DefPriority="99"
LatentStyleCount="267">
<w:LsdException Locked="false" Priority="0" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Normal"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="heading 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 7"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 8"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 9"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 7"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 8"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 9"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="35" QFormat="true" Name="caption"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="10" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Title"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="1" Name="Default Paragraph Font"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="11" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtitle"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="22" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Strong"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="20" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Emphasis"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="59" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Table Grid"/>
<w:LsdException Locked="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Placeholder Text"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="1" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="No Spacing"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Revision"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="34" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="List Paragraph"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="29" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Quote"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="30" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Quote"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="19" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtle Emphasis"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="21" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Emphasis"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="31" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtle Reference"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="32" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Reference"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="33" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Book Title"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="37" Name="Bibliography"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" QFormat="true" Name="TOC Heading"/>
</w:LatentStyles>
</xml><![endif]--><!--[if gte mso 10]>
<style>
/* Style Definitions */
table.MsoNormalTable
{mso-style-name:"Table Normal";
mso-tstyle-rowband-size:0;
mso-tstyle-colband-size:0;
mso-style-noshow:yes;
mso-style-priority:99;
mso-style-qformat:yes;
mso-style-parent:"";
mso-padding-alt:0cm 5.4pt 0cm 5.4pt;
mso-para-margin-top:0cm;
mso-para-margin-right:0cm;
mso-para-margin-bottom:10.0pt;
mso-para-margin-left:0cm;
line-height:115%;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:10.0pt;
font-family:"Calibri","sans-serif";
mso-fareast-font-family:Calibri;
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";}
</style>
<![endif]--></div>
Zulhafizh Bjrhttp://www.blogger.com/profile/07811516402724454459noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-1323050099804435220.post-20663815105169175352015-04-09T17:27:00.003-07:002015-04-09T17:27:42.070-07:00Buku Motivasi Terbaik<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<!--[if !mso]>
<style>
v\:* {behavior:url(#default#VML);}
o\:* {behavior:url(#default#VML);}
w\:* {behavior:url(#default#VML);}
.shape {behavior:url(#default#VML);}
</style>
<![endif]--><br />
<!--[if gte mso 9]><xml>
<o:DocumentProperties>
<o:Version>12.00</o:Version>
</o:DocumentProperties>
</xml><![endif]--><!--[if gte mso 9]><xml>
<w:WordDocument>
<w:View>Normal</w:View>
<w:Zoom>0</w:Zoom>
<w:TrackMoves>false</w:TrackMoves>
<w:TrackFormatting/>
<w:PunctuationKerning/>
<w:ValidateAgainstSchemas/>
<w:SaveIfXMLInvalid>false</w:SaveIfXMLInvalid>
<w:IgnoreMixedContent>false</w:IgnoreMixedContent>
<w:AlwaysShowPlaceholderText>false</w:AlwaysShowPlaceholderText>
<w:DoNotPromoteQF/>
<w:LidThemeOther>IN</w:LidThemeOther>
<w:LidThemeAsian>X-NONE</w:LidThemeAsian>
<w:LidThemeComplexScript>X-NONE</w:LidThemeComplexScript>
<w:Compatibility>
<w:BreakWrappedTables/>
<w:SnapToGridInCell/>
<w:WrapTextWithPunct/>
<w:UseAsianBreakRules/>
<w:DontGrowAutofit/>
<w:SplitPgBreakAndParaMark/>
<w:DontVertAlignCellWithSp/>
<w:DontBreakConstrainedForcedTables/>
<w:DontVertAlignInTxbx/>
<w:Word11KerningPairs/>
<w:CachedColBalance/>
</w:Compatibility>
<w:BrowserLevel>MicrosoftInternetExplorer4</w:BrowserLevel>
<m:mathPr>
<m:mathFont m:val="Cambria Math"/>
<m:brkBin m:val="before"/>
<m:brkBinSub m:val="--"/>
<m:smallFrac m:val="off"/>
<m:dispDef/>
<m:lMargin m:val="0"/>
<m:rMargin m:val="0"/>
<m:defJc m:val="centerGroup"/>
<m:wrapIndent m:val="1440"/>
<m:intLim m:val="subSup"/>
<m:naryLim m:val="undOvr"/>
</m:mathPr></w:WordDocument>
</xml><![endif]--><!--[if gte mso 9]><xml>
<w:LatentStyles DefLockedState="false" DefUnhideWhenUsed="true"
DefSemiHidden="true" DefQFormat="false" DefPriority="99"
LatentStyleCount="267">
<w:LsdException Locked="false" Priority="0" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Normal"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="heading 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 7"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 8"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 9"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 7"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 8"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 9"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="35" QFormat="true" Name="caption"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="10" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Title"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="1" Name="Default Paragraph Font"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="11" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtitle"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="22" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Strong"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="20" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Emphasis"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="59" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Table Grid"/>
<w:LsdException Locked="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Placeholder Text"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="1" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="No Spacing"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Revision"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="34" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="List Paragraph"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="29" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Quote"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="30" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Quote"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="19" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtle Emphasis"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="21" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Emphasis"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="31" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtle Reference"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="32" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Reference"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="33" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Book Title"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="37" Name="Bibliography"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" QFormat="true" Name="TOC Heading"/>
</w:LatentStyles>
</xml><![endif]--><!--[if gte mso 10]>
<style>
/* Style Definitions */
table.MsoNormalTable
{mso-style-name:"Table Normal";
mso-tstyle-rowband-size:0;
mso-tstyle-colband-size:0;
mso-style-noshow:yes;
mso-style-priority:99;
mso-style-qformat:yes;
mso-style-parent:"";
mso-padding-alt:0cm 5.4pt 0cm 5.4pt;
mso-para-margin-top:0cm;
mso-para-margin-right:0cm;
mso-para-margin-bottom:10.0pt;
mso-para-margin-left:0cm;
line-height:115%;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:11.0pt;
font-family:"Calibri","sans-serif";
mso-ascii-font-family:Calibri;
mso-ascii-theme-font:minor-latin;
mso-hansi-font-family:Calibri;
mso-hansi-theme-font:minor-latin;
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";
mso-bidi-theme-font:minor-bidi;
mso-fareast-language:EN-US;}
</style>
<![endif]-->
<br />
<div style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; margin-left: 21.3pt; margin-right: 0cm; margin-top: 0cm; mso-list: l2 level1 lfo1; text-align: justify; text-indent: -21.3pt;">
<b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="font-family: "Arial","sans-serif"; mso-fareast-font-family: Arial;"><span style="mso-list: Ignore;">1.<span style="font: 7.0pt "Times New Roman";"> </span></span></span></b><b><span style="font-family: "Arial","sans-serif";">Kekuatan dalam Memulai Hal Bodoh</span></b><span style="font-family: "Arial","sans-serif";"></span></div>
<div style="margin-bottom: .0001pt; margin: 0cm; text-align: justify;">
<i><span style="font-family: "Arial","sans-serif";">Oleh Richie Norton</span></i></div>
<div style="margin-bottom: .0001pt; margin: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: "Arial","sans-serif"; mso-no-proof: yes;"><img alt="memulai hal bodoh" height="301" src="file:///C:\Users\Admin\AppData\Local\Temp\msohtmlclip1\01\clip_image001.jpg" width="195" /></span><span style="font-family: "Arial","sans-serif";"></span></div>
<h3 style="margin-bottom: .0001pt; margin: 0cm; text-align: justify;">
<strong><span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt;"> </span></strong></h3>
<h3 style="margin-bottom: .0001pt; margin: 0cm; text-align: justify;">
<strong><span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt;">Sinopsis</span></strong><span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt;"></span></h3>
<div style="margin-bottom: .0001pt; margin: 0cm; text-align: justify; text-indent: 36.0pt;">
<span style="font-family: "Arial","sans-serif";">Kita adalah penguasa atas takdir kita,
bukan korban situasi di sekeliling kita. Karena itu, kita harus proaktif,
menggunakan sumber daya dan inisiatif kita untuk menjadi pemenang. <i>Kekuatan
dalam Memulai Hal Bodoh</i> dengan indah menangkap ruh dari prinsip yang
memberi energi itu dan mengajak kita untuk mengubah kelemahan menjadi kekuatan
kreatif, untuk mengoptimalisasikan kemungkinan-kemungkinan yang terkadang
bahkan tak terlihat, dan untuk (berani) melakukan hal bodoh—dengan cara yang
cerdas—demi mencapai kesuksesan.</span></div>
<div style="margin-bottom: .0001pt; margin: 0cm; text-align: justify; text-indent: 36.0pt;">
<span style="font-family: "Arial","sans-serif";">Namun upaya kita itu hendaknya
diimbangi juga dengan integritas terhadap nilai-nilai yang kita pegang. Dan
pertama-tama, kita harus memeriksa motif kita. Motif itu harus didorong oleh
niat kita untuk memberi manfaat bagi orang lain.</span></div>
<div style="margin-bottom: .0001pt; margin: 0cm; text-align: justify; text-indent: 36.0pt;">
<br /></div>
<h2 style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; margin-left: 21.3pt; margin-right: 0cm; margin-top: 0cm; mso-list: l2 level1 lfo1; text-align: justify; text-indent: -21.3pt;">
<span style="color: windowtext; font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: Arial;"><span style="mso-list: Ignore;">2.<span style="font: 7.0pt "Times New Roman";">
</span></span></span><strong><span style="color: windowtext; font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt;">Bacakilat for Students</span></strong><span style="color: windowtext; font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt;"></span></h2>
<div style="margin-bottom: .0001pt; margin: 0cm; text-align: justify;">
<em><span style="font-family: "Arial","sans-serif";">Oleh Juni Anton, Agus Setiawan </span></em><span style="font-family: "Arial","sans-serif";"></span></div>
<div style="margin-bottom: .0001pt; margin: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: "Arial","sans-serif"; mso-no-proof: yes;"><img alt="belajar kilat" height="301" src="file:///C:\Users\Admin\AppData\Local\Temp\msohtmlclip1\01\clip_image002.jpg" width="198" /></span><span style="font-family: "Arial","sans-serif";"></span></div>
<h3 style="margin-bottom: .0001pt; margin: 0cm; text-align: justify;">
<strong><span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt;"> </span></strong></h3>
<h3 style="margin-bottom: .0001pt; margin: 0cm; text-align: justify;">
<strong><span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt;">Sinopsis</span></strong><span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt;"></span></h3>
<div style="margin-bottom: .0001pt; margin: 0cm; text-align: justify; text-indent: 36.0pt;">
<span style="font-family: "Arial","sans-serif";">Ingin bisa belajar dengan santai dan
tetap berprestasi?</span></div>
<div style="margin-bottom: .0001pt; margin: 0cm; text-align: justify; text-indent: 36.0pt;">
<span style="font-family: "Arial","sans-serif";">Hai Students, apa yang muncul di
kepalamu saat kamu disuruh belajar? Males, Bosan, Bete, Ngantuk, Nggak suka.
Jawaban itu mirip dengan jawaban hampir setiap pelajar yang saya temui.
Bagaimana jika kamu bisa belajar dengan mudah, santai, dan berprestasi? <i>Bacakilat
For Students</i> adalah cara belajar yang terbukti efektif membantu kalian,
para pelajar, untuk memahami pelajaran dengan mudah.</span></div>
<div style="margin-bottom: .0001pt; margin: 0cm; text-align: justify; text-indent: 36.0pt;">
<span style="font-family: "Arial","sans-serif";">Buku ini berisi hampir seluruh materi
2 Hari Workshop <i>Bacakilat For Students</i>. Baca bukunya, Nonton DVD-nya,
praktikkan ilmunya, maka belajar & berprestasi menjadi hal yang mudah.</span></div>
<div style="margin-bottom: .0001pt; margin: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; margin-left: 21.3pt; margin-right: 0cm; margin-top: 0cm; mso-list: l2 level1 lfo1; text-align: justify; text-indent: -21.3pt;">
<b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="font-family: "Arial","sans-serif"; mso-fareast-font-family: Arial;"><span style="mso-list: Ignore;">3.<span style="font: 7.0pt "Times New Roman";"> </span></span></span></b><strong><span style="font-family: "Arial","sans-serif";">Jendela Hati</span></strong><span style="font-family: "Arial","sans-serif";"></span></div>
<div style="margin-bottom: .0001pt; margin: 0cm; text-align: justify;">
<em><span style="font-family: "Arial","sans-serif";">Oleh Wijayanto Samirin</span></em><span style="font-family: "Arial","sans-serif";"></span></div>
<div style="margin-bottom: .0001pt; margin: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: "Arial","sans-serif"; mso-no-proof: yes;"><img alt="jendela hati" height="301" src="file:///C:\Users\Admin\AppData\Local\Temp\msohtmlclip1\01\clip_image003.jpg" width="199" /></span><span style="font-family: "Arial","sans-serif";"></span></div>
<h3 style="margin-bottom: .0001pt; margin: 0cm; text-align: justify;">
<strong><span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt;"> </span></strong></h3>
<h3 style="margin-bottom: .0001pt; margin: 0cm; text-align: justify;">
<strong><span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt;">Sinopsis</span></strong><span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt;"></span></h3>
<div style="margin-bottom: .0001pt; margin: 0cm; text-align: justify; text-indent: 36.0pt;">
<span style="font-family: "Arial","sans-serif";">Kejadian keseharian kita sesungguhnya
menyembunyikan banyak hikmah dan makna, bila hati dan pikiran kita terbuka
untuk menerima penyingkapannya. <i>Jendela Hati</i> adalah refleksi mendalam
dari realitas keseharian yang penuh pembelajaran.</span></div>
<div style="margin-bottom: .0001pt; margin: 0cm; text-align: justify; text-indent: 36.0pt;">
<br /></div>
<h2 style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; margin-left: 21.3pt; margin-right: 0cm; margin-top: 0cm; mso-list: l2 level1 lfo1; text-align: justify; text-indent: -21.3pt;">
<span style="color: windowtext; font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: Arial;"><span style="mso-list: Ignore;">4.<span style="font: 7.0pt "Times New Roman";">
</span></span></span><span style="color: windowtext; font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt;">Mamma Mia! Bangkit dari Keterpurukan</span></h2>
<div style="margin-bottom: .0001pt; margin: 0cm; text-align: justify;">
<em><span style="font-family: "Arial","sans-serif";">Oleh Monica Anggen</span></em><span style="font-family: "Arial","sans-serif";"></span></div>
<div style="margin-bottom: .0001pt; margin: 0cm; text-align: justify; text-indent: 36.0pt;">
<br /></div>
<div style="margin-bottom: .0001pt; margin: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: "Arial","sans-serif"; mso-no-proof: yes;"><img alt="mama mia" height="301" src="file:///C:\Users\Admin\AppData\Local\Temp\msohtmlclip1\01\clip_image004.jpg" width="198" /></span><span style="font-family: "Arial","sans-serif";"></span></div>
<h3 style="margin-bottom: .0001pt; margin: 0cm; text-align: justify;">
<strong><span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt;"> </span></strong></h3>
<h3 style="margin-bottom: .0001pt; margin: 0cm; text-align: justify;">
<strong><span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt;">Sinopsis</span></strong><span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt;"></span></h3>
<div style="margin-bottom: .0001pt; margin: 0cm; text-align: justify; text-indent: 36.0pt;">
<i><span style="font-family: "Arial","sans-serif";">Saat hidup menyodorkan cobaan, kita
kadang lupa bahwa hikmah dari kejadian itu lebih berharga dibandingkan
“pengorbanan” kita.</span></i><span style="font-family: "Arial","sans-serif";"></span></div>
<div style="margin-bottom: .0001pt; margin: 0cm; text-align: justify; text-indent: 36.0pt;">
<span style="font-family: "Arial","sans-serif";">Menjalani hidup ibarat mengarungi
lautan. Ada kalanya laut begitu tenang sehingga kita merasa nyaman berada di
atas kapal kehidupan. Semua tersedia, membahagiakan, dan membuat kita merasa
inilah hidup yang sebenarnya.</span></div>
<div style="margin-bottom: .0001pt; margin: 0cm; text-align: justify; text-indent: 36.0pt;">
<span style="font-family: "Arial","sans-serif";">Tapi pada lain waktu, angin bertiup
kencang sehingga mendatangkan gelombang besar atau badai. Kapal kehidupan kita
pun terombangambing tak menentu, dipermainkan gelombang ke segala arah. Pada
saat seperti inilah hidup terasa menyedihkan dan menyesakkan. Seolah kapal kita
nyaris karam.</span></div>
<div style="margin-bottom: .0001pt; margin: 0cm; text-align: justify; text-indent: 36.0pt;">
<span style="font-family: "Arial","sans-serif";">Satu yang tak bisa dimungkiri:
kegagalan, kehilangan, penyakit, atau musibah kehidupan lainnya akan selalu
datang silih berganti; tidak mungkin kita hindari. Jadi, apa yang harus kita
lakukan? Terpuruk dan meratapi nasib? Berjuang untuk segera bangkit dan
melanjutkan perjalanan? Mamma Mia! Bangkit dari Keterpurukan menghadirkan 15
kisah inspiratif tentang orang-orang biasa yang menjadi luar biasa justru
setelah mengalami cobaan dahsyat. Dari mereka kita bisa belajar bagaimana
bersikap agar mampu bertahan dalam badai dan terus bersemangat mengarungi hidup
dengan layar terkembang.</span></div>
<h2 style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; margin-left: 21.3pt; margin-right: 0cm; margin-top: 0cm; mso-list: l2 level1 lfo1; text-align: justify; text-indent: -21.3pt;">
<span style="color: windowtext; font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: Arial;"><span style="mso-list: Ignore;"> </span></span></h2>
<h2 style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; margin-left: 21.3pt; margin-right: 0cm; margin-top: 0cm; mso-list: l2 level1 lfo1; text-align: justify; text-indent: -21.3pt;">
<span style="color: windowtext; font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: Arial;"><span style="mso-list: Ignore;">5.<span style="font: 7.0pt "Times New Roman";">
</span></span></span><strong><span style="color: windowtext; font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt;">Siomay Pink: </span></strong><i><span style="color: windowtext; font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt;">Sebuah
Perjalanan untuk Menemukan Cinta</span></i><span style="color: windowtext; font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt;"></span></h2>
<div style="margin-bottom: .0001pt; margin: 0cm; text-align: justify;">
<em><span style="font-family: "Arial","sans-serif";">Oleh Nidya Febriani Utami </span></em><span style="font-family: "Arial","sans-serif";"></span></div>
<div style="margin-bottom: .0001pt; margin: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: "Arial","sans-serif"; mso-no-proof: yes;"><img alt="siomay pink" height="243" src="file:///C:\Users\Admin\AppData\Local\Temp\msohtmlclip1\01\clip_image006.jpg" width="237" /></span><span style="font-family: "Arial","sans-serif";"></span></div>
<h3 style="margin-bottom: .0001pt; margin: 0cm; text-align: justify;">
<strong><span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt;"> </span></strong></h3>
<h3 style="margin-bottom: .0001pt; margin: 0cm; text-align: justify;">
<strong><span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt;">Sinopsis</span></strong><span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt;"></span></h3>
<div style="margin-bottom: .0001pt; margin: 0cm; text-align: justify; text-indent: 36.0pt;">
<span style="font-family: "Arial","sans-serif";">Sebuah kisah nyata tentang seorang
laki-laki yang mengalami keterpurukan karena usahanya yang bangkrut. Istrinya
meninggalkannya. Dan yang lebih menyakitkan, ia harus rela berpisah dengan
anak-anak yang sangat dicintainya.</span></div>
<div style="margin-bottom: .0001pt; margin: 0cm; text-align: justify; text-indent: 36.0pt;">
<span style="font-family: "Arial","sans-serif";">Selama bertahun-tahun, ia tak tahu di
mana anak-anaknya berada. Keputusaasaan hampir menyebabkan ia mengakhiri
hidupnya. Namun, rasa cinta berbalut rindu memunculkan semangat luar biasa dari
dalam dirinya untuk bangkit dan memulai hidupnya kembali. <i>Siomay Pink</i> adalah
karunia dan sekaligus jalan Tuhan baginya.</span></div>
<div style="margin-bottom: .0001pt; margin: 0cm; text-align: justify; text-indent: 36.0pt;">
<span style="font-family: "Arial","sans-serif";">Lantas, mengapa bisa ada <i>Siomay
Pink</i>? Dan apakah ia berhasil bangkit dan bertemu dengan anak-anaknya?</span></div>
<h2 style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; margin-left: 21.3pt; margin-right: 0cm; margin-top: 0cm; mso-list: l2 level1 lfo1; text-align: justify; text-indent: -21.3pt;">
<span style="color: windowtext; font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: Arial;"><span style="mso-list: Ignore;"> </span></span></h2>
<h2 style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; margin-left: 21.3pt; margin-right: 0cm; margin-top: 0cm; mso-list: l2 level1 lfo1; text-align: justify; text-indent: -21.3pt;">
<span style="color: windowtext; font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: Arial;"><span style="mso-list: Ignore;">6.<span style="font: 7.0pt "Times New Roman";">
</span></span></span><strong><span style="color: windowtext; font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt;">How to Be Interesting: </span></strong><em><span style="color: windowtext; font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt;">“Cara
Menjadi Menarik dalam 10 Langkah Sederhana”</span></em><span style="color: windowtext; font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt;"></span></h2>
<div style="margin-bottom: .0001pt; margin: 0cm; text-align: justify;">
<em><span style="font-family: "Arial","sans-serif";">Oleh Jessica Hagy</span></em><span style="font-family: "Arial","sans-serif";"></span></div>
<div style="margin-bottom: .0001pt; margin: 0cm; text-align: justify; text-indent: 36.0pt;">
<br /></div>
<div style="margin-bottom: .0001pt; margin: 0cm; text-align: justify; text-indent: 36.0pt;">
<br /></div>
<div style="margin-bottom: .0001pt; margin: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: "Arial","sans-serif"; mso-no-proof: yes;"><img alt="to be interesting" height="250" src="file:///C:\Users\Admin\AppData\Local\Temp\msohtmlclip1\01\clip_image008.jpg" width="179" /></span><span style="font-family: "Arial","sans-serif";"></span></div>
<h3 style="margin-bottom: .0001pt; margin: 0cm; text-align: justify;">
<strong><span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt;"> </span></strong></h3>
<h3 style="margin-bottom: .0001pt; margin: 0cm; text-align: justify;">
<strong><span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt;">Sinopsis</span></strong></h3>
<h3 style="margin-bottom: .0001pt; margin: 0cm; text-align: justify; text-indent: 36.0pt;">
<span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; font-weight: normal; mso-bidi-font-weight: bold;">Bagaimana Hidup di Titik
Pertemuan Antara Kagum, Takjub, dan Penasaran</span></h3>
<h3 style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; margin-left: 21.3pt; margin-right: 0cm; margin-top: 0cm; mso-list: l0 level1 lfo2; text-align: justify; text-indent: -21.3pt;">
<i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; font-weight: normal; mso-bidi-font-weight: bold; mso-fareast-font-family: Arial;"><span style="mso-list: Ignore;">a.<span style="font: 7.0pt "Times New Roman";"> </span></span></span></i><i><span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; font-weight: normal; mso-bidi-font-weight: bold;">Ayo Mengeksplorasi.</span></i><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; font-weight: normal; mso-bidi-font-weight: bold;"></span></i></h3>
<h3 style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; margin-left: 21.3pt; margin-right: 0cm; margin-top: 0cm; mso-list: l0 level1 lfo2; text-align: justify; text-indent: -21.3pt;">
<i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; font-weight: normal; mso-bidi-font-weight: bold; mso-fareast-font-family: Arial;"><span style="mso-list: Ignore;">b.<span style="font: 7.0pt "Times New Roman";"> </span></span></span></i><i><span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; font-weight: normal; mso-bidi-font-weight: bold;">Bagikan yang Anda Temukan.</span></i><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; font-weight: normal; mso-bidi-font-weight: bold;"></span></i></h3>
<h3 style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; margin-left: 21.3pt; margin-right: 0cm; margin-top: 0cm; mso-list: l0 level1 lfo2; text-align: justify; text-indent: -21.3pt;">
<i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; font-weight: normal; mso-bidi-font-weight: bold; mso-fareast-font-family: Arial;"><span style="mso-list: Ignore;">c.<span style="font: 7.0pt "Times New Roman";"> </span></span></span></i><i><span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; font-weight: normal; mso-bidi-font-weight: bold;">Kerjakan Sesuatu, Apa Saja.</span></i><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; font-weight: normal; mso-bidi-font-weight: bold;"></span></i></h3>
<h3 style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; margin-left: 21.3pt; margin-right: 0cm; margin-top: 0cm; mso-list: l0 level1 lfo2; text-align: justify; text-indent: -21.3pt;">
<i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; font-weight: normal; mso-bidi-font-weight: bold; mso-fareast-font-family: Arial;"><span style="mso-list: Ignore;">d.<span style="font: 7.0pt "Times New Roman";"> </span></span></span></i><i><span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; font-weight: normal; mso-bidi-font-weight: bold;">Manfaatkan Keunikan Anda.</span></i><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; font-weight: normal; mso-bidi-font-weight: bold;"></span></i></h3>
<h3 style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; margin-left: 21.3pt; margin-right: 0cm; margin-top: 0cm; mso-list: l0 level1 lfo2; text-align: justify; text-indent: -21.3pt;">
<i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; font-weight: normal; mso-bidi-font-weight: bold; mso-fareast-font-family: Arial;"><span style="mso-list: Ignore;">e.<span style="font: 7.0pt "Times New Roman";"> </span></span></span></i><i><span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; font-weight: normal; mso-bidi-font-weight: bold;">Miliki Sebuah Alasan.</span></i><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; font-weight: normal; mso-bidi-font-weight: bold;"></span></i></h3>
<h3 style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; margin-left: 21.3pt; margin-right: 0cm; margin-top: 0cm; mso-list: l0 level1 lfo2; text-align: justify; text-indent: -21.3pt;">
<i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; font-weight: normal; mso-bidi-font-weight: bold; mso-fareast-font-family: Arial;"><span style="mso-list: Ignore;">f.<span style="font: 7.0pt "Times New Roman";"> </span></span></span></i><i><span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; font-weight: normal; mso-bidi-font-weight: bold;">Kurangi Kesombongan.</span></i><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; font-weight: normal; mso-bidi-font-weight: bold;"></span></i></h3>
<h3 style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; margin-left: 21.3pt; margin-right: 0cm; margin-top: 0cm; mso-list: l0 level1 lfo2; text-align: justify; text-indent: -21.3pt;">
<i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; font-weight: normal; mso-bidi-font-weight: bold; mso-fareast-font-family: Arial;"><span style="mso-list: Ignore;">g.<span style="font: 7.0pt "Times New Roman";"> </span></span></span></i><i><span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; font-weight: normal; mso-bidi-font-weight: bold;">Coba Sajalah!</span></i><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; font-weight: normal; mso-bidi-font-weight: bold;"></span></i></h3>
<h3 style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; margin-left: 21.3pt; margin-right: 0cm; margin-top: 0cm; mso-list: l0 level1 lfo2; text-align: justify; text-indent: -21.3pt;">
<i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; font-weight: normal; mso-bidi-font-weight: bold; mso-fareast-font-family: Arial;"><span style="mso-list: Ignore;">h.<span style="font: 7.0pt "Times New Roman";"> </span></span></span></i><i><span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; font-weight: normal; mso-bidi-font-weight: bold;">Jangan Ikut-ikutan.</span></i><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; font-weight: normal; mso-bidi-font-weight: bold;"></span></i></h3>
<h3 style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; margin-left: 21.3pt; margin-right: 0cm; margin-top: 0cm; mso-list: l0 level1 lfo2; text-align: justify; text-indent: -21.3pt;">
<i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; font-weight: normal; mso-bidi-font-weight: bold; mso-fareast-font-family: Arial;"><span style="mso-list: Ignore;">i.<span style="font: 7.0pt "Times New Roman";"> </span></span></span></i><i><span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; font-weight: normal; mso-bidi-font-weight: bold;">Jadilah Pemberani.</span></i><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; font-weight: normal; mso-bidi-font-weight: bold;"></span></i></h3>
<h3 style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; margin-left: 21.3pt; margin-right: 0cm; margin-top: 0cm; mso-list: l0 level1 lfo2; text-align: justify; text-indent: -21.3pt;">
<i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; font-weight: normal; mso-bidi-font-weight: bold; mso-fareast-font-family: Arial;"><span style="mso-list: Ignore;">j.<span style="font: 7.0pt "Times New Roman";"> </span></span></span></i><i><span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; font-weight: normal; mso-bidi-font-weight: bold;">Abaikan Celaan Orang</span></i><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; font-weight: normal; mso-bidi-font-weight: bold;"></span></i></h3>
<div style="margin-bottom: .0001pt; margin: 0cm; text-align: justify; text-indent: 36.0pt;">
<span style="font-family: "Arial","sans-serif";">Bosan dengan diri Anda sendiri? Atau
banyak orang menilai Anda tidak menarik? Jessica Hagy memberikan banyak ide
untuk membuat Anda kembali menjadi orang yang menarik. Kami percaya setelah
menerapkan 10 langkah sederhana di buku ini Anda kembali merasakan bahwa hidup
ternyata seru banget! Dan Anda akan lebih disukai banyak orang.</span></div>
<div style="margin-bottom: .0001pt; margin: 0cm; text-align: justify; text-indent: 36.0pt;">
<br /></div>
<h2 style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; margin-left: 21.3pt; margin-right: 0cm; margin-top: 0cm; mso-list: l2 level1 lfo1; text-align: justify; text-indent: -21.3pt;">
<span style="color: windowtext; font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: Arial;"><span style="mso-list: Ignore;">7.<span style="font: 7.0pt "Times New Roman";">
</span></span></span><strong><span style="color: windowtext; font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt;">La Taias for Students</span></strong><span style="color: windowtext; font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt;"></span></h2>
<h3 style="margin-bottom: .0001pt; margin: 0cm; text-align: justify;">
<em><span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt;">“Warna-Warni Dunia
Remaja”</span></em><span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt;"></span></h3>
<div style="margin-bottom: .0001pt; margin: 0cm; text-align: justify;">
<em><span style="font-family: "Arial","sans-serif";">Oleh Ina Inong</span></em><span style="font-family: "Arial","sans-serif";"></span></div>
<div style="margin-bottom: .0001pt; margin: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: "Arial","sans-serif"; mso-no-proof: yes;"><img alt="warna-warni dunia remaja" height="301" src="file:///C:\Users\Admin\AppData\Local\Temp\msohtmlclip1\01\clip_image009.jpg" width="196" /></span><span style="font-family: "Arial","sans-serif";"></span></div>
<h3 style="margin-bottom: .0001pt; margin: 0cm; text-align: justify;">
<strong><span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt;"> </span></strong></h3>
<h3 style="margin-bottom: .0001pt; margin: 0cm; text-align: justify;">
<strong><span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt;">Sinopsis</span></strong><span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt;"></span></h3>
<div style="margin-bottom: .0001pt; margin: 0cm; text-align: justify; text-indent: 36.0pt;">
<span style="font-family: "Arial","sans-serif";">Dunia pelajar, dunia penuh warna! Dari
remaja beranjak dewasa, begitu banyak cerita yang mewarnai kehidupan pelajar.
Berjuta kesenangan pun terbentang. Namun jika tidak berhati-hati atau kurang
pintar memilih jalan, kesenangan itu dapat menjerumuskan remaja ke jurang
paling kelam.</span></div>
<div style="margin-bottom: .0001pt; margin: 0cm; text-align: justify; text-indent: 36.0pt;">
<i><span style="font-family: "Arial","sans-serif";">La Taias for Students</span></i><span style="font-family: "Arial","sans-serif";">: Warna-Warni Dunia Remaja
menceritakan dua puluh lima kisah yang terinspirasi kejadian nyata. Mulai dari
gejolak cinta, keriaan dan canda tawa, sampai tantangan-tantangan berupa tidak
adanya rasa percaya diri, jerat pergaulan bebas, geng bermasalah, menjadi
korban penganiayaan atau objek pelecehan, terbawa arus konsumtif, dan
kehilangan orang tersayang.</span></div>
<div style="margin-bottom: .0001pt; margin: 0cm; text-align: justify; text-indent: 36.0pt;">
<span style="font-family: "Arial","sans-serif";">Kisah-kisah ini sengaja dihadirkan
sebagai penyemangat dan sumber inspirasi agar remaja selalu bersemangat
menjalani hidup, berani mengambil sikap terbaik dalam menyelesaikan masalah,
dan teguh menghindari hal-hal yang mencelakakan.</span></div>
<div style="margin-bottom: .0001pt; margin: 0cm; text-align: justify; text-indent: 36.0pt;">
<span style="font-family: "Arial","sans-serif";">Dengan kepala tegak dan iman di dada,
masa depan cerah pasti bisa diwujudkan!</span></div>
<h2 style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; margin-left: 21.3pt; margin-right: 0cm; margin-top: 0cm; mso-list: l2 level1 lfo1; text-align: justify; text-indent: -21.3pt;">
<i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="color: windowtext; font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: Arial;"><span style="mso-list: Ignore;"> </span></span></i></h2>
<h2 style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; margin-left: 21.3pt; margin-right: 0cm; margin-top: 0cm; mso-list: l2 level1 lfo1; text-align: justify; text-indent: -21.3pt;">
<i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="color: windowtext; font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: Arial;"><span style="mso-list: Ignore;">8.<span style="font: 7.0pt "Times New Roman";"> </span></span></span></i><strong><span style="color: windowtext; font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt;">Role
Juggling: <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Perempuan Sebagai Muslimah,
Ibu, dan Istri</i></span></strong><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="color: windowtext; font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt;"></span></i></h2>
<div style="margin-bottom: .0001pt; margin: 0cm; text-align: justify;">
<em><span style="font-family: "Arial","sans-serif";">Oleh Andi Sri Suriati Amal</span></em><span style="font-family: "Arial","sans-serif";"></span></div>
<div style="margin-bottom: .0001pt; margin: 0cm; text-align: justify; text-indent: 36.0pt;">
<br /></div>
<div style="margin-bottom: .0001pt; margin: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: "Arial","sans-serif"; mso-no-proof: yes;"><img alt="muslimah" height="298" src="file:///C:\Users\Admin\AppData\Local\Temp\msohtmlclip1\01\clip_image011.jpg" width="199" /></span><span style="font-family: "Arial","sans-serif";"></span></div>
<h3 style="margin-bottom: .0001pt; margin: 0cm; text-align: justify;">
<strong><span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt;"> </span></strong></h3>
<h3 style="margin-bottom: .0001pt; margin: 0cm; text-align: justify;">
<strong><span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt;">Sinopsis</span></strong><span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt;"></span></h3>
<div style="margin-bottom: .0001pt; margin: 0cm; text-align: justify;">
<i><span style="font-family: "Arial","sans-serif";">“Sebaik-baik perhiasan dunia adalah
perempuan salihah”. </span></i><span style="font-family: "Arial","sans-serif";">(HR.
Muslim)</span></div>
<div style="margin-bottom: .0001pt; margin: 0cm; text-align: justify; text-indent: 36.0pt;">
<span style="font-family: "Arial","sans-serif";">Begitu besar penghargaan Islam
terhadap perempuan. Peran dan kedudukannya diatur dengan jelas dalam Al-Qur’an
dan hadits agar bersama kaum lelaki, keduanya bisa saling bantu dan mengisi.
Sayang, baru sedikit yang menyadari hal ini. Alhasil banyak yang lebih suka
menjadi wanita karier daripada menjadi perempuan sesuai tuntunan Islam.</span></div>
<div style="margin-bottom: .0001pt; margin: 0cm; text-align: justify; text-indent: 36.0pt;">
<span style="font-family: "Arial","sans-serif";">Role Juggling merupakan kumpulan
jawaban yang patut diketahui perempuan dalam menjalankan perannya yang beragam.
Menghadirkan ulasan-ulasan penting nan menggelitik mengenai:</span></div>
<div style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; margin-left: 21.3pt; margin-right: 0cm; margin-top: 0cm; mso-list: l1 level2 lfo3; text-align: justify; text-indent: -21.3pt;">
<span style="font-family: "Arial","sans-serif"; mso-fareast-font-family: Arial;"><span style="mso-list: Ignore;">a.<span style="font: 7.0pt "Times New Roman";">
</span></span></span><span style="font-family: "Arial","sans-serif";">Perempuan
sebagai individu apa kata Al-Qur’an dan hadits mengenai keutamaan kaum
perempuan dalam<br />
beribadah dan berkarya</span></div>
<div style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; margin-left: 21.3pt; margin-right: 0cm; margin-top: 0cm; mso-list: l1 level2 lfo3; text-align: justify; text-indent: -21.3pt;">
<span style="font-family: "Arial","sans-serif"; mso-fareast-font-family: Arial;"><span style="mso-list: Ignore;">b.<span style="font: 7.0pt "Times New Roman";">
</span></span></span><span style="font-family: "Arial","sans-serif";">Perempuan
sebagai istri merujuk biografi istri Rasulullah saw. sebagai model istri
salihah</span></div>
<div style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; margin-left: 21.3pt; margin-right: 0cm; margin-top: 0cm; mso-list: l1 level2 lfo3; text-align: justify; text-indent: -21.3pt;">
<span style="font-family: "Arial","sans-serif"; mso-fareast-font-family: Arial;"><span style="mso-list: Ignore;">c.<span style="font: 7.0pt "Times New Roman";">
</span></span></span><span style="font-family: "Arial","sans-serif";">Perempuan
sebagai ibu memaparkan berbagai kisah nyata sehari-hari dalam mengasuh dan
membimbing<br />
anak-anak yang semuanya makin menegaskan bahwa dengan berpegang teguh pada
Al-Qur’an dan hadits, perempuan justru dimudahkan menjalani semua peran dengan
baik dan ringan, serta mampu bersinar sempurna sebagai individu, istri, juga
ibu.</span></div>
<h2 style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; margin-left: 21.3pt; margin-right: 0cm; margin-top: 0cm; mso-list: l2 level1 lfo1; text-align: justify; text-indent: -21.3pt;">
<span style="color: windowtext; font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: Arial;"><span style="mso-list: Ignore;"> </span></span></h2>
<h2 style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; margin-left: 21.3pt; margin-right: 0cm; margin-top: 0cm; mso-list: l2 level1 lfo1; text-align: justify; text-indent: -21.3pt;">
<span style="color: windowtext; font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: Arial;"><span style="mso-list: Ignore;">9.<span style="font: 7.0pt "Times New Roman";">
</span></span></span><strong><span style="color: windowtext; font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt;">Janji Paling Romantis</span></strong><span style="color: windowtext; font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt;"></span></h2>
<div style="margin-bottom: .0001pt; margin: 0cm; text-align: justify;">
<em><span style="font-family: "Arial","sans-serif";">Oleh <a href="http://www.gramediapustakautama.com/penulis-detail/38080/Irna-Permanasari" title="Irna Permanasari"><span style="color: windowtext;">Irna Permanasari</span></a>
</span></em><span style="font-family: "Arial","sans-serif";"></span></div>
<div style="margin-bottom: .0001pt; margin: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: "Arial","sans-serif"; mso-no-proof: yes;"><img alt="janjo paling romantis" border="0" height="400" src="file:///C:\Users\Admin\AppData\Local\Temp\msohtmlclip1\01\clip_image012.jpg" width="271" /></span><span style="font-family: "Arial","sans-serif";"></span></div>
<h3 style="margin-bottom: .0001pt; margin: 0cm; text-align: justify;">
<strong><span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt;"> </span></strong></h3>
<h3 style="margin-bottom: .0001pt; margin: 0cm; text-align: justify;">
<strong><span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt;">Sinopsis</span></strong><span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt;"></span></h3>
<div style="margin-bottom: .0001pt; margin: 0cm; text-align: justify;">
<i><span style="font-family: "Arial","sans-serif";">“Kak Yosi, aku pulang. Nanti kalau
sudah besar, aku akan ke rumah Kak Yosi. Kak Yosi cantik. Salamku.”</span></i><span style="font-family: "Arial","sans-serif";"></span></div>
<div style="margin-bottom: .0001pt; margin: 0cm; text-align: justify;">
<i><span style="font-family: "Arial","sans-serif";">Pandangan mataku terasa kabur. Inilah
janji paling romantis yang pernah diberikan seseorang padaku. Seorang anak
laki-l aki kecil yang luar biasa, proaktif, dan amat mandiri. Surat ini
kusimpan hingga sekarang.</span></i><span style="font-family: "Arial","sans-serif";"></span></div>
<div style="margin-bottom: .0001pt; margin: 0cm; text-align: justify; text-indent: 36.0pt;">
<span style="font-family: "Arial","sans-serif";">Ada banyak kisah inspiratif,
mengharukan, dan menyentuh, yang didapat dari pelatihan yang diadakan Yayasan
Putera Bahagia Jaya bagi anak-anak SD, SMP, SMA prasejahtera di Jakarta.
Diceritakan dengan gaya sederhana, lucu, dan memikat, pengalaman mereka yang
menarik dan membangkitkan semangat dapat memberikan pelajaran berharga bagi
siapa pun yang membaca, khususnya anak-anak.</span></div>
<div style="margin-bottom: .0001pt; margin: 0cm; text-align: justify; text-indent: 36.0pt;">
<span style="font-family: "Arial","sans-serif";">Kisah-kisah nyata tersebut memberi
kita gambaran seadanya dan pemahaman utuh mengenai anak-anak prasejahtera yang
tinggal di permukiman kumuh kota metropolitan.</span></div>
<div style="margin-bottom: .0001pt; margin: 0cm; text-align: justify; text-indent: 36.0pt;">
<span style="font-family: "Arial","sans-serif";">Semua kisahnya akan membuat kita
tersadar dan tergugah untuk lebih mensyukuri nikmat dalam hidup. Hidup ini
sangat indah dan layak diperjuangkan guna menggapai masa depan yang lebih
cermerlang.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
</div>
Zulhafizh Bjrhttp://www.blogger.com/profile/07811516402724454459noreply@blogger.com0